شهروند| اینترپل به دنبال ردیابی دختر ایرانی است که در فراری عجیب از خانه‌شان به افغانستان گریخت.دختر جوان خودش را به‌عنوان یک تبعه افغان در صف طولانی اتباع غیرمجاز جا زد و از مرز ایران عبور کرد. گره کور در این پرونده هنوز باز نشده و همه تلاش‌های پلیس بین‌الملل برای شناسایی دخترک ایرانی ساکن افغانستان آغاز شده است.
نگار 18 ساله وقتی با یک سرایدار افغان رابطه دوستی برقرار کرد هیچ‌کس تصور نمی‌کرد او برای رسیدن به زندگی رویایی‌اش تن به مهاجرتی غیرقانونی دهد.با مرد افغان همراه شد، خودش را به مسگرآباد و اردوگاه تردد افغان‌ها رساند و با نامی جعلی نقش دختری افغان را بازی کرد تا به افغانستان بگریزد.
2 اردیبهشت‌ماه زن و مردی جوان با مراجعه به پلیس آگاهی، از ناپدید شدن دخترشان خبر دادند. پدر دخترک به ماموران گفت: «نگار 18سال دارد، امروز ظهر وقتی برای رفتن به کلاس زبان از خانه خارج شد هرگز تصور نمی‌کردیم بازنگردد. چند ساعت از زمان بازگشتش گذشت و هرچه با تلفن همراهش تماس گرفتیم پاسخگو نبود تا این‌که موبایلش خاموش شد. به کلاس زبان رفتیم اما کسی از دخترم خبر نداشت به همین خاطر به پلیس مراجعه کردم تا دخترم را پیدا کند.»
با شکایت این خانواده، پرونده‌ای با موضوع فقدانی در پلیس آگاهی تهران تشکیل شد. کارآگاهان در شاخه نخست تحقیقات پلیسی با بن‌بست روبه‌رو شدند. تلفن همراه نگار خاموش بود و هیچ مدرکی مبنی بر ربوده شدن دخترک وجود نداشت. تا این‌که در تحقیقات تخصصی و پرس‌وجو از همکلاسی‌های دختر گم شده سرنخی طلایی به‌دست آمد. یکی از دوستان نگار به کارآگاهان گفت: « از مدتی پیش با پسری افغان به نام «اردشیر احمد» که سرایدار یک آپارتمان بود آشنا شد. رابطه عاطفی نگار و این پسر روز به روز بیشتر می‌شد. در این مدت گاهی با من درددل می‌کرد. در لابه‌لای صحبت‌هایش می‌گفت اردشیر احمد را دوست دارد اما می‌داند خانواده‌اش مخالف ازدواج او با یک تبعه افغان غیرمجاز خواهند بود. به همین خاطر من را از تصمیمش با خبر کرد و گفت می‌خواهد با مرد موردعلاقه‌اش به افغانستان بگریزد. حرف‌هایش را باور نمی‌کردم، تصور داشتم نگار هرگز نمی‌تواند با چنین شرایطی زندگی کند. تا این‌که روز چهارشنبه وقتی برای آخرین بار در کلاس زبان دیدمش، من را در جریان فرار از خانه‌شان قرار داد و گفت امروز با اردشیر احمد از کشور خارج می‌شود.»
همین سرنخ کافی بود تا ماموران اداره آگاهی با استعلام از اداره مهاجرت، پرده از راز ناپدید شدن دختر جوان بردارند. تحقیقات نشان می‌داد نگار به همراه اردشیر احمد به اردوگاه افغان‌ها در مسگرآباد ورامین رفته و با معرفی خودش به‌عنوان یک دختر افغان از مرز خارج شده است. کارآگاهان در گام بعدی تصویر نگار را که در لیست اتباع افغانی طرد شده به افغانستان ثبت شده بود در اختیار خانواده دخترک قرار دادند. با شناسایی تصویر این دختر جوان توسط پدر و مادرش این پرونده به دادسرای جنایی تهران ارجاع شد.
