شهروند|گورستان مهاجران در اعماق اقیانوسها تکرار پایانناپذیری دارد. پناهجویان غیرقانونی با قایق و کشتی روی آبهای عمیق شناور میشوند تا با فرار از سرزمینی به سرزمین دیگر زندگی بهتری برای خود و خانوادههایشان بسازند. رد شدن از مناطق صعبالعبور، افتادن در موج خروشان دریا، فرار و گریز از گشتهای دریایی ازجمله خطراتی است كه پناهجویان را در مسیر رسیدن به مقصد تهدید میکند، اما این عوامل همیشه به حالت تهدید باقی نمیماند؛ بلكه تراژدیهای مرگباری در مسیر مهاجرتهای دستهجمعی، پناهجویان را در برابر مرگ قرار داده است.
فاجعه بزرگ در انتظار جهان
داستان غمانگیز مرگ مهاجران قایقهای کوچک و بزرگ، که به دنبال رویاهایشان دل به دریا میزنند هر از چندگاهی به سرخط اول اخبار در رسانههای جهان تبدیل میشود. با این حال به نظر میرسد هر ساله پدیده مهاجرتهای غیرقانونی با کشتی و قایق روند رو به رشدی دارند چرا که از آغازسال 2015 تاکنون آمار حوادث غرق شدن قایق مهاجران غیرقانونی در آبهای مدیترانه چشمگیر است. جوئل میلمن «سخنگوی سازمان بینالمللی مهاجرت این رقم را بر طبق آخرین آمار از ابتدایسال 2015 میلادی تاکنون، یکهزار و 750 مهاجر اعلام کرد که همگی آنها در آبهای مدیترانه جان باختهاند. این آمار افزایش 30 برابری تلفات را نسبت به زمان مشابه درسال 2014 میلادی نشان میدهد چرا که این رقم در مدت مشابهسال گذشته، 56 نفر بود. سخنگوی سازمان بینالمللی مهاجرت در نشست خبری با رسانهها، با بیان اینکه آوریلسال 2015، بدترینسال از نظر میزان مرگومیرها در دریای مدیترانه بود، گفت: «درسال 2014 میلادی سههزار و 279 مهاجر جان باختند، اما فقط در ماه آوریل 2015(فروردین/ اردیبهشت) یکهزار و 300 مهاجر جان خود را از دست دادهاند. با ادامه روند کنونی بیم آن میرود، آمار قربانیان تا پایانسال 2015 میلادی به 30هزار نفر برسد.»
انتقاد صلیبسرخ از بیتوجهی نهادهای اروپایی به مرگ مهاجران
فرانچسکو روکا، مسئول صلیبسرخ ایتالیا و معاون صلیبسرخ جهانی هم با انتقاد از بیتوجهی نهادهای اروپایی به این وضع گفت: «ما باز هم باید مانند همیشه مرگ صدها نفر را شمارش کنیم تا وجدان عمومی درباره پدیدهای که از بیستسال پیش آغاز شده و کشور و قاره اروپا را تحتتأثیر قرار داده، بیدار شود. ما تاکنون شاهد واکنش هماهنگ و متناسب نهادهای اروپایی در این زمینه نبودهایم.» به گزارش یورو نیوز، سران اتحادیه اروپا قرار است امروز دراینباره تشکیل جلسه فوقالعاده دهند. پیشتر نخستوزیر ایتالیا با تشکیل جلسه اضطراری کابینه، از اتحادیه اروپا خواست برای نجات جان مهاجران در دریای مدیترانه کاری انجام دهد. کشورهای اتحادیه اروپا به شدت از طرف نهادهای حقوق بشری متهم هستند که در رسیدگی به معضل مهاجران در دریای مدیترانه و غرق شدن آنان کوتاهی کردهاند. کشورهای اتحادیه اروپا به جز ایتالیا عملیات نجات قایق مهاجران را بسیار محدود کردهاند؛ با این استدلال که شاید باعث کاهش مهاجرت غیرقانونی از شمال آفریقا به قاره اروپا شوند.
مرگ سریالی مهاجران شناور
روز شنبه 19 آوریل برابر با 30 فروردین ماه صدها مهاجر آفریقایی، عرب و افغان که برای رسیدن به سرزمینهای اروپایی راه مهاجرت غیرقانونی با کشتی را در پیش گرفته بودند با غرق شدن کشتی، رویاهایشان نقش بر آب شد و به کام مرگ فرو رفتند. شمار قربانیان این حادثه که در ساعتهای نخست غرق شدن کشتی 400 نفر گزارش شده بود، با ادامه جستوجو در آبهای مدیترانه به 900 نفر رسید تا یکی از بزرگترین تراژدیهای مرگبار سال 2015 رقم بخورد. این کشتی که در آبهای لیبی و در حدود ۲۲۰ کیلومتری جنوب جزیره لامپ دوزا در ایتالیا غرق شد و مرگبارترین حادثه در نوع خود ازسال 2013 است. در کانال سیسیل در آبهای جنوب ایتالیا و 60 مایلی شمال لیبی به وقوع پیوست. این حادثه درحالی رخ داد که یک هفته پیش از این نیز قایقی با ٥٥٠ پناهجو در آبهای لیبی غرق شد و حدود ٤٠٠ نفر از سرنشینان آن ناپدید شدند. اما این 2 حادثه تنها حوادث تلخ 2015 نبود و مرگ سریالی مهاجران 3 روز پس از غرق شدن قایق مهاجران لیبی،
این بار با غرق شدن قایق مسافربری مهاجران در نزدیکی جزیره «رودس» یونان تکرار شد. بر اثر این حادثه 3 نفر کشته شده، و 30 نفر دیگر زخمی شدند. با آغاز عملیات امدادی 90 مهاجر گرفتار شده در آبهای دریا هم نجات یافتهاند ولی قایق حامل آنها کاملا تخریب شده بود. سخنگوی دولت یونان در واکنش به این حادثه، تصریح کرده که دریای مدیترانه قبرستان هزاران مهاجری شده که از شعلههای آتش میگریزند. برآورد شده است سالانه 150هزار نفر از مهاجران و پناهندگان برای رسیدن به خاک اروپا، با قایق و کشتیهای کوچک تلاش میکنند از دریای مدیترانه عبور کنند که این مسأله با بحران کشور لیبی تشدید شده است.
این قایقها نخستین و آخرین قایقهایی نبودند که هیچگاه سرنشینانش به مقصد نرسیدند، مسیر خطرناک قاچاقبرها در آبهای خروشان دریا و اقیانوسها همچنان ادامه دارد و پناهجویان برای فرار از سرزمینهایشان رهسپار مهاجرتی غیرقانونی میشوند. با این حال برای جلوگیری از این پدیده مرگبار به نظر میرسد اروپا باید برای جلوگیری از تکرار حوادثی مشابه اقدام کند تا طبق پیشبینیهای سازمان بینالمللی مهاجرت از افزایش 30هزار نفری مهاجران در سال 2015 جلوگیری شود.