آغاز مراسم با پیام رئیس جمهوری
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری در پیامی به آیین نکوداشت خدمات حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی، از او به‌عنوان «مجاهد خستگی‌ناپذیر عرصه مبارزه و فکر و فرهنگ و سیاست» نام برد و تصریح کرد: صداقت، وارستگی و سادگی از خصال دایمی و پسندیده ایشان است که می‌تواند الگویی مناسب برای اهالی و اصحاب قلم و رسانه باشد.
در پیام حسن روحانی آمده است: نکوداشت مقام شخصیت‌های ارزشمند ملی، نمادی از تجلیل از خدمتگزاران جامعه است و از دستاوردهای نیکوی این حرکت فرهنگی، استحکام و گسترش فرهنگ شایسته‌سالاری در نظام‌های مدیریتی و بهبود رفتار جمعی است. اصحاب قلم و اندیشه، ناشران و مروجان معارف اسلامی و تلاشگران بسط ارزش‌های بنیادینی چون خردگرایی، اعتدال و تدبیر هستند و تکریم خدمات انسانی فرهیخته که عمر خود را همراه با ثبات قدم، سادگی و مشی اعتدالی در راه سربلندی دین و ملک و ملت صرف نموده، وظیفه‌ای اخلاقی و ملی و تعالی‌بخش جامعه است.
رئیس‌جمهوری در پیام خود به بزرگداشت دعایی آورده است: روحانی متواضعی که تجربه‌هایی گرانبها همچون حضور فعال و موثر از آغازین روزهای شکل‌گیری نهضت اسلامی را داراست و بی‌وقفه دفاع از حقوق مردم و تنویر افکارعمومی را در سنگرهای مختلف خدمتگزاری وجهه همت خود قرار داده است. او ثابت کرد که در سخت‌ترین و سهل‌ترین شرایط نیز می‌توان از افراط و تفریط دوری گزید و با پیش گرفتن و پیمودن مسیر اعتدال، به مردم خدمت کرد. ایشان چه در دوران مبارزه و چه در عرصه‌های سیاسی و فرهنگی طی دهه‌های سپری شده از نظام جمهوری اسلامی ایران، همواره در کنار و معتمد امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بوده و از افتادن در دامن تندروی‌ها پرهیز کرده است.
اینجانب با تشکر از برگزارکنندگان و بانیان این مراسم ارزشمند، برای حجتالاسلاموالمسلمین جناب آقای سید محمود دعایی، این مجاهد خستگی‌ناپذیر عرصه مبارزه و فکر و فرهنگ و سیاست، توفیق روزافزون و طول عمر با عزت از خداوند بزرگ مسألت دارم.
حق‌شناسی آیت‌الله جوادی آملی از فعالیت‌های سیدمحمود دعایی
همچنین آیت‌الله عبدالله جوادی آملی از مراجع تقلید در پیامی، ضمن تجلیل و تکریم مطبوعات و اصحاب قلم، از فعالیت‌های حجت‌الاسلام سیدمحمود دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات حق‌شناسی کرد.
در بخشی از پیام آیت‌الله جوادی آملی که در آیین بزرگداشت حجت‌الاسلام سید محمود دعایی قرائت شد، آمده است: مقدم شما فرهیختگان و نخبگان علم و ادب را گرامی می‌داریم و از برگزارکنندگان این همایش وزین حق‌شناسی می‌کنیم و اجلال و تکریم صاحبان قلم و قدم در مطبوعات را ارج می‌نهیم و از جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای دعایی که این همایش وزین جهت اجلال و تکریم و پاسداشت سوابق پربرکت ایشان است، حق‌شناسی می‌کنیم. از خدای سبحان مسألت می‌کنیم همه اصحاب قلم و صحابه علم و ادب و هنر دینی سعی همه را مشکور کند.
