یکی از مسائل اساسی فرد زندانی، مشکلاتی است که در غیاب و محبوسی برای خانواده اتفاق می‌افتد. در صورت زندانی‌شدن یک فرد نه‌تنها آثار سوء حادث می‌شود بلکه افراد و گروه‌های مختلفی از این امر متاثر می‌شوند. اولین فردی که زندان بر او اثر منفی داشته، خود زندانی است و در مراحل بعدی خانواده و جامعه از این امر متاثر می‌شوند. «دورکیم» جامعه‌شناس فرانسوی نیز معتقد است، مجازات نقش مفیدی ندارد و تنها در موارد معدودی ممکن است به‌طور مستقیم در تنبیه مقصر یا ارعاب دیگران موثر واقع شود. در یک دیدگاه کلی می‌توان اذعان کرد که زندان متاثر از شرایط عینی شامل زمینه‌خانوادگی، اشتغال، بیکاری، آموزش و یادگیری فنون ارتکاب جرم و... است؛ توضیح این‌که از هم گسیختگی‌های خانوادگی به‌صورت طلاق، بی‌سرپرستی، دوری از خانواده، فقدان همانندسازی لازم با خانواده، عدم پذیرش و طردشدن از خانواده و... در خانواده‌های زندانیان جلوه‌گر می‌شود. علاوه‌بر موارد یاد شده، ورود به زندان منجر به تغییر در منابع و هزینه‌ها می‌شود.
زندانیان با از دست‌دادن شغل خود، باعث پایین‌آمدن سطح زندگی خویش می‌شوند و احتمال به‌دست آوردن شغل مناسب بعد از آزادی از زندان کاهش می‌یابد، در نتیجه سبب از دست دادن ابزار مشروع کسب می‌شود. اگرچه در زندان‌ها برنامه‌های فرهنگی، ورزشی، تفریحی و خدمات اشتغالزایی وجود دارد تا به‌نوعی اوقات آنها پر شود ولی بار دیگر چه شرایطی ایجاد می‌شود که به‌جای یادگیری موارد مثبت، فرد مجرم با میزان بالایی از جرایم فراگرفته شده در زندان این محیط را ترک می‌کند و به‌جا است که «مارک آنسل» می‌گوید: زندان ضمن آن‌که باید ابزار اصلی واکنش در برابر بزهکاری باشد از همان آغاز به صورت یک مدرسه تکرار جرم بوده یا به آن تبدیل شده است.
راهکارها و پیشنهادها:
ارتباط با کانون وکلا توسط مددکاران و دعوت از ایشان جهت پاسخگویی به سؤالات قضایی مددجویان و ارایه راه‌حل قضایی و در صورت متمکن بودن مددجویان و توان مالی ایشان، دادن وکالت به وکلا.
- ارتباط مستقیم مددکاران و ادارات فرهنگی از طریق سایت اینترنتی با ستاد مرکزی دیه و سایر مراکز مورد نیاز جهت تصریح در امر ارتباط یا به‌روزشدن آن.
- دعوت از خیرین از طریق درج مقالات و روزنامه‌ها و طرح مشکلات مددجویان نیازمند و نیز اطلاع‌رسانی مستمر از فعالیت مددکاران زندان توسط رادیو محلی مخصوص شهرستان‌ها.
- نهادینه‌کردن مرخصی طولانی‌مدت برای مددجویان مالی از طریق طرح مشکل مددجو و برنامه‌های فرهنگی و مشاوره‌ای و ارتباط حمایتی از خانواده زندانی.
در این زمینه مددکاران و مسئولان فرهنگی زندان با آگاهی و تحقیق کامل به قاضی ناظر زندان جهت اعطای مرخصی می‌توانند اقدام کنند.
لازم به ذکر است، با توجه به اصل ارتباطات نیاز به کسب اطلاعات و اطلاع‌رسانی و وجود فناوری نوین در بخش سازمانی و اداری کاملا محسوس است که اگر سازمان زندان‌ها، ندامتگاه‌ها و زندان‌های کشور را در این مورد بی‌نیاز کند می‌توان به جرأت این واقعیت را که ادارات فرهنگی عقیدتی و مددکاران نقش انکار‌ناپذیری را در کاهش جمعیت کیفری دارند را بیان کرد چراکه مددرسانی به زندانیان نیازمند در کمترین زمان ممکن گامی موثر در اصل کاهش جمعیت کیفری خواهد بود.