شهلا   اعزازی جامعه‌شناس

 بشر امروزه در اثر برخی رفتارهایی که انجام داده - چه رفتارهای غلط، چه رفتارهای درست- به نتایج و تفکراتی رسیده و برای رسیدن به جهان بهتر، براساس نتایج و تفکراتی که بشر داشته شاخص‌هایی مشخص شده است. البته این شاخص‌ها، شاخص‌های انسانی و خوبی هستند. به مناسبت این‌که این هفته، هفته زمین پاک است می‌توان گفت جهان بهتر جهانی است که در آن آلودگی‌های زیست‌محیطی وجود نداشته باشد و درحقیقت طبیعت دربرگیرنده تمام اجزای خود ازجمله گیاهان، کوه‌ها، دریاها، حیوانات و... باشد؛ این درحالی است که ما به تازگی شاهد سگ‌کشی‌های شیراز بودیم و خود این موضوع چنان بود که نشأت گرفته از قهر آشتی‌ناپذیر انسان با طبیعت بوده است. اگر ما با طبیعت مهربان باشیم درواقع جای امنی برای زندگی بهتر برای خود فراهم کرده‌ایم و همه می‌توانیم در کمال آرامش و خوشی در کنار هم زندگی کنیم. در برخی از نظرسنجی‌ها شاخص‌هایی را برای مکان بهتر زندگی انتخاب می‌کنند که برخی از کشورها امتیازات بیشتری را به‌دست می‌آورند ولی این مسأله همیشه به صورت صددرصد و ایده‌آل نبوده و در آن کشورها هم کاستی‌هایی وجود دارد، این به معنای آن است که زمین امروزه، جای ایده‌آلی برای زندگی نیست. البته انسان در محیطی که زندگی می‌کند علاوه‌بر این‌که باید محیط‌زیست خود را حفظ کند تا بتواند آب و هوای سالم داشته باشد و به طبیعت و حیوانات محیط خود احترام قایل باشد، باید شاخص‌های دیگری را نیز رعایت کند. مهم‌ترین ویژگی جهت داشتن جهان بهتر برای انسان این است که آزادی‌های انسانی و برابری حقوق و امکانات مشابه برای همه افراد با تمام ویژگی‌هایی که جامعه انسانی با آن درگیر است از هر قشر و هر جنسیت و طبقه فراهم باشد. متاسفانه با نگاهی به جوامع بشری می‌توان متوجه شد که انسان‌ها با ضعف قوانین، عدم اجرای درست آنها، نبود اخلاق‌مداری و به‌طورکلی ضعف در تمامی فعالیت‌هایی که با بشر و روابط آن درگیر است، روبه‌رو هستند. به‌نظر می‌رسد سروسامان ‌دادن به این وضع به عهده دولت‌ها باشد و این به دلیل داشتن قدرت و در رأس بودن آنهاست. وقتی بین انسان‌ها روابط پاک و سالم شکل بگیرد این روابط از یکسری ناهنجاری‌های رفتاری بعدی جلوگیری می‌کند، البته بشر باید بداند که برای داشتن جهان بهتر باید از رشوه‌گیری، دزدی، دروغ و... پرهیز کند. به‌نظر من برای رسیدن به جهان بهتر راهکارهایی وجود دارد اما پایبندی به آن راهکارها و اجرای آنها کار بسیاری سختی است. بد نیست اشاره کنیم که جوامعی برای داشتن جهان بهتر، عوامل مختلفی را در زیرساخت‌های خود درنظر گرفته‌اند یعنی تا توانسته‌اند شرایط را بهبود بخشیده‌اند. درحقیقت نمی‌شود در یک کلام گفت چه باید کرد اما باید امید داشت که می‌توان به جهان بهتر رسید یا به تعبیر درست‌تر جهان بهتر را ساخت، البته با درنظر گرفتن تجربیات دیگران و با توجه کافی به تمام زمینه‌ها می‌شود زودتر به این امید رسید. شرط لازم اما این است که بشر بخواهد به آن‌جا برسد و به یقین رسیدنش سخت است. رسیده به جهان بهتر یا ساختمان آن در یک کلام، زمانبر، هزینه‌بر و انرژی‌بر است اما کاری شدنی است.