شهروند| نیمی از دشتهای کشور، به دشت ممنوعه برای برداشت آب تبدیل شدهاند. گفته میشود از مجموع 609 دشت کشور، 318 دشت برای برداشت آب، ممنوعه هستند و این یعنی خشکسالی سایهاش را روی نیمی از دشتهای کشور پهن کرده. سطح آب در این دشت ها به دلیل برداشت های بیرویه و کاهش بارش، بسیار پایین رفته و فرونشست زمین را به همراه آورده است. آخرین روزهای بهمنماه سال گذشته بود که جهانگیر حبیبی معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت مدیریت منابع آب ایران، با اشاره به اینکه براساس آخرین تحقیقات انجام شده توسط وزارت نیرو، فرونشست دشتهای تهران به 17سانتیمتر رسیده است، از فرونشست زمین در دشتهای ساوجبلاغ 22سانتیمتر، قزوین 24 سانتیمتر، مشهد 25سانتیمتر و دشت کاشان هم 30سانتیمتر حکایت کرده بود و از عمق فاجعهای خبر داده بود که میرود دشتهای کشور را به بیابان تبدیل کند.
در سالهای اخیر، فرونشست زمین به دلیل بهرهبرداری بیش از حد و توان دشتها از منابع آبی، به هشداری جدی تبدیل شده است تا جایی که سال گذشته سازمان زمینشناسی نسبت به فرونشست 17سانتیمتری زمین در دشت تهران، هشدار داده و اعلام کرد که ادامه برداشت غیرقابل کنترل از منابع زیرزمینی، این کلانشهر را با مشکل جدی مواجه خواهد کرد. حالا خبرها از ناخوش بودن حال 318دشت ممنوعه در کشور حکایت دارند. به گفته مدیر ملی طرح حفاظت از تنوعزیستی زاگرس مرکزی سازمان حفاظت محیطزیست از وجود 318 دشت ممنوعه برای برداشت آب در کشور خبر داد و گفت: توجه نکردن به مشکلات تالابها و مقابله با حیات آنها نه تنها آوارگی پرندگان را به دنبال دارد بلکه سبب گسترش بحران ریزگردها در کشور خواهد شد.
شیرین ابوالقاسمی با اشاره به اینکه منشأ ریزگردها در کشور فقط مربوط به غرب و جنوب غرب نیست به ایسنا گفت: بیتوجهی نسبت به خشکیدگی تالابها، جنگلها و تغییرات اکوسیستمی داخل کشور طی سالهای گذشته این شرایط را ایجاد و تشدید کرده است. مدیر ملی طرح حفاظت از تنوعزیستی زاگرس مرکزی خشکسالی و عدم مدیریت صحیح منابع آب در کشور را مهمترین عوامل در کمبود منابع آبی در کشور دانست و افزود: ضعف مدیریت منابع آب بیشتر در بخش کشاورزی و صنایع مطرح است. ابوالقاسمی خاطرنشان کرد: عدم توجه به جانمایی صنایع پرمصرف آب براساس آمایش سرزمین و همچنین کاشت گیاهانی که آب زیادی نیاز دارند، مواجهه با خشکسالی را در کشور دامن میزند. ابوالقاسمی گفت: براساس برآوردهای انجامشده خشکسالی در کشور تا 30 سال آینده ادامه دارد که میطلبد با برنامهریزی و مطابق با شرایط پیشرو راهکارهای مقابله با آن اندیشیده شود. او یادآوری کرد که در گذشته با بیتوجهی به حفظ جنگلهای زاگرس و نقش حیاتی آنها اکنون با پدیده ریزگردها و خشکسالی مواجه شده و به فکر حل بحران افتادهایم.
مدیر ملی طرح حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی همچنین سدسازیهای بیرویه و غیراصولی، تغییرکاربریهای غیرکارشناسی، کشتهای پر آببر در کشاورزی را ازجمله مهمترین عوامل اصلی نابودی اکوسیستم زاگرس عنوان کرد و افزود: اگر این روند تغییر نیابد نمیتوان به آینده پایدار زاگرسی که به گفته کارشناسان 40 درصد منابع آبی ایران را در خود دارد امیدوار بود. او همچنین انتقال غیراصولی آب زاگرس به مناطقی را که دمای پیک آنها 60 درجه است، از دلایل تخریب جنگلها دانست و با بیان این نکته که جنگلها عامل تولید آب، حفظ آب، حفظ رطوبت و حفظ خاک هستند، از وجود سه برابری چرای دام در مراتع ابراز نگرانی کرد و افزود: ریزگردها زمانی آسمان 22 استان کشور را به طور کامل فراگرفت که سرسبزی جنگلهای زاگرس رو به خشکی نهاد. ابوالقاسمی تأکید کرد: میطلبد که برای دستیابی هرچه سریعتر به هدف در پروژه ملی زاگرس مرکزی، مدیران همه بخشها در اتحاد با هم در حفظ و نگهداری منابع آبخیز به مفهوم واقعی تلاش کنند تا به راهکاری مناسب در این زمینه دست یابند.