| زهرا جعفر زاده | روزنامه نگار |
مدت‌زمان زیادی به یک‌ساله شدن اجرای طرح تحول نظام سلامت نمانده، در این مدت اتفاقات زیادی در حوزه سلامت افتاد، حالا با گذشت 10 ماه از اجرای این طرح، دیگر می‌توان آن را ارزیابی کرد. کمی درباره کلیات این طرح و چگونه شد که طرح تحول نظام سلامت اجرا شد، توضیح دهید؟
استارت برنامه طرح تحول نظام سلامت، از مهرماه سال 92 زده شد، آن زمان جلسه‌های زیادی با حضور معاونان وزیر بهداشت و کارشناسان سیاست‌گذاری وزارت بهداشت برگزار شد، آبان‌ماه همان سال وزارت بهداشت توانست از هیأت دولت مصوبه‌ای را برای اجرای این برنامه بگیرد، همان موقع اولویت‌های طرح هم نهایی شد، درنهایت با مصوبه ستاد هدفمندی یارانه‌ها در سیزدهم بهمن‌ماه سال گذشته، کارگروه سلامت تشکیل و درنهایت قرار بر این شد تا طرح اجرا شود. در آخر هم هفتم اردیبهشت‌ماه امسال وزیر بهداشت به تمام روسای دانشگاه‌ها، اجرای این طرح را ابلاغ کرد. بر این اساس آغاز رسمی برنامه طرح تحول، از پانزدهم اردیبهشت‌ماه امسال بