صبا شعردوست | فراهم آوردن زمینه مناسب برای فعالیت‌های احزاب و گروه‌های سیاسی کشور و برداشته شدن فضای امنیتی در حوزه فعالیت سیاسی ازجمله شعارهای انتخاباتی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری بود. حال کمتر از یک‌سال به انتخابات مجلس باقی مانده است، بررسی‌های «شهروند» نشان می‌دهد که دولت به‌طور نسبی در این دوره در مقایسه با دولت گذشته، موفق‌تر عمل کرده است. اگرچه وزیر کشور دولت حسن‌روحانی تعلق به جناحی دارد که نزدیک‌تر به اصولگرایان است اما شواهد امر نشان می‌دهد که در عرصه عمل در حوزه احزاب نگاهی فراجناحی بر وزارت کشور حاکم است. هر چند وزارت کشور در این حوزه با انتقاداتی نیز مواجه است و هنوز شاید جا برای کار بیشتر داشته باشد، اما برآورد کلی نشان از آن دارد، گشایش‌هایی در حوزه احزاب صورت گرفته است.
در این میان گله‌گزاری‌های اصلاح‌طلبان بسیار بیشتر از اصولگرایان بود. آنها همواره از فراهم نبودن شرایط برای برگزارکردن همایش‌ها و نداشتن تریبون گله داشتند. روز گذشته اما محمدرضا خاتمی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب از مهیا شدن مقدمات حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس در گفت‌وگو با ایسنا خبر داده است. خاتمی بر همین مبنا گفته است که اصلاح‌طلبان برای رسیدن به اجماع در تلاش هستند و اراده آنها بر این است که به اجماع برسند، مقدمات این امر نیز فراهم شده است. ان‌شاءالله در آینده این سازوکار و اجماع فراهم شود و امیدواریم اصلاح‌طلبان بتوانند با لیستی کامل و واحد در انتخابات مجلس شرکت کنند. البته حرف‌های خاتمی مورد تایید بخش زیادی از جریان اصلاح‌طلب است، چراکه محمد کیانوش‌راد هم در گفت‌وگویی با «شهروند» چندی پیش از فراهم بودن شرایط فعالیت‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان در شهرستان‌ها خبر داد و گفت که آنها به‌طور مداوم و مستمر نشست‌ها و جلسات انتخاباتی‌شان را برگزار می‌کنند.
نشانه دیگر از فراهم بودن فضا، شروع مجدد فعالیت‌های حزب اعتماد ملی است که روز گذشته از زبان رسول منتجب‌نیا، قائم‌مقام دبیرکل حزب «اعتماد ملی» بیان شد. این حزب درحال حاضر دبیرکل ندارد و پس از انتخابات سال88، فعالیت‌هایش متوقف شده بود اما ظاهرا اکنون دوباره قصد فعالیت دارد. حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا، قائم‌مقام دبیرکل اعتماد ملی که پیش‌تر هم درباره فعال شدن برخی کمیته‌ها و دفاتر حزب در سراسر کشور خبر داده بود، این بار به صورت رسمی فعالیت‌های این حزب را تشریح و از برگزاری همایش‌های اعتماد ملی در آینده نزدیک خبر داد. رسول منتجب‌نیا به «شهروند» گفت: «فضای کشور نسبت به گذشته تغییر زیادی کرده است. ما در گذشته نه‌تنها برای برگزاری همایش و جلسات کوچک مشکل داشتیم بلکه حتی نمی‌توانستیم برای یک شام خودمانی با اعضای اعتماد ملی دور هم جمع شویم. اما در این دولت وزارت کشور در همایش‌هایش به‌عنوان یک حزب مستقل از ما دعوت می‌کند و این نشان می‌دهد که فعالیت‌های حزبی برای دولت مهم است. از طرف دیگر پنجشنبه هفته جاری هم قرار است اولین نشست خانه احزاب را تشکیل دهیم و این درحالی است که در دولت گذشته خانه احزاب نتوانست فعالیت‌هایش را ادامه دهد. اما با این حال توقعات از دولت بالاست.»
در حالی که دولت اکنون تا حدود زیادی درصدد عمل به وعده‌های انتخاباتی‌اش ازجمله خارج شدن فضای کشور از حال امنیتی است و کمتر خبری از موانعی که بر سر راه فعالیت‌های احزاب است به گوش می‌رسد اما به نظر می‌رسد که احزاب در درون خود اختلاف سلیقه‌هایی دارند که اتفاقا طبیعی است. اختلاف سلیقه‌هایی که درنهایت می‌تواند به وحدت و انسجام آنها کمک مضاعفی کند. در همین زمینه به گفته منتجب‌نیا اعتماد ملی قرار است که وارد عرصه انتخابات مجلس شورای اسلامی شود ولی دراین‌باره گویا موانعی بر سر ارایه لیست واحد اصلاح‌طلبان وجود دارد، چراکه شورای مرکزی اصلاح‌طلبان و شورای راهبردی اصلاح‌طلبان به‌عنوان دو مجموعه بزرگ اصلاح‌طلبان اکنون درحال برنامه‌ریزی برای انتخابات هستند و
از این رو از احزاب به‌عنوان زیرمجموعه شورای مشورتی و شورای راهبری دعوت می‌کنند و این درحالی است که منتجب‌نیا می‌گوید اعتماد ملی می‌خواهد با عنوان هویت مستقل حزبی در یکی از این مجموعه‌ها حضور داشته باشد.
