عباس سلیمی نمین فعال سیاسی
شاید بد نباشد در همین ابتدای گفتههایم به تفاوت مناظرههای دانشجویی و بحث تریبون آزاد اشاره کنم. تفاوتی که شاید در طول خواندن این مطلب کمک بیشتری به فهم مطلب کند. مناظرههای دانشجویی آن دست از مناظرههایی است که دانشجویان آن را برگزار میکنند اما نخبگان و نمایندگان دو طیف خاص برای بحث و گفتوگو در آن شرکت میکنند. اما تریبون آزاد آن دسته از گفتوگوهایی است که خود دانشجویان طرفهای گفتوگو هستند و با هم در مورد موضوعات مختلف به بحث و چالش
میپردازند.
امروزه و در حالت عادی دانشگاههای زیادی هستند که تریبون آزاد برگزار میکنند و اتفاقا طرفداران زیادی هم دارند. برگزاری تریبون آزاد در دانشگاهها که چند دانشجو بهعنوان نماینده یک ایدئولوژی یا گرایشهای مختلف سیاسی با یکدیگر به مناظره میپردازند، از آن دست اتفاقاتی است که اگرچه میتواند مسیر گفتوگو و تعامل را باز کند اما باتوجهبه شناخت محیطهای کنونی دانشگاهها نمیتواند در جهت ارتقای سطح سیاسی دانشگاه و دانشجو موثر باشد. البته این به آن معنا نیست که تریبونهای آزاد تأثیر مثبتی ندارند، برعکس برگزاری چنین برنامههایی میتواند فضای دانشگاه را به آرامش برساند و شرایطی را فراهم کند که در آن دانشجو بتواند حرف بزند. اما چرا میتوان گفت این اقدام به ارتقای سطح سیاسی دانشجویان کمکی نمیکند؟ علت این است که این روزها مطالعه دانشجویان به شدت کاهش پیدا کرده و اکثر دانستهها در حد اطلاعاتی است که در فضای مجازی منتشر میشود. در صورتیکه چنین تریبونهایی در 3 دهه گذشته به گونهای دیگر برگزار میشد و عمق بیشتری داشت. یکی از بزرگترین ضعفهای تریبونهای آزاد، درحال حاضر، نبود مطالعات سازمانیافته است. اینکه دانشجویان ما دغدغههای سیاسی و اجتماعی متفاوتی داشته باشند و درباره آن حرف بزنند خوب است اما آنچه که ما توقع داریم این است که دانشگاه محل تولید اندیشه باشد. فضای آزاداندیشی تا زمانیکه فضای مطالعه ایجاد نکند، به نتایج مطلوبی نخواهد رسید. در اکثر مناظرهها و بحثهای تریبون آزاد باید یک فضای مستند حاکم باشد به این صورت که کسی بدون ادله مشخص حرفی نزند اما متاسفانه ما چنین چیزی را نمیبینیم. این اتفاقی است که از خود استادان سرچشمه میگیرد. متاسفانه مستند حرفزدن در کشور ما کاهش پیدا کرده است.
صاحبان ادعاهای سیاسی خود را ملزم به ارایه مستندات برای ادعاهای خود نمیدانند. این طبیعی است که چنین افرادی در محیط دانشگاه هم دانشجو را درست تربیت نمیکنند و به او نمیآموزند که هر حرفی باید سندی داشته باشد. همه حرفها و گفتههای ما باید مانند هر تحقیق و پژوهشی منبع داشته باشد. پس از آنکه ما از منابع مختلف استفاده کردیم نظر و عقیده خودمان را به آن اضافه کرده و در مناظرهها یا تریبونهای آزاد استفاده میکنیم.
ما باید یاد بگیریم گفتوگو و بحثهای جدی در دانشگاه تفاوت عمدهای با حرفهای عادی در صف نانوایی دارد و نباید هر حرفی زده شود. مناظرهها و تریبون آزاد اگر براساس اصول منطقی عرضه شود اتفاقا میتواند یک جریان فکری اصولی ایجاد کند و فرصت نقد علمی را بالا ببرد. به همین دلیل است که من با اصل برگزاری چنین برنامههایی موافقم اما بهشدت اعتقاد دارم که رعایت اصول درست است که میتواند ما را از خلال مناظره و تریبون آزاد به جایگاههای
بهتری ببرد.