شهروند| اپرای سعدی حالا یک هفتهای است که روی صحنه رفته است؛ آن هم بعد از تغییراتی که «گفتند» اعمال شود و اعمال شد؛ به روز سعدی اما نرسید؛ مهم هم نیست؛ همین اندازه که این اپرا سرانجام بعد از حدود دوسال تلاش اعضای گروه «آران» به سرپرستی بهروز غریبپور روی صحنه رفته است باید خوشحال بود، همانطور که «غريبپور» از این اتفاق راضی است و میگوید تغییرات اعمال شده، ضربه چندانی به اجرایش نزده است؛ حالا جمعه شب «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی از این اپرا دیدن کرد و بالاخره قرار است تا چند روز دیگر اپرا در شیراز روی صحنه رود. شهر سعدی که در این سالها کمتر کنسرتهای موسیقی توانسته در آن اجرا شود. سالهاست که بهروز غریبپور برای تئاتر ایران کار میکند و این سالها هم اپراهای عروسکیاش توانسته توجه بسیاری از مخاطبان را به خودش جلب کند. او که مدیریت را تجربه کرده و کارگردانی و نویسندگی تئاتر را به عهده داشته به نمایشهای ایرانی توجه ویژهای نشان داده و همواره در آثارش سعی کرده این نوع نمایشها را «معاصرسازی» کند. این اصطلاح را خودش به کار میبرد و میگوید نمایش ایرانی معاصرسازی نشده است اما او با تاسیس بسیاری از گروهها ازجمله گروه تئاتر «آران» توانسته قدمهای مثبتی در این راه بردارد، همچنین برای به صحنه بردن اپراهای عروسکی راه زیادی را پیموده تا اینکه این نوع نمایش را تثبیت کند. غریبپور با اجرای این نوع نمایش میخواهد بگوید که میتوان به نوعی هم اپرا داشت و هم از قابلیتهای نمایش ایرانی استفاده کرد تا نمایشی خاص با شکل و شمایلی جدید داشت. او این روزها در تالار فردوسی که ساختهوپرداخته خودش است، اپرای «سعدی» را اجرا میکند. عروسکهایی که فرهنگ و تمدن ایرانی را زنده کردهاند و با تلفیق شدن موسیقی سنتی ایرانی در اجراها سبکی قابل توجه پدید آوردهاند. شاید در ایران نتوانیم تجربه اپرای زنده را به این زودیها داشته باشیم اما تجربیات این کارگردان ایرانی نشان داد که میتوان راههای جدیدی را پیمود که بتوان در شکلی جدید آثار ایرانی را عرضه کرد. تجربههایی جدید در متون کلاسیک فارسی از دیگر امکاناتی است که غریبپور امکان آن را فراهم کرده است و نشان میدهد که هم نمایش ایرانی و هم ادبیات فارسی توانایی بسیاری برای پرداخت ایدههایی نو دارد. ایدههایی که با مدیریت و ایجاد راهکارهای درست و پایهای میتوان به نحوی نمایشهای ایرانی را زنده کرد و «سعدی» نمونهای متعالی از این ماجراست؛ اگرچه در بخشهایی از این اپرا كه يكي از خوانندگان زن، تكخواني كرده بود؛ به صورت همخواني اجرا شد؛ آن هم درحالیکه غریبپور در اپراهای دیگر خود این مشکل را نداشته است؛ همین مسأله اما سبب شد تا این اپرا به توقیفی چند روز دچار شود.
اين اتفاق در حالي براي اپراي «سعدي» رخ ميدهد كه از مدتها قبل مجوزهای لازم از مرکز هنرهای نمایشی را کسب کرده بود؛ اما چون مسئولان دفتر موسیقی معتقد بودند که در این اپرا تکخوانی زن وجود دارد از صدور مجوز به آن خودداری کرده بودند؛ بدعتي كه براي نخستينبار در اپراهاي «بهروز غريبپور» كه در 10سال گذشته روي صحنه برده بود، رخ داد و منجر به لغو كنسرت اين گروه در شيراز، همزمان با بزرگداشت روز سعدي شد. غریبپور البته در گفتوگو با «شهروند» این مسائل را مخل اجرای اپرایش نمیداند و میگوید: «تغییراتی که من در نمایش اعمال کردم؛ ضربهای به اجرا نزد؛ بههرحال یکی از خوانندگان زن به خاطر پخش چند ویدیویش در شبکههای ماهوارهای دچار مشکلاتی شده بود و به همین خاطر از ما خواستند تا جاهایی را که او به اجرا پرداخته است به صورت همخوانی قرار دهیم و ما هم در این میان از گروه کر استفاده کردیم. در بخشهايي از اپرا، اضافه شدن گروه كر، خللي به اثر وارد نميكند؛ اما در بخشهايي مثل لحظه اعدام «منصور حلاج» اگر قطعه به صورت تكخواني اجرا ميشد، بار عاطفي بيشتري داشت و مخاطب ميتوانست تاثير بهتري از فضا بگيرد؛ اما مهمتر از این مسائل، امکان اجرای اپرا بود که خوشبختانه حالا این اتفاق رخ داده و با استقبال مخاطبان هم روبهرو شده است.»
غريبپور معتقد است اين اپرا از لحاظ موسيقايي، عروسكسازي، صحنهآرايي و متن، كاملترين اپراي گروه موسيقي آران است: «در اين اثر نيز 15 خواننده ازجمله محمد معتمدي، روشنك كيمنش، علي زند وكيلي، سحر محمدي، مهرداد ناصحي، حسام انور و ديگران حضور دارند كه تماميشان بهترين تجربههاي حرفهاي خود را انجام دادهاند؛ ضمن اينكه با ابعادي تازه از صداي معتمدي آشنا خواهيد شد.»
او درباره مشکلات پیشآمده میگوید: «آن زمان که این مشکلات پیش آمد، برخیها این تصور را داشتند که در اپرای سعدی، خواننده زن به صورت زننده به اجرای برنامه میپردازد. در همین خصوص ما فیلم اجرا را برای آنها فرستادیم و مسئولانی که ما را برای اجرای برنامه دعوت کرده بودند، تمامی مراحل را انجام دادند. آنها حتی بلیتهای اعضای گروه را نیز خریداری کردند، ما نیز براساس سابقه 10سالهای که در اجرای این اپراها داشتیم و در تمامی آنان، زنان خواننده حضور داشتند، هیچ تصوری مبنی بر توقف اجرای این نمایش نداشتیم. حتی در اپرایی چون «لیلی و مجنون» حضور خواننده زن بسیار بیش از این بود که ما هماکنون در اپرای سعدی مشاهده میکنیم؛ اما حالا این اتفاق رخ داده و مهم این است که هماکنون اپرای سعدی روی صحنه است و این اتفاق مهمی به شمار میرود.»