شهروند| بحران آب در ایران مدت‌هاست که هشداروار، اعلام چند باره می‌شود اما گوش شنوایی برای آن نیست. مصداق عینی این ماجرا هم نگاه انداختن به بحث‌ سیاست‌گذاری تولید و تجارت محصولات کشاورزی در ایران است که نکته‌های بسیاری دارد.
انتشار آمار صادرات و واردات میوه در فروردین ماه‌ سال‌جاری نکات جالبی در خود نهفته دارد که بر کم تدبیری تاریخی حوزه کشاورزی ایران صحه می‌گذارد. نکاتی که بی‌ارتباط با بحران آب نیست. در این آمار که به نقل از گمرک کشورمان منتشر شده، آمده است: در فروردین 94، ایران بیش از 91 هزارتن هندوانه صادر کرده است که ارزش کل آن معادل 22‌میلیون دلار بوده ‌است. از طرف دیگر، صدرنشین میوه‌های وارداتی به کشورمان موز است که با رشد 50‌درصدی واردات به میزان 42‌هزار تن و ارزش 33‌میلیون دلاری خود، دیگر بار درصدر لیست میوه‌های وارداتی ایستاده است.
این آمار با وجود خوشحالی برخی صادرکنندگان و تولیدکنندگان هندوانه، تأسف‌برانگیز‌ترین خبر این روزهای اقتصاد ایران است. درحالی به صادرات هندوانه دلخوشیم که کشورهای خریدار این کالا برای جلوگیری از مصرف آب زیاد این محصول در کشورشان آن را خریداری می‌کنند اما ما در ایران آن را تولید و عملا آب کشور را صادر می‌کنیم! در مقابل هم کالاهایی را خریداری می‌کنیم که کم مصرف هستند و خاص. براساس آمارها، در ‌سال 93 حدود 833هزار تن هندوانه به قیمت حدود 700 تومان در هر کیلو صادر کرده‌ایم که رقمی معادل 208‌میلیارد لیتر آب مصرف کرده است. به گزارش شهروند، در یک ماهه گذشته هم صادرات هندوانه یا همان صادرات مجازی آب ادامه دارد و هیچ مسئولی مانع کشت این محصول نشده است. براساس آمارها در سال‌جاری هم 33‌میلیون دلار را به واردات موز (به‌عنوان میوه‌ای کم مصرف در آب) اختصاص داده‌ایم. در آن سوی ماجرا هم تنها 22‌میلیون دلار ارز به کشورمان در ازای صادرات هندوانه کسب کرده‌ایم. اما در این‌جا نیاز است از خود بپرسیم که در اصل ماجرا بهای تمام شده هندوانه تولیدی به علاوه میزان آب مجازی برای رشد و تولید این محصول چه میزان خواهد بود. آیا با این وجود هم صادرات 22‌میلیون دلاری هندوانه توجیه اقتصادی دارد؟
 تراز تجارت خارجی درحوزه صادرات محصولات کشاورزی و حتی در قیاس این دو قلم عمده محصول وارداتی و صادراتی کشورمان، به وضوح نشان می‌دهد که محصولات وارده به کشورمان در برابر اقلام صادراتی نه‌تنها مزیت نسبی ندارند بلکه منابع طبیعی کشورمان نظیر آب را دستخوش آسیب‌های جدی می‌کند. براساس گزارش گمرک از فروردین ‌سال 1393، 29‌هزار تن موز به ارزش 29.5‌میلیون دلار وارد کشورمان شده است. سیب‌زمینی از دیگر محصولات عمده صادرات ایران در فروردین‌ماه بوده‌ است که در این مدت به میزان 38‌هزار تن از این محصول و با ارزش 15‌میلیون دلار صادر شد. تولید سیب‌زمینی نیز همانند هندوانه نیازمند صرف مقادیر بسیاری آب است که تولید آن را با چالش مواجه می‌کند و متعاقبا موجب می‌شود صادرات آن نیز در واقعیت بسیار گرانبها‌تر از ارقامی باشد که در لیست‌های صادراتی گمرک به آن اشاره شده است. براساس گزارش گمرک مجموع صادرات پیاز و موسیر نیز در این ماه، معادل 34‌هزار تن و با ارزش 13‌میلیون دلار بوده ‌است.