آیت‌الله جوادی آملی در این پیام می‌افزاید: خدای سبحان به اموری سوگند یاد می‌کند که استقلال و امنیت یک نظام در سایه آنها محفوظ است و آن فرهنگ است و تمدن است و علمی است که در سایه وحی الهی سازمان یافت و تمدنی است که در تدین خود را نشان می‌دهد. خدای سبحان به قلم سوگند یاد کرد چون وسیله کتابت است، کتابت را حرمت می‌نهد برای این‌که آن مکتوب، حق است. «مطبوعات، رسالت مهمشان در حق نگاری است یک، پرهیز از باطل روی، بر صدق نویسی است دو، پرهیز از دروغگویی، در خیرروی است سه، پرهیز از شرخواهی، در حَسن روی است چهار، پرهیز از
قبیح گویی، آنچه قبح دارد و شر می‌باد و باطل است و کذب از حوزه قلم باید بیرون باشد تا ذات اقدس الهی به چنین قلمی سوگند یاد کند، به چنین مسطورات و مکتوباتی سوگند یاد کند.»
در پیام این مرجع تقلید آمده است: در بین کسانی که از اصحاب مطبوعات‌اند و از صحابه طبع و نشرند مردان بزرگی بوده و هستند در حوزه‌ها این طور، در دانشگاه‌ها این طور، در سطح جامعه این طور، همیشه مردان بزرگ در هر رشته‌ای بودند و صاحبان خدمات و قدم و قلم در هر صحنه‌ای بودند که امیدواریم به برکت نظام اسلامی این گسترش پیدا کند و علم و فرهنگ، جامعه را اداره کند و کشوری که سابقه کهن درباره علم و فرهنگ داشت، حافظ و صائن علم و فرهنگ و تمدن و تدین خود باشد. این مطلب را همه ما بدانیم که بیگانه برای اولین بار کوشش او غارت فرهنگ است.»
این پیام می‌افزاید: مجددا مقدم همه شما فرهیختگان را گرامی می‌داریم از حجتالاسلاموالمسلمین جناب آقای دعایی حق‌شناسی می‌کنیم که عمری را در خدمت نظام و انقلاب اسلامی و فرهنگ دینی بوده و هستند و امیدواریم همچنان این خدمت در ایشان باشد و از ایشان سلب نشود و شما جامعه اصحاب قلم و قدم و صحابه مطبوعات مورد عنایت ویژه ولی عصر باشید.
سیدحسن خمینی: دعایی از انقلاب به‌عنوان پلکان پیشرفت شخصی استفاده نکرد
در این مراسم سید حسن خمینی، حجتالاسلاموالمسلمین سیدمحمود دعایی را فردی «انقلابی» توصیف کرد و گفت: وی هرگز از انقلاب برای پلکان و پیشرفت شخصی‌اش استفاده نکرده است.
نوه امام خمینی(ره) افزود: بی‌تردید اگر کسانی با این سابقه بودند که ادعاهای زیادی داشتند، اما دعایی بی‌ادعا زندگی کرده است.
او ادامه داد: خوبی حجت‌الاسلام دعایی با بقیه خوبی‌ها متفاوت است؛ خوبی دعایی هیچ‌وقت شنیده نشده اما همیشه احساس شده است؛ همه افراد نام این بزرگوار را توام با صفا، رأفت و خوبی یاد می‌کنند. وقتی برای برگزاری این نشست با حجت‌الاسلام دعایی هماهنگ شده بود، وی مخالفت زیادی کرد اما من گفتم مهره ماری دارم که می‌توانم او را برای برگزاری این نشست متقاعد کنم و آن مهره مار ارثی است که از امام خمینی رحمت‌الله دارم. آقای دعایی امروز به من گفتند که با برگزاری این مراسم، از خجالت آب می‌شوم؛ به وی گفتم که حداقل یک بار شما آب شوید.
نوه امام راحل افزود: دعایی متواضع است و تواضع او رنگ ظلم ندارد؛ پرخاشگر نیست و اصولگرایی خودش را توأم با پرخاشگری نمی‌داند.
