امیر‌هاتفی‌نیا روزنامه نگار
یکی از برجسته‌ترین حوزه‌های فعالیت جمعیت هلال احمر، فعالیت بین‌المللی در حوزه سلامت است؛ این وظیفه را اداره مرکز سلامت خارج از کشور برعهده دارد. 29 بیمارستان و مرکز درمانی در کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین زیر نظر این جمعیت فعالیت می‌کند. در کنار حضور و استقرار دایم این مراکز، تیم‌های درمانی متشکل از پزشکان و پیراپزشکان داوطلب نیز در طول‌سال به مناطق محروم اعزام شده و به ارایه خدمات می‌پردازند. کشور کنیا آخرین میزبان پزشکان داوطلب در‌سال گذشته بود. تیم پزشکان داوطلب به مدت 10 روز به ارایه خدمات در این کشور پرداختند. به همین منظور و با توجه به آن‌که در هفته سلامت قرار داریم، با
«دکتر محبوبه ارویی» سرپرست تیم اعزامی جمعیت هلال‌احمر به کنیا و کارشناس حوزه آموزش و پژوهش اداره کل سلامت خارج از کشور هم‌صحبت شده‌ایم. او با اشاره به فعالیت‌های بین‌المللی جمعیت هلال‌احمر در حوزه سلامت به تشریح خدمات ارایه شده در کنیا پرداخته است؛ آنچه در ادامه می‌آید، شرح این گفت و گو است.
با آخرین سفر تیم پزشکان داوطلب به کنیا شروع کنیم؛ این پروژه چطور شکل گرفت؟
پروژه حضور پرشکان داوطلب در کنیا یک طرح چند ماهه بود که مرکز سلامت خارج از کشور جمعیت هلال‌احمر دنبال می‌کرد. این اتفاق پس از رفع یکسری از موانع در اسفند ماه‌سال گذشته صورت گرفت.
با چه هدفی؟
هدف از این سفر، فعالیت‌های آموزشی و درمانی و ارایه دانش و توانمندی‌های متخصصان ایران در کشور کنیا بود.
آیا تقاضایی برای حضور تیم درمانی در کنیا شده بود؟
این حضور با توجه به تقاضای مرکز درمانی ایران در کنیا صورت گرفته بود. تقاضا از سوی دکتر عبدالرضا شاه‌رضایی مدیر مرکز سلامت جمعیت هلال‌احمر در کنیا صورت گرفته بود و این سفر به درخواست ایشان انجام شد. نهایتا در اسفند ماه سال گذشته یک تیم درمانی با هماهنگی با پزشکان داوطلب برای اعزام شکل گرفت.
این تیم شامل چه کسانی می‌شد؟
دکتر ناصر عمادی متخصص پوست، دکتر امین شاهرخی متخصص اطفال و دکتر مهدی افتخاری متخصص قلب و عروق با هدف انسان‌دوستی و ارایه خدمات بشردوستانه در این برنامه 10روزه مشارکت داشتند.
در این سفر چه خدماتی ارایه شد؟
با هماهنگی مسئولان مرکز سلامت جمعیت در کنیا ، روزهای اول را به ویزیت بیماران در دو کلینیک جمعیت در پارکرود و گانگرود پرداختیم. گانگرود در مرکز شهر نایروبی واقع شده است و پارکرود در یک منطقه فقیرنشین قرار دارد. مراجعه‌کنندگان فراوانی در این مراکز داشتیم؛ تعداد بی‌شماری از بیماران در این دو کلینیک حاضر شدند و خدمات لازم را دریافت کردند. با توجه به شناخت مردم کنیا نسبت به دکتر عمادی به دلیل سفرهای پیشین، بیماران پوستی زیادی حاضر شدند. دکتر عمادی یک چهره شناخته‌شده در حوزه درمان در کنیا بودند. در حوزه اطفال نیز آمار مراجعه‌کنندگان بالا بود. در کلینیک دوم هم فعالیت‌های تخصصی‌تر انجام شد و خیلی‌ها را به بیمارستان‌های شهر نایروبی معرفی کردیم.
از دیگر کشورها هم تیمی برای کمک‌رسانی در کنیا مستقر شده بود؟
من اطلاعات دقیقی در این زمینه ندارم؛ در منطقه‌ای که ما بودیم جمعیت هلال‌احمر ایران به ارایه خدمات می‌پرداخت.
سطح بهداشت و درمان پایتخت کنیا (نایروبی) با دیگر مناطق این کشور چه تفاوتی داشت؟
نایروبی پایتخت کنیا است و مطمئنا امتیازاتی نسبت به سایر شهرها دارد. ما به استان مرو هم رفتیم و در یک بیمارستان شهر مرو حاضر شدیم؛ این بیمارستان متخصص قلب و عروق نداشت و تنها یک روز در هفته متخصص قلب و عروق در آن حضور پیدا می‌کرد. مسئولان این بیمارستان بسیار علاقه‌مند بودند که این همکاری ادامه‌دار باشد. خدمات مشاوره‌ای و درمانی مختلفی در این بیمارستان ارایه شد. دکتر افتخاری چند بیمار قلبی و عروقی را معاینه کردند. در اطراف این بیمارستان یک مرکز آموزشی بود که در آن‌جا یک برنامه آموزشی برگزار کردیم؛ دکتر عمادی سمیناری درخصوص بیماری‌های پوستی به‌ویژه ایدز در این مرکز برگزار کردند.
