شهروند| میزان پوسیدگی دندان در میان ایرانیان بالاست، این آمار زمانی نگران‌کننده می‌شود که بدانیم 65‌درصد کودکان ایرانی زیر 12 سال، پوسیدگی دندان دارند. گفته می‌شود هر کودک 6 ساله ایرانی 5 دندان پوسیده دارد. آمارها خیلی بیشتر از اینهاست، آماری که درنهایت هزینه‌های سرسام‌آوری به بیماران وارد کرده. پیش از این رئیس دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت اعلام کرده بود که 45‌درصد هزینه‌های درمانی که از جیب مردم پرداخت می‌شود مربوط به هزینه‌های دندانپزشکی است، هزینه‌هايی که پرداختش، به‌طور کامل به عهده خود بیمار است. وزارت بهداشت بعد از گذشت چند دهه از بی‌توجهی به سلامت دهان و دندان حالا وارد عمل شده و از هفته پیش استارت اجرای تحول سلامت دهان و دندان را زده. هر چند بیش از همه بر روی پیشگیری تأکید شده اما قرار است در بخش هزینه‌ها هم باری از دوش مردم برداشته شود. علی تاجرنیا، عضو شورای سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. او درباره جزییات طرح تحول سلامت دهان و دندان و حاشیه‌های تعرفه‌های متفاوت کـلینيـک‌های دندانپزشکی در گفت و گو با «شهروند»  توضیح می‌دهد.
هفته گذشته بود که فاز دیگری از طرح تحول نظام سلامت آغاز شد، فازی که بر تحول در بخش سلامت دهان و دندان تأکید دارد. آن موقع وزیر بهداشت اعلام کرد که بیشترین تمرکز در این فاز، پیشگیری است، به اعتقاد شما با توجه به مغفول ماندن توجه به سلامت دهان و دندان طی چند دهه در ایران، چگونه می‌شود که به پیشگیری دست پیدا کرد؟
  طرح تحول سلامت دهان و دندان، در دل طرح تحول نظام سلامت قرار می‌گیرد، اگر چه نگاه اصلی در این فاز جدید، توجه به بهداشت و پیشگیری در بحث سلامت دهان و دندان است اما با توجه به آنچه وزیر بهداشت مطرح کرده، قرار است این فاز به بخش درمان هم ورود پیدا کند. واقعیت این است که در تمام کشورهای دنیا، خدمات دندانپزشکی با یکسری مشکلات مواجه است و این موضوع تنها مربوط به ایران نمی‌شود. در آمریکا و کشورهای غربی نیز ساختارهای بیمه‌ای به‌گونه‌ای است که خدمات دندانپزشکی را تبدیل به موضوع خاصی کرده، با این‌که دولت بخشی از هزینه‌ها را پرداخت می‌کند.
درست است، بحث پوشش بیمه‌ای از یک طرف و از طرف دیگر تعرفه‌های نامتعارف در برخی از کلینیک‌های دندانپزشکی باعث شده تا مردم هزینه‌های زیادی را متحمل شوند، اما دراین طرح هنوز برای کاهش تعرفه‌ها فکر اساسی نشده است.
نکته‌ای که در بحث هزینه خدمات دندانپزشکی مطرح می‌شود، بخش عمده‌اش به میزان آگاهی مردم برمی‌گردد. متاسفانه سلامت دندان در اولویت مردم نیست و معمولا آنها با یک دندان‌درد ساده به پزشک مراجعه نمی‌کنند، این در حالی است که در موضوع دندان، هر چقدر مشکل عمیق‌تر باشد، هزینه بیشتری هم به بیمار تحمیل می‌شود. بنابراین دردی که با هزینه کم می‌تواند از بین برود، با تأخیر در مراجعه، تبدیل به خدمت درمانی سنگینی می‌شود. چرا که به‌هرحال هزینه یک پُرکردن دندان با کشیدن و عصب‌کشی و روکش گذاشتن، تفاوت زیادی دارد. همین‌جاست که موضوع پیشگیری اثرگذار می‌شود.
ولی پیشگیری که در این طرح مورد توجه است، بیشتر مربوط به گروه دانش‌آموز می‌شود. درحالی‌که مشکل اصلی در میان بزرگسالان است.
وقتی تعداد دندان‌های پوسیده در میان کودکان کاهش پیدا می‌کند، در نتیجه در آینده میزان پوسیدگی دندان در جمعیت نوجوان و جوان هم کمتر می‌شود و به همان نسبت هم هزینه‌ها برای مردم و حتی سازمان‌های بیمه‌گر و دولت هم پایین می‌آید. در طرح تحول سلامت دهان و دندان به‌طور ویژه به بهداشت و پیشگیری در این بخش توجه شده است، به همین‌خاطر با آموزش‌وپرورش تفاهمنامه‌ای امضا شد تا دانش‌آموزان به‌ویژه در مقطع ابتدایی، در ارتباط با پیشگیری آموزش داده شوند و برایشان پرونده پزشکی برای سلامت دهان و دندان تشکیل شود.
