شهروند| «40درصد فاضلاب بیمارستانی تهران به شبکه آب‌های سطحی و چاه‌های جذبی وارد می‌شود.» حاشیه بار دیگر بر سلامت آب تهران سایه انداخت و احتمال آلوده بودن آن را پررنگ کرد. مدت‌هاست که هر از گاهی آلودگی آب تهران، نیتراته بودن آن یا ورود فاضلاب شهری به آن، سلامت آب تهران را به حاشیه کشانده. حواشی که هر از چند گاهی مطرح می‌شوند، اما چندان جدی گرفته نشده و دوباره آرام می‌گیرند. این آرامش زیاد طولی نمی‌کشد که بار دیگر مسئولی یا کارشناسی درباره آن صحبت کرده و نگرانی از آلودگی آب تهران را خبرساز می‌کند.
در ماه‌های گذشته، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران بارها دراین‌باره هشدار داده و حتی از پایتخت‌نشینان خواسته است که از آب‌های بسته‌بندی و معدنی استفاده کنند. هر چند که این سخنان حافظی مورد تأیید مسئولان وزارتخانه‌های بهداشت و نیرو قرار نگرفت و حتی تکذیب هم شد، اما رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران، همواره بر آلودگی آب شهر تهران اصرار داشته و حتی اعلام کرده بود که «نمونه‌برداری از مناطق مختلف تهران در شهریور ماه‌سال جاری نشان می‌دهد که آب 8منطقه تهران آلوده بوده است.»
چند ماه پس از این ابراز نگرانی‌های حافظی از وضع آب تهران، حالا نوبت یکی دیگر از مسئولان شهری پایتخت است که از عدم توجه به تصفیه شدن فاضلاب بیمارستانی در پایتخت خبر بدهد و بگوید که این فاضلاب وارد آب‌های سطحی و چاه‌های جذبی شده و آب‌های سطحی پایتخت را آلوده می‌کند. علی‌محمد شاعری، رئیس ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، دراین‌باره می‌گوید: «40درصد فاضلاب بیمارستان‌های شهر تهران به دلیل نبود تصفیه‌خانه یا عملکرد ضعیف و ناقص بیمارستان‌ها، وارد شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی و چاه‌های جذبی می‌شود.» به گزارش روابط عمومی ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، او با اشاره به این‌که شهر تهران حدود150 بیمارستان دارد، توضیح می‌دهد که « 8درصد از این تعداد فاقد سیستم تصفیه فاضلاب و حدود 34درصد دارای تصفیه‌خانه با عملکرد ناقص است، همین امر سبب ورود فاضلاب‌های بیمارستانی به شبکه آب‌های سطحی و چاه‌های جذبی می‌شود.» فاضلابی که با جریان پیدا کردن در آب‌های سطحی شهر تهران، وارد زمین‌های کشاورزی جنوب پایتخت شده و به آلودگی محصولات کشاورزی منجر می‌شوند. شاعری دراین‌باره هم با اشاره به این‌که فاضلاب این بیمارستان‌ها در جنوب شهر تهران وارد شبکه آب‌های سطحی شده و به‌طور مستقیم برای آبیاری زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد، ادامه می‌دهد: «فاضلاب‌های بیمارستانی جزء خطرناک‌ترین فاضلاب‌ها محسوب می‌شوند و اثر آلودگی آنها بیش از50سال باقی می‌ماند.»
در این میان، کم‌توجهی یا به عبارتی بی‌توجهی به وضع تصفیه‌خانه‌های شهری و بیمارستانی در کشور، راه را برای تبدیل شدن به معضلی جدی باز کرده است. این بی‌توجهی، نگرانی از رسیدن فاضلاب شهری شهر پردیس به آب‌های سطحی تهران را در ماه‌های گذشته جدی کرده بود و بار دیگر این بی‌توجهی، سایه آلودگی آب‌های سطحی تهران به فاضلاب بیمارستانی و عفونی را پهن کرده است.