او گفت: دعایی معتقد به تمام ارزش‌هایی است که انقلاب برای آنها شکل گرفت، اما متاسفانه بسیاری از ما انقلابی‌گری را با یک طرفه راندن و ارزش‌گرایی را با تندخویی یکسان می‌گیریم. سیدحسن خمینی افزود: دعایی تندخو هم بوده اما در مسیری که انتخاب می‌کند محبت را بیش از تندخویی برایش ارزش قایل است.
اسحاق جهانگیری: دعایی، حلقه اتصال
بین گروه‌های مختلف
در این مراسم اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری از حجتالاسلاموالمسلمین سید محمود دعایی به‌عنوان الگوی واقعی همدلی و همزبانی نام برد.
جهانگیری که همشهری حجت‌الاسلام دعایی هم هست، گفت: من هم از باب این‌که همشهری و دوست صمیمی آقای دعایی هستم و هم این‌که یک مسئول اجرایی و دولتی هستم، باید نکاتی را در مورد ایشان بیان کنم و بگویم آقای دعایی در طول عمرش کارهای بزرگ زیادی انجام داده و این جلسه هم بیانگر همین است.
او افزود: مسأله‌ای که فکر می‌کنم آقای دعایی هیچ وقت خودش به آن اشاره نکرده، همان دفاع و حمایت و حفاظت از مفاخر معاصر این کشور است، خصوصا جایی که برخی شخصیت‌ها گاهی اوقات مورد بی‌توجهی نهادهای رسمی کشور قرار می‌گیرند.
معاون اول رئیس جمهوری تاکید کرد: هم دولت و هم حکومت به چنین شخصیت‌هایی نیاز دارند و نه جامعه و نه دولت از چنین شخصیت‌هایی بی‌نیاز نیستند. اینها حلقه‌های وصل بین گروه‌های مختلف جامعه هستند و همزبانی، همدلی و زبان عطوفت را به خوبی بلد هستند و می‌توانند گروه‌های مختلف را به هم وصل کنند. .
علی ربیعی: دعایی نماد اعتدال در رسانه است
در ادامه این مراسم علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی شخصیت سیدمحمود دعایی را نماد اعتدال در رسانه خواند و گفت که این روشی نهادینه شده در وجود اوست.
او یادآور شد: سلوک آقای دعایی، سلوکی است که نباید فراموش شود چراکه شخصیت اعتدالی او، یک ژست و ادا نیست، بلکه روشی نهادینه شده در وجود اوست.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: سیر فعالیت آقای دعایی در همه رسانه‌ها نشان می‌دهد که او نماد اخلاق است چه در رسانه، چه در سیاست و بحق می‌توان او را نماد عمل اخلاقی در جامعه دانست. وزیر کار در پایان گفت: دعایی در عمل از قدرت سوءاستفاده نکرد و با زیاد شدن افکار چنین شخصیت‌هایی است که جامعه شاهد بهبود، رشد و توسعه خواهد بود.
مصطفی محقق داماد: دعایی منعکس‌کننده صفات خوب یک انسان است
آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد نیز در این مراسم گفت: متاسفانه افرادی که خاطره‌ای از انقلاب ندارند، میراث‌خوار انقلابند و خودشان را کنار بزرگان انقلاب و دعایی قرار می‌دهند.
رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم گفت: دعایی از آنهایی بوده که هم در انقلاب و هم پس از انقلاب مسیر مستقیم اعتدال میانه‌روی‌اش را نگاه داشته و از آن خارج نشده و من می‌توانم دعایی را یک تابلوی نقاشی هنری زیبا بنامم که از هر سو منعکس‌کننده صفات خوب یک انسان است. دعایی از السابقون انقلاب است و این پیشینه و کسوت همواره پیوسته بوده و نه کسی از او کندی دیده، نه کسی تندی و پرخاش او را به یاد دارد.