او با انتقاد از این 2شورا درباره فعالیت‌های حزب متبوعش توضیحاتی داد و گفت: «بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال92 من اولین فردی بودم که طرح وحدت اصلاح‌طلبان را مطرح کردم. با این وجود ما از این طرح اکنون فاصله گرفته‌ایم و در میانه راه اشتباهی رخ داده که این اشتباه باید رفع شود. باید استان‌ها هم برای خود تصمیم‌گیری کنند. من معتقدم برای جبران این اشتباه دیر نشده و این انحراف باید جبران شود.» او در پایان با تشکر از حمایت‌های وزارت کشور گفت: «ما پروانه و مجوز فعالیت‌مان مشکلی نداشت و از این رو هیچ مانعی برای فعالیت نداشتیم و به همین دلایل شاید توانستیم در این دولت سریع‌تر کارمان را شروع کنیم. اما با این حال وزارت کشور تعامل خوبی با احزاب دارد و همین نقطه قوتی است. در مجموع به نظرم با توجه به 2 انتخاباتی که در پیش روست، دولت در عرصه سیاست داخلی باید فعال‌تر عمل کند و بداند که توقع‌ها بالاست.»
در سوی دیگر ماجرای باز شدن زمینه فعالیت‌های سیاسی هم نباید از فعالیت مجدد خانه احزاب غافل شد. خانه‌ای که بازگشایی و کمک به از سر گیری فعالیت‌هایش یکی از وعده‌های حسن روحانی، در ابتدای کاندیداتوری‌اش برای انتخابات ریاست‌جمهوری بود. اگرچه نزدیک به 2سال از این وعده می‌گذرد اما پس دادن مدارکی که در دولت گذشته توسط وزارت کشور ضبط شده بود، امکان برگزاری مجمع عمومی خانه احزاب را فراهم کرد. مجمعی که منتجب‌نیا هم به آن اشاره کرد. البته مسئولان وزارت کشور از معاون سیاسی گرفته تا قائم‌مقام و خود وزیر کشور بارها گفته‌اند که از بازگشایی مجدد خانه احزاب استقبال می‌کنند و احزاب خودشان باید دست به کار شوند. از
همین رو به نظر می‌رسد که احزاب اکنون آماده برگزاری مجمع عمومی هستند و می‌خواهند چراغ خانه احزاب را روشن کنند.
اگرچه برخی فعالان سیاسی هر از چندی از برخی کاستی‌ها گلایه می‌کنند که البته آن هم بیشتر از زبان فعالان سیاسی در شهرستان‌ها شنیده می‌شود مثل ماجرایی که چندی پیش در بابل رخ داد. همان ماجرایی که رئیس دولت قبل اجازه برگزاری همایش پیدا کرد اما اصلاح‌طلبان استان از عدم اجازه استاندار به آنها برای تبلیغات گسترده همایش‌هایشان خبر دادند. چه آن‌که در این زمینه حتی حجت‌الاسلام علوی، وزیر اطلاعات هم در سفر یک روزه‌اش به البرز گفت که در دولت تدبیر و امید استانداران صرفا نماینده یک جریان خاص سیاسی نیستند و تلاش شده تا از همه جریان‌های سیاسی در استان‌ها، استفاده شود. او همچنین در ادامه طی صحبت‌هایی که بیشتر بوی تلنگر داشت گفت که سایه مدیریت استانداران بر تمامی گرایش‌های سیاسی باشد.
در مجموع دولت و وزارت کشور درحال تلاش برای مهیا کردن هرچه بیشتر فضای مناسب برای فعالیت‌های احزاب هستند. داریوش قنبری هم چندی پیش در گفت‌وگویی با «شهروند» به همین مسأله تاکید کرد و گفت که فضا برای فعالیت‌های هر 2 جناح فراهم است.
فضای فعالیت برای جناح اصولگرا هم همچنان فراهم است و نیم‌نگاهی به اخبار فعالیت آنها می‌تواند تایید این مطلب باشد. همان‌طور که اصلاح‌طلبان مشغول راه‌اندازی احزاب‌شان هستند، اصولگرایان هم بیکار ننشسته‌اند. روز گذشته، اسماعیل جلیلی، نماینده اصولگرای مجلس شورای اسلامی از تشکیل حزب «امید ملت» با حضور جمعی از فعالان سیاسی و نمایندگان سابق و ادوار مجلس به فارس خبر داد. جلیلی گفت: « قرار است تا 3 هفته دیگر ضمن تهیه و تدوین اساسنامه حزب، درخواست صدور مجوز را به وزارت کشور ارسال کنیم.» از سوی دیگر، آنچه در اردوگاه اصولگرایی بیش از اردوگاه اصلاح‌طلبی مورد بحث است، «وحدت» است. وحدتی که ترازوی هر یک از این 2 جناح را می‌تواند سنگین‌تر از دیگری کند. به نظر می‌رسد که کار اصولگرایان نسبت به 2 دوره انتخابات مجلس گذشته کمی سخت‌تر است چراکه که به گفته محمدرضا باهنر، نماینده اصولگرای مجلس، اکنون فضای رقابتی برای هر 2 جناح فراهم است. این درحالی است که به گفته برخی اصولگرایان چون باهنر اصلاح‌طلبان در انتخابات گذشته، مشارکت جدی نداشتند. اکنون اما اصولگرایان هم درحال برگزاری نشست‌ها و مجمع‌های داخلی خود هستند. در همین راستا روز گذشته حجت‌الاسلام تقوی، رئیس شورای همگرایی اصولگرایان از برگزاری نشست شورای همگرایی فرزندان ولایت در 25 استان کشور خبر داد و گفت: این جلسات با حضور بین 600 تا یک‌هزار و 200 نفر برگزار شده است. به نظر می‌رسد که اصولگرایان و اصلاح‌طلبان هر دو به‌عنوان اصیل‌ترین جریان‌های سیاسی کشور درحال فعالیت برای انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی هستند و درحالی فعالیت می‌کنند که فضا برای هر دو جریان مهیا است.