شهریورماه‌سال گذشته بود که احتمال آلودگی آب‌های سطحی شهر تهران توسط فاضلاب شهر پردیس، به نگرانی جدی تبدیل شده بود و حسن‌پسندیده مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان محیط‌زیست، در گفت‌وگو با شهروند این نگرانی را تأیید کرد و از عدم توجه به تکمیل شدن سیستم تصفیه فاضلاب شهری شهر پردیس خبر داده بود. پسندیده درخصوص موضوع فاضلاب پردیس و احتمال نشت آن به منابع آبی تهران، گفته بود: «بحث فاضلاب شهری پردیس به صورت جدی در سازمان محیط‌زیست پیگیری می‌شود، پیشرفت پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب پردیس حدود 50درصد است و بسیار کند پیش می‌رود. این امر معضلات زیست محیطی ایجاد کرده است.» او با اشاره به این‌که فاضلاب وارد منابع آب و خاک می‌شود، ادامه داده بود که «جریان آب‌های سطحی قدرت خودپالایی به صورت طبیعی را ندارند. ورود این فاضلاب آب‌های زیرزمینی و سطحی را آلوده می‌کند.»
حالا با گذشت ماه‌ها از نگرانی‌های جدی که حول بی‌توجهی به تصفیه‌خانه‌ها می‌گشت، شاعری رئیس ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، هم از عدم توجه به وضع تصفیه‌خانه‌های بیمارستان‌های شهر تهران حکایت می‌کند و دراین‌باره می‌گوید: «توجه به وضع تصفیه‌خانه بیمارستان‌ها در سطح مناطق 22 گانه شهر تهران از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند ازجمله شاخص‌های مهم وضع محیط‌زیست هر منطقه محسوب شود. اما بالا بودن هزینه اجرای سیستم تصفیه‌خانه، نظارت نامناسب دستگاههای ذیربط، فقدان فضای کافی برای احداث تصفیه‌خانه در بعضی از بیمارستان‌ها و تخصیص ندادن اعتبار به بیمارستان‌های دولتی به منظور احداث تصفیه‌خانه، باعث اجرایی نشدن سیستم تصفیه خانه در بیمارستان‌های شهر تهران شده است.» او در ادامه به راهکارهای ایجاد سیستم تصفیه‌خانه در بیمارستان‌ها اشاره می‌کند و یادآور می‌شود که «نظارت کامل و پایش مستمر توسط دستگاههای ذیربط با همکاری ذینفعان، تخصیص اعتبار لازم به بیمارستان‌های دولتی برای احداث سیستم تصفیه‌خانه از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ملزم کردن بیمارستان‌ها برای ایجاد سیستم تصفیه فاضلاب و جلوگیری از فعالیت واحدهایی که ضوابط و مقررات را رعایت نمی‌کنند ازجمله راهکارهای حل این مسأله است.»
به گفته شاعری، «شاخص‌های زیست محیطی به‌طور مداوم پایش می‌شوند و در اختیار مناطق قرار می‌گیرند» اما اتفاقی که نمی‌افتد اطلاع‌رسانی صحیح دراین‌باره و تسریع در تکمیل تصفیه‌خانه‌های شهری و بیمارستانی است. جنوب شهر تهران، هکتارها مزرعه سبزی را در خود جای داده که به وسیله آب‌های سطحی شهر تهران آبیاری می‌شوند. این مزارع همواره زیر سایه حاشیه و اخباری بوده‌اند که سلامتی محصولاتشان را تأیید نمی‌کند. یکی از این خبرها آبیاری مزارع جنوب شهر تهران با فاضلاب است که همواره شنیده می‌شود اما تأیید و تکذیب آن بلاتکلیف است. خبری که همیشه توسط برخی مسئولان شهری داده شده و توسط برخی دیگر تکذیب می‌شود. این بار هم پای مزارع جنوبی شهر تهران به میان آمده و درحالی‌که هنوز تکلیف آبیاری این مزارع توسط فاضلاب شهری در پیچ و خم تأیید و تکذیب مانده، خبر جدیدی جای آن را می‌گیرد و آن آبیاری این مزارع با آب‌های سطحی آلوده به فاضلاب بیمارستانی و عفونی است.