احمد مسجد جامعی: عکسی از دعایی در هیچ شماره‌ای از اطلاعات منتشر نشد
احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران هم در این مراسم گفت: خوشحالیم که آقای دعایی اجازه برگزاری مراسم بزرگداشت را دادند چون واقعا کار سختی بود که ایشان را مجاب کنیم. آقای دعایی به نحوی رفتار کرده که همه گروه‌ها و اقشار از ایشان با محبت و عشق و علاقه یاد می‌کنند.
مسجدجامعی سپس با اشاره به یکی از برنامه‌های تهران‌گردی خود که مختص دید و بازدید از مفاخر هر منطقه و محله پایتخت است، گفت: یک روز یکی از این برنامه‌ها به منطقه‌ای که آقای دعایی در آن سکونت دارند یعنی منطقه ۲ اختصاص پیدا کرده بود و ما گفتیم سری هم به ایشان بزنیم و موضوع را با آقای دعایی در میان گذاشتم ولی ایشان قاطعانه مخالفت کرد ولی درنهایت ما ایشان را مجاب کردیم که خدمتشان برسیم. اولین نکته‌ای که در این بازدید برای ما جالب بود این بود که ایشان در خانه‌ای زندگی می‌کند که ۳۰سال است دست نخورده این درحالی است که همه خانه‌های آن منطقه بازسازی شده بود.
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: نکته دوم این بود که وسعت این خانه متناسب با جمعیتی که در آن زندگی می‌کرد، نبود و خیلی کوچک‌تر از فضایی بود که برای خانواده آقای دعایی مناسب باشد. مسأله سوم این‌که در این خانه هیچ‌کس به جز خانواده ایشان از جمع ما پذیرایی نکرد. همه خانواده آقای دعایی و فرزندانشان در آن برنامه بودند، البته آقای دعایی همسایه‌هایشان را هم به این مراسم که درواقع جشن تولد ایشان بود، دعوت کردند و حتی مسائل مذهبی را هم رعایت کردند و یک کیک با تاریخ شمسی و یک کیک دیگر با تاریخ قمری تهیه کرده بود و از مهمان‌ها پذیرایی می‌کرد.
مسجدجامعی اضافه کرد: اهالی رسانه هم که در این جمع با ما بودند سعی می‌کردند که با دست ایشان پذیرایی شوند چون به‌هرحال ایشان جزو مدیران نادر ماندگار در مطبوعات است و رسانه‌اش هم بیش از ۸۰سال سابقه دارد و لذا بچه‌های رسانه می‌گفتند کسی که با دست آقای دعایی پذیرایی شود، در کار رسانه تداوم خواهد داشت.
این عضو شورای شهر همچنین گفت: شما هیچ‌وقت در هیچ شماره‌ای از روزنامه اطلاعات نمی‌بینید که عکس یا گزارشی از آقای دعایی یا مربوط به ایشان کار شده باشد و اگر هم چنین اتفاقی در لحظات آخر صفحه‌بندی افتاده باشد، حتما آن مطلب از روزنامه حذف می‌شود.
قالیباف: دعایی در خصلت‌های فردی زبانزد خاص و عام است
محمد باقر قالیباف طی سخنانی در مراسم آیین نکوداشت حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی تصریح کرد: روزی که حجت‌الاسلام دعایی مبارزه خود را آغاز کرد، نسل ما جزو کسانی بودیم که حضرت امام (ره) فرمودند سربازان ما در دامن مادر مشغول بزرگ شدن و شیرخوردن هستند. از این رو نمی‌توانیم از آن گذشته سخن بگوییم. روزی که انقلاب اسلامی به برکت مجاهدت‌های مبارزانی چون حجت‌الاسلام دعایی به پیروزی رسید نیز ما در دهه اول انقلاب در میدان جنگ و دفاع از اسلام و انقلاب بودیم، از این رو آشنایی من با ایشان به سال‌های ابتدایی دهه 70 و ورود من به شهر تهران بر می‌گردد.