صبح روز یکشنبه خانواده نگار با مراجعه به دادسرای جنایی تهران جزییات بیشتری از ناپدید شدن دخترشان را فاش کردند و به بازپرس پرونده گفتند: «وقتی دخترمان ناپدید شد تصور می‌کردیم توسط آدم‌ربایان ربوده شده است، اما تحقیقات پلیسی نشان می‌داد نگار خودخواسته از خانه فرار کرده بود. ما در زندگی‌مان هیچ مشکل بزرگی که باعث فرار دخترم شده باشد نداشتیم تا این‌که از همکلاسی‌های دخترم شنیدیم او با پسری تبعه افغانستان که یک سرایدار بوده آشنا شده و همراه او نقشه‌ای عجیب را اجرایی کرده است. خودش را به اردوگاه مهاجران غیرقانونی در مسگرآباد رسانده و در صورتی که هیچ شباهتی به مردمان افغانستان و نژاد آنها ندارد، با معرفی خود به‌عنوان یک دختر افغان ترتيب اخراجش از کشور داده شده است.»
قاضی مدیرروستا بازپرس شعبه ششم دادسرای جنایی با بررسی پرونده‌ای که با موضوع فقدانی دخترک گشوده شده بود، دستور داد تا پلیس اینترپل تحقیقات خود را برای ردیابی این دختر فراری در کشور افغانستان آغاز کند. تحقیقات برای روشن شدن زوایای مبهم پرونده و بازگرداندن دخترک به خاک ایران ادامه دارد.
پشت پرده یک مهاجرت غیرقانونی در فرار خاص
دکتر سعید خراط ها* | فرار دختران از خانه پدیده نوظهوری نیست، اما گره خوردن فرار و تن‌دادن به این نوع مهاجرت ترفندی خاص به نظر می‌رسد. دختران یا حتی پسران جوان در بسیاری از موارد با آسیب رساندن به خود، فرار از خانه را انتخاب می‌کنند. مشکلات خانوادگی، تنگناهای اقتصادی و فقر فرهنگی از دلایل اصلی چنین رویدادی در جامعه است، اما درحال حاضر آستانه تحمل بسیاری از جوانان در جامعه پایین آمده و فرد به دنبال فرار از موقعیت‌های سختی که توان رویارویی با آنها را ندارد تن به شرایطی می‌دهد تا از مشکلات رها شود، غافل از این‌که در انتهای این ماجرا هم هرگز شرایط ایده‌آلی رقم نخواهد خورد. در این پرونده خاص هم دختر جوان به دلایلی که تنها می‌تواند قابل حدس و گمانه‌زنی باشد مثل ترس و هراس از والدین، برملا شدن یک راز و ... فرار و پناهندگی به یک کشور دیگر را انتخاب کرده است. پدیده مهاجرت‌های غیرقانونی نیز سال‌هاست که با زندگی بشر گره خورده است و افراد برای فرار از موقعیت‌های زندگی و رسیدن به زندگی رویایی مهاجرت را انتخاب می‌کنند. هرچند که بررسی‌های انجام شده در مورد مهاجرت‌های غیرقانونی نشان می‌دهد که تعداد زیادی از آنها در این مسیر پر مخاطره گرفتار قاچاقچیان انسان شده و خطرات جانی و مالی تهدیشان می‌کند. از دیگر پیامدهای فردی ناگوار فرار و مهاجرت برای دختران نیز خطر سوءاستفاده‌های جنسی است که براساس آمارهای بین‌المللی سالانه مبلغ قابل توجهی از طریق تجارت و قاچاق دختران و زنان نصیب باند‌های مافیایی می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد برقراری رابطه دوستانه با فرزندان، شناسایی و پیگیری عواملی که انگیزه فرار را در فرد ایجاد کرده است، تشویق والدین به پذیرش مجدد فرزند پس از تجربه فرار از خانه، می‌توانند به عنوان عواملی بازدارنده از وقوع مجدد این پدیده در بین نسل جوان جامعه جلوگیری کنند.
* آسیب شناس اجتماعی و مدرس دانشگاه