محبوبه خلوق مدیر انجمن برنا
کار داوطلبانه در ایران ریشهای طولانی دارد. براساس تحقیقاتی که در این زمینه وجود دارد، باید ریشه آن را مربوط به دوران هخامنشیان دانست. در آن زمان وقتی گروهی کاری داشتند، گروه دیگر به کمک آنها میآمدند و با یکدیگر مشغول به کار میشدند و این
خرد جمعی پیشینهای طولانی دارد. بعدها خیریهها به وجود آمدند و این خیریهها وقت خود را صرف کمک به دیگران میکردند و این کار با تمام وجود و با اخلاص انجام میگرفت اما تنها در دهههای گذشته است که کار خیریه سازماندهی میشود و بهصورت تخصصی روی آن کار انجام میگیرد. از این حیث کشورهای دیگر در حدود 100سال جلوتر از ما هستند و تخصصی کار میکنند. آنها از صفر تا 100 کار را مورد بررسی قرار میدهند. سازماندهی، استراتژی و برنامه عمل دارند. مشکل اکنون این است که ما وارد این مباحث نشدهایم و به تازگی مشغول تفکیک هستیم. در شروع کار داوطلبانه هم ما در ایران مشکلات گستردهای داریم که در کشورهای دیگر اینطور نیست. در کشورهای دیگر، کار را شروع میکنی و تا زمانی که خلافی نکرده باشی، اتفاقی نمیافتد اما در ایران برعکس است.
سازمانهای مردمنهاد در کشورهای مختلف شبکهای کار میکنند. مثلا در حوزه معلولان همه یک شبکه را ایجاد کرده و صدای واحدی میشوند و تمامی حوزهها اعم از توانمندسازی، فرهنگسازی، حساسسازی جامعه، درمان
و ... را مورد بررسی قرار میدهند.
من سالهاست عضو شبکه ارتباطی سازمانهای غیردولتی زنان ایران هستم. این شبکه بیش از هزار سازمان عضو درون خود دارد. این شبکه ازجمله شبکههایی است که در ارتباط با حوزه زنان کار تخصصی انجام میدهد، در بحث قانونی و ... وارد میشود اما برای مثال در کشور شبکه معلولان نداریم. من بارها اساسنامه این شبکه را هم نوشتهام اما بقیه همکاری نمیکنند. یکی از اختلافات فاحش در این است. در خارج از کشور حتی شبکهای وجود دارد که فقط برای معلولیت دست است و از این حیث کارهای اساسی انجام میدهند. در ایران ممکن است کارهایی انجام دهیم اما ماندگار نیستند و تنها مسکن مقطعی هستند. ممکن است از لحاظ کمیت زیاد بوده باشیم اما کیفیتمان خوب نبوده و همین فرق ما با کشورهایی است که خیلی دقیق در این حوزه گام برداشتهاند.