شهردار تهران تاکید کرد: حضرت امام خمینی (ره) با سخن، قلم و رفتار خود اسلام را برای ما تعریف، توصیف و تبیین کردند؛ از این رو ما نیز با چنین فهمی آماده شدیم تا جان خود را برای این اسلام و انقلاب در میدان جنگ بگذاریم.
او گفت: براساس تعریفی که امام (ره) نسبت به بزرگان، علمای دین و فرزندان حوزه و مکتب تشیع داشتند، هنگامی که ما جوانان به بزرگان و مبارزان پیشکسوت و پیشقدم خود نگاه می‌کردیم، هر روز علاقه من به حجت‌الاسلام دعایی بیشتر می‌شد. ایشان در خصلت‌های فردی زبانزد خاص و عام بوده و هر چند خود نخواستند، اما امروز در خصلت افتادگی، خوش‌رفتاری، ادب، گذشت و محبت در بین خواص و عوام نام‌آور هستند.
غلامعلی حدادعادل: فراکسیون خیالی مه‌رویان مجلس یا عضویت دعایی
غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی هم در این مراسم اظهار داشت: از سال 1371 بنده درصدد احیای رشته ادبیات و علوم انسانی بوده‌ام و خواستم مدرسه‌ای تاسیس کنم که به رشته علوم انسانی اختصاص داشته باشد و رشته تجربی و ریاضی در آن نباشد.
او افزود: در آن سال کسی به علوم انسانی اقبال نشان نمی‌داد. در همه تهران دو دبیرستان رشته علوم انسانی وجود داشت و باید مدرسه‌ای تاسیس می‌شد تا به این وضع خاتمه داده شود. آموزش و پرورش لطفی کرد و یک مدرسه قدیمی را در اختیارم گذاشت تا آماده کنم درحالی‌که هیچ پولی نداشتم.
حداد عادل افزود: این موضوع را با آقای دعایی مطرح کردم و ایشان صفحه اول روزنامه، تبلیغات مربوط به تاسیس این مدرسه را چاپ کرد که با ریاست فلان آقا مدرسه علوم انسانی تاسیس شد و با تبلیغاتی که در طول یک ماه شده بود آن سال 10 تا 15 خانواده حاضر شدند بچه‌هایشان را به آن مدرسه بسپارند تا در مدرسه علوم انسانی تدریس کنند.
او گفت: بعدها فهمیدم جناب آقای دعایی پسرشان را در آن زمان در رشته علوم انسانی ثبت‌نام کرد بدون این‌که به من بگوید. دومین خاطره‌ای که از دعایی دارم این است که ما هر دو در مجلس ششم با هم بودیم و آقای دعایی یک فراکسیون خیالی درست کردند به نام «فراکسیون مه‌رویان» که من و او به قول خودش عضو‌ش بودیم.
حجت‌الاسلام دعایی: امام فرمود اطلاعات بی‌طرف باشد، من هم اطاعت کردم
اما مدیر موسسه اطلاعات در آیینی که برای بزرگداشتش برگزار شد با بیان این‌که شرمنده همه بزرگواران و افرادی که در این محفل حضور دارند، هستم، گفت: اگر افتخار و پیشینه‌ای دارم هرچه هست در پرتو حضورم در کنار خاندان عزیز امام خمینی رحمت‌الله است.
سید محمود دعایی افزود: اصرار داشتم این همه عزیز، وقت گرانمایه خود را صرف یک عنصر نالایق و ناشایست نکنند و من با دیدن برخی از مسئولان نظام و انقلاب از خجالت آب شدم. اگر من افتخار و پیشینه‌ای دارم هرچه هست در پرتو حضورم در کنار خاندان عزیز امام خمینی رحمت الله است.