برای کاهش هزینه‌های مردم در خدمات دندانپزشکی چه کاری قرار است انجام شود؟
در این زمینه قرار است یکسری خدمات بهداشتی در روستاها و مراکز بهداشتی درون شهری، تحت‌پوشش بیمه قرار گیرند، در‌سال گذشته هم با مصوبه دولت پوشش خدمات بیمه‌ای چند خدمت درمانی تحت‌پوشش بیمه قرار گرفت که ازجمله آن کشیدن دندان، پُر کردن و عصب‌کشی موقت برای دندان شیری است. از سوی دیگر قرار است چند مرکز خدمات بهداشتی در روستاها و شهرها فعال شود و خدمات سطح اول دندانپزشکی را ارایه دهند، در ادامه کلینيک‌های ویژه برای ارایه سطح سوم درمان فعال می‌شوند. یعنی دولت می‌خواهد در مقوله درمان سلامت دهان و دندان هم ورود پیدا کند تا عرضه و تقاضا در این بخش روند منطقی بگیرد.  بنابراین هر چقدر در زمینه بهداشت و پیشگیری سلامت دهان و دندان سرمایه‌گذاری شود، میزان دندان پوسیده هم کم می‌شود و به همان میزان هم میزان مراجعه به دندانپزشک و صرف هزینه‌های بالا، پایین می‌رود.
با توجه به بالا بودن هزینه خدمات دندانپزشکی و ناتوانی دولت‌های قبلی در پوشش بیمه‌ای خدمات این بخش، حالا چگونه می‌توان دولت و سازمان‌های بیمه‌گر را در پرداخت هزینه‌ها سهیم کرد؟
متاسفانه در 35‌سال گذشته اقدام درستی در این زمینه صورت نگرفته، حالا هم قرار است بخشی از هزینه‌ها به دولت محول شود اما بخش دیگر را مردم خودشان باید پرداخت کنند. به‌طورکلی این دولت در تلاش است تا به دسترسی عادلانه مردم به خدمات دندانپزشکی کمک کرده و تعرفه‌های خدمات دندانپزشکی را تنظیم کند.
به نکته مهمی اشاره کردید، درحال حاضر تعرفه‌های بخش دندانپزشکی  در مراکز مختلف، اختلاف فراوانی دارند و به نوعی آشفتگی در بازار ایجاد کرده، چطور می‌شود این بازار را کنترل کرد؟
یک نکته این است که تعرفه‌های دندانپزشکی در چند‌سال گذشته هیچ افزایشی نداشته و حتی همراه با تورم، بالا نرفته، این‌قدر در گذشته تعرفه‌ها غیرمنطقی بود که دیگر افزایش نیافتن آن خود را نشان نمی‌دهد. حالا شرایطی حاکم است که همکاران ما از درآمدشان ناراضی هستند. از سوی دیگر مردم 100‌درصد هزینه‌های خدمات دندانپزشکی را پرداخت می‌کنند، همین هم شده تا مردم بیشتر متوجه سنگینی بار مالی آن شوند، درحالی‌که مردم با اجرای طرح تحول نظام سلامت، کمتر از 10‌درصد هزینه‌های بستری را پرداخت می‌کنند، اما در زمینه دندانپزشکی خودشان کامل هزینه را می‌دهند. این نکته را هم باید گفت از آن‌جا که بیمه‌ها از تمکن مالی مناسبی برخوردار نیستند، سیستم دندانپزشکی در سال‌های گذشته با رکود جدی مواجه شده‌اند. اینطور نیست که هزینه‌های دندانپزشکی هنگفت باشد، چرا که هزینه تمام شده این خدمات، قیمت وسایل و مواد دندانپزشکی و... بالاست. اگر دولت بتواند سهمی را تقبل کند، می‌توان امیدوار بود که هزینه این خدمات
 پایین بیاید.
با همه این توضیح‌ها باز هم شاهد هستیم که کلینيک‌های دندانپزشکی به‌ویژه در بخش خصوصی اختلاف قیمت زیادی دارند. در این زمینه کدام بخش باید وارد عمل شود و نظارت کند؟
در گذشته سازمان نظام پزشکی متولی تعرفه‌های بخش خصوصی بود، اما در دولت قبلی، این اختیار از سازمان سلب شد، همین اتفاق منجر شد تا اقدامات و رفتارهای دوگانه‌ای صورت گیرد و میان تعرفه‌هايی که سازمان تعیین می‌کرد با تعرفه دولتی اختلاف ایجاد شود. از سوی دیگر با این‌که رسیدگی به تخلف‌ها به عهده سازمان نظام پزشکی است اما دانشگاه‌های علوم پزشکی وظیفه نظارت دارند و لازم است در این زمینه نظارت‌ها
تقویت شود.