استقبال خوبی از این برنامه‌های آموزشی صورت گرفت؟
بله؛ دانشجویان خیلی نسبت به این کارگاه علاقه نشان دادند و دکتر شاه رضایی برای آشنایی بیشتر آنها نشانی صفحه فیس‌بوک مرکز را اعلام کرد و همان شب صفحه مرکز دنبال‌کننده‌های بسیاری به دست آورد.
در دیگر شهرهای کنیا هم حاضر شدید؟
بله؛ روز بعد به یک شهر محروم‌تر در استان مرو به نام ایسیولو رفتیم. جمعیت هلال‌احمر می‌تواند بیشتر در این منطقه به ارایه خدمات بپردازد. حتی خانم رئیس‌جمهوری کنیا هم در آن منطقه خدمات ارایه می‌داد و خود مسئولان کنیا نیز سعی داشتند برای بهبود وضع این شهر تلاش کنند.
این شهر با چه وضع بهداشتی رو‌به‌رو بود؟
وضعیت بهداشتی آن‌جا بسیار اسفناک بود؛ با وجود تجهیزات لازم، مشکل اصلی کمبود نیروی انسانی متخصص بود. وضع بهداشتی در بعضی مراکز درمانی به‌حدی ضعیف بود که حتی نمی‌شد نیم ساعت حضور در آن‌جا را تحمل کرد؛ مگس‌ها در فضای بیمارستان و بر صورت مراجعه کنندگان حرکت می‌کردند؛ بطری‌های آب را در حیاط بیمارستان می‌گذاشتند تا گرم شود و بتوانند بچه‌ها را شست و شو دهند. این اتفاق‌ها در یک بیمارستان می‌افتاد، حالا شما خودتان وضع بهداشتی در خانه‌ها و خیابان‌ها را تصور کنید.
مهم‌ترین مشکل بهداشتی و درمانی در کنیا را چه موردی می‌دانید؟
مشکل اصلی مربوط به زیرساخت‌های بهداشتی در این کشور می‌شود؛ وضع بهداشت آب و فاضلاب و بحث اطلاعات و آگاهی. بیماری‌های عفونی از مشکلات جدی بهداشتی-درمانی در این کشور به حساب می‌آید. همان‌طور که می‌دانید بیماری‌های عفونی با راهکارهای پیشگیری قابل حل است.
با وجود چنین شرایطی، نیازِ احداث سومین مرکز سلامت هلال‌احمر ایران در کنیا احساس می‌شود؟
در پایتخت نه، اما در شهرهای دورتر و محروم‌تر بله. پیشنهاد من این است که یک مرکز تخصصی در نایروبی داشته باشیم که تیم‌ها برای اعزام به مناطق محروم‌تر در آن مستقر شوند.
رفتار مردم کنیا با کادر درمانی ایران چطور بود؟
آنها بسیار دوست‌داشتنی هستند و خیلی از ورود ما استقبال می‌کردند. خانمی ما را همراهی می‌کرد که در انجمن‌های مردم‌نهاد کنیا فعالیت داشت؛ او علاقه‌مند بود که ما در مدارس هم حضور داشته باشیم و در بحث بهداشت و پیشگیری و آگاهی‌بخشی در مورد ایدز آموزش‌های لازم را ارایه دهیم. این سفر اتفاق مثبتی بود که آغاز شد و مطمئنا ادامه‌دار است.
آیا برنامه‌ای برای حضور کادر درمانی در دیگر مناطق محروم جهان در ماه‌های آینده دارید؟
بله؛ ما برنامه‌هایی برای اعزام تیم درمانی و آموزشی در چند کشور داریم، اما خب این برنامه‌ها منوط به هماهنگی‌های لازم با مسئولان مربوطه است.
اگر مورد خاصی برای اشاره کردن باقی مانده، بفرمایید.
در حاشیه نایروبی در منطقه‌ای فقیرنشین یک کلینیک به اسم «الغدیر» وجود دارد که ما در آن‌جا هم حاضر شدیم؛ بیشترین مراجعه‌کنندگان ما در این کلینیک بودند؛ تعداد بالای مراجعه‌کنندگان باعث شده بود تمام کادر درمانی به ویزیت بیماران بپردازند. البته بیمارستان مرکز شهر نایروبی مجهز بود و کادر درمانی متخصصی داشت. آنچه که در کنیا نیاز است حضور در مناطق محروم این کشور است.