دعایی با بیان این‌که به هیچ وجه مایل به برگزاری مراسم بزرگداشت خود نبوده ولی نمی‌توانسته روی حرف نوه امام (ره) حرفی بزند، گفت: من به عزیزان گفتم که اگر می‌خواهید تجلیل کنید چرا از کسانی تجلیل نمی‌کنید که هیچ‌کس به فکرشان نیست؟ کسانی ازجمله افتخار من سردار بی‌ادعا عطا احمدی، چرا سراغ آنها نمی‌روید؟! اگر می‌خواهید تجلیل کنید از برادران مهدی‌ها تجلیل کنید که نام مستعار آنها مهدی است. چرا از آنها تجلیل نمی‌کنید؟ وقتی دوست نازنین من وحید قنبری این پیشنهاد را به من دادند با او برخورد تلخی کردم که ایشان سرانجام متوسل شدند به عزیزی که هیچ‌گاه نمی‌توانم رویش را زمین بیندازم، یعنی حجتالاسلاموالمسلمین سیدحسن خمینی.
دعایی ادامه داد: «خاک پا و شرمسار همه شما هستم؛ افراد دیگری در نظام و انقلاب با پیشینه و لیاقت وجود دارند که می‌توانستید از آنها تجلیل کنید.»
او ضمن تشکر از علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به خاطر یادآوری پیشینه درخشانش در عرصه کارگری افزود: من در گذشته کارگری می‌کردم و به خاطر این‌که خانواده‌ام توان مالی خوبی نداشت، مادرم من را با تنگدستی بزرگ کرد؛ من مجبور بودم سه ماه تعطیلی مدارس به‌عنوان کارگر و شاگرد بنا کار کنم تا بتوانم در مهرماه لباس نو و کتاب بخرم و از این طریق باری از دوش مادرم برمی‌داشتم.
سیدمحمود دعایی در بخشی از سخنانش که همراه با اشک شوق بود، گفت: پلیدی‌هایی دارم که خودم می‌دانم که چقدر نالایقم و دوستان خبر ندارند. خداوند به عزت و اعتبار و آبروی شما، به من رحم کند.
دعایی ادامه داد: در سال 1359، امام راحل امر فرمودند که من در موسسه اطلاعات به‌عنوان فردی بی‌طرف و بدون وابستگی به هیچ جناحی فعالیت کنم.
او گفت: در دوران انقلاب شخصیت‌های بزرگی در زندگی من تاثیرگذار بودند و افراد بزرگی در آن دوران می‌شناختم که باید از آنها تجلیل شود؛ چرا ما نباید به یاد آنها باشیم.
دعایی خاطرنشان کرد: در 35سال تلاش در موسسه اطلاعات، اقدام‌های خوبی صورت گرفت که این اقدام‌ها حاصل تلاش کسانی است که در این موسسه فعالیت داشته‌اند و نباید نتیجه کار آنها به نام من نوشته شود و من دست همه شما را می‌بوسم.
دعایی به الگوهایی که در زندگی‌اش داشته اشاره کرد و افزود: من در زندگی‌ام الگوهای زیادی داشته‌ام، ازجمله آیت‌الله روحانی، آیت‌الله حقیقی و آیت‌الله کرمانی و در دوران انقلاب شخصیت بزرگی در من تاثیر زیادی داشت و خدا رحمت کند دکتر حسن حبیبی را که امروز یادگار ایشان در این مجلس حضور دارند.
حجت‌الاسلام دعایی در پایان با بیان این‌که داشتن فضیلت‌هایی که سخنرانان این مجلس در وصف او بیان کردند، تنها آرزوی اوست و او هرگز آنها را ندارد، خطاب به حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی گفت: اگر برخی از این فضایل در من مشاهده شده، ناشی از برخورد و ارتباط من با خاندان امام(ره) است و این‌که من در شعاع خاندان شما قرار گرفته‌ام.
در پایان مراسم آیین بزرگداشت حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی، مدیر مسئول موسسه اطلاعات، هدایایی به وی تقدیم شد.