شهروند| ترکیه پیش از عراق و عربستان، اصلی‌ترین مقصد گردشگری ایرانیان نام گرفت. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی از نمایه آماری گردشگری ایران، به تحلیل آماری سفر ایرانیان پرداخت و اعلام کرد که ترکیه مقصد نخست گردشگران ایرانی برای سفر خارجی است.
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، با استفاده از آخرین گزارش‌های منتشره توسط سازمان جهانی گردشگری و شورای جهانی سفر و گردشگری در سال‌های 2014 و 2015 و گزارش‌های منتشر شده توسط مرکز آمار ایران در سال‌های ۸۷ تا ۹۲ تلاش شد تا جایگاه گردشگری در نظام کلان اقتصادی کشور، وضع گردشگری درون مرزی، برون مرزی و داخلی ترسیم شود. براساس این گزارش‌ها، در‌سال 2014 سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی کشور برابر با ۶.۱درصد بوده است. جالب توجه این‌که ۸۱.۵درصد از این سهم، متعلق به مخارج گردشگری داخلی است. علاوه بر آن، گردشگری توانست در مجموع یک‌میلیون و ۱۸۴هزار شغل به وجود آورد.
بنابر پیش‌بینی شورای جهانی سفر و گردشگری براساس شاخص رشد گردشگری در تولید ناخالص داخلی، ایران در‌سال ۲۰۱۴ با رشد 10درصدی نسبت به‌سال ۲۰۱۳ در جایگاه چهارم دنیا قرار خواهد گرفت. (تحلیل آمار مربوط به‌سال ۲۰۱۴ هنوز منتشر نشده است) در حوزه گردشگری برون مرزی این گزارش تاکنون به میزان سفرهای برون مرزی وکشورهای مقصد واردات گردشگری اشاره کرده است که براساس آن، کشورهای ترکیه، عراق و عربستان به ترتیب برترین مقاصد گردشگری ایرانیان را تشکیل می‌دهند. از سوی دیگر براساس گزارش مرکز آمار، مسافران ایرانی در مجموع در تابستان ۹۲ بیش از 10میلیون ریال ( یک‌میلیون و 24هزار و 100 تومان) در خارج از کشور صرف کرده‌اند که بیشترین این هزینه‌ها به ترتیب متعلق به تور و گشت، حمل‌ونقل و خرید سوغاتی بوده است. نتایج این بررسی، ضرورت سیاست‌گذاری و تدبیر جدی مجلس شورای اسلامی و قوه مجریه را آشکار کرد.
تراز منفی گردشگری ایران
در حوزه گردشگری ورودی، در‌سال ۲۰۱۲ تعداد گردشگران ورودی سه‌میلیون و ۸۳۴هزار نفر و درآمد حاصل از جذب این گردشگران یک‌میلیارد و ۱۱۴میلیون دلار آمریکا بوده است. در‌سال ۲۰۱۳ مهم‌ترین مبادی گردشگری به ترتیب کشورهای عراق، جمهوری آذربایجان، افغانستان و ترکیه بود. در این گزارش به آمار سال 2010 اشاره شده و آمده است که در‌سال 2010، درآمد حاصل از جذب گردشگران ورودی برابر با یک‌میلیارد و 346میلیون دلار و مخارج گردشگران خروجی بالغ بر 7میلیارد و 517میلیون دلار بوده است. با توجه به بیشتر بودن هزینه‌‌کرد گردشگران خروجی، تراز گردشگری ایران منفی و بالغ بر 6میلیارد و 403میلیون دلار است. به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، گردشگران داخلی برای سفر با تور تمایل کمی دارند. عمده‌ترین ویژگی‌ها ناظر بر تمایل اندک گردشگران داخلی برای سفر با تور، تمرکز بیشتر سفر در فصول خاصی از سال و نیز اقامت‌های مرتبط با دوستان و آشنایان یا اقامت در اقامتگاه‌های دستگاه‌های اجرایی است که نقش مجلس در تدوین یا نظارت بر اجرای قوانین را پررنگ می‌کند. برای مثال توزیع سفر در طول‌سال در قالب قوانین ناظر بر ساماندهی تعطیلات و یا نظارت بر اجرای دقیق قوانینی مانند ماده ۲۳ قانون مدیریت خدمات کشوری که دستگاه‌های اجرایی را از اداره و تصدی‌گری مکان‌های اقامتی منع می‌کند از این جمله است. اطلاعات این گزارش در شفاف‌سازی وضع موجود و کمک به سیاست‌گذاری حوزه گردشگری می‌تواند نقش موثری داشته باشد. ضمن این‌که الگو قراردادن چارچوب گزارش حاضر در تدوین آمارهای حوزه گردشگری خود به درک جامع از این حوزه کمک می‌کند.
به‌رغم اهمیت اطلاعات این گزارش، در آمار گردشگری کشور نواقصی نظیر در دسترس نبودن اطلاعات مرتبط با برخی شاخص‌ها یا به روز نبودن برخی داده‌ها به چشم می‌خورد که می‌بایست تکمیل شود.
علاوه برآن همان‌گونه که شورای جهانی سفر و گردشگری اشاره می‌کند، داده‌های ارایه شده در برخی از کشورها نظیر ایران که مجهز به نظام حساب‌های اقماری گردشگری نیست براساس تخمین به دست آمده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در حالی، ترکیه را به‌عنوان مقصد اصلی گردشگران ایرانی برای سفرهای خارجی اعلام می‌کند که به نظر می‌رسد این کشور با فاصله‌ای چشمگیر این رتبه را در سال‌های آتی حفظ خواهد کرد. از تعطیلات نوروز‌سال 93، خبرهایی مبنی بر افزایش چشمگیر سفر ایرانی‌ها به ترکیه به گوش می‌رسید. به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی به نقل از آژانس‌های گردشگری ترکیه، «این کشور از آغاز‌سال 2014 میلادی و آثار مثبت کاهش فشارهای ناشی از تحریم‌های اقتصادی، تاکنون شاهد رشد 50درصدی سفر ایرانیان به ترکیه بوده است. تعداد گردشگران ایرانی که امسال و در دو ماه نخست 2014 به ترکیه سفر کردند نسبت به مدت مشابه در‌سال گذشته، با 44درصد افزایش، رشد چشمگیری یافته است. طبق پیش‌بینی‌های انجام شده از سوی وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، این میزان رشد انتظار می‌رود که تا پایان‌سال همچنان ادامه یابد.»