علیرضا بذر‌افشان نویسنده و کارگردان

متاسفانه ملتی هستیم که خوب جوک می‌گوییم، ولی خوب جوک نمی‌شنویم. در مورد همه اتفاقات جوک می‌سازیم، به غیر از خودمان! حتی از جوک ساختن برای اتفاقی که برای 2ایرانی مسلمان در عربستان رخ داد هم نگذشتیم. زمانی‌ که سریال «ساختمان پزشکان» از تلویزیون پخش ‌شد، با این‌که برخی از اقوام من پزشک بودند اما هر شب این سریال را دنبال کردند و کلی از تماشای آن لذت بردند و هیچ موضعی هم نسبت به آن نگرفتند.  با این‌که همچنان سریال‌هایی مثل «ساختمان پزشکان» و در مورد قشر خاصی از مردم کشورمان ساخته می‌شود اما هنوز نحوه برخوردمان را با این سریال‌ها تغییر نداده‌ایم. این قضیه در مورد سریال «درحاشیه» هم صدق می‌کند. با گذشت چند قسمت از این مجموعه، بخش مهمی از جامعه پزشکی کشور نسبت به این سریال موضع گرفتند و اعتراض کردند و اصلا هم کوتاه نیامدند!  به هر حال برخی از اعضای این صنف ایرادهایی دارند و همه آنها کارشان بی‌عیب و نقص نیست. حتی اگر در سریالی پلیس فاسدی هم نشان داده شود، به معنای این نیست که کل سازمان نیروی انتظامی فاسد است. اگر قاضی، وزیر و وکیلی هم در سریالی نشان داده می‌شود، به معنای زیر سوال بردن جامعه‌ وکلا و وزیرها نیست. شاید برخی نسبت به بخشی از عملکرد آنها انتقاد و نظری داشته باشند و این به معنای تمسخر آنها نیست. چون فقط قرار است با زبانی طنز، مسائل و مشکلات آنها به تصویر کشیده شود. اما مگر فیلم «شوکران» که هنوز هم از آن به‌عنوان یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران یاد می‌شود، دچار همین سوء‌تفاهم‌ها نشد! این فیلم یکی از افتخارات سینما محسوب می‌شد که برخی از پرستاران نسبت به آن موضع گرفتند، درحالی‌که این فیلم هیچ ارتباطی به آنها نداشت. سریال «سرزمین کهن» کمال تبریزی و «هفت‌سنگ» که خودم آن را برای تلویزیون ساختم هم دچار این قبیل حواشی شد.  این اتفاق‌ها و حواشی نشان‌دهنده این است که ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که می‌خواهیم با نگاهی سیاه و تاریک، ضعف‌های همدیگر را ببینیم اما هر چه در این تاریکی فرو می‌رویم، بیشتر گرفتار آن می‌شویم. امروز با سریال «درحاشیه» این کار را می‌کنیم، فردا با یک سریال دیگر و این اتفاق ادامه پیدا می‌کند. تا جایی که دیگر هیچ کارگردانی فرصت خلاقیت و موقعیت‌سازی در اثرش نداشته باشد.  به نظرم جامعه‌شناسان باید به فکر چاره‌ای باشند تا ببینند که مشکل کجاست. مشکل چیست که وقتی یک نفر می‌خواهد طنز مطایبه‌ای بسازد، فکر می‌کنیم مدیحه‌سرایی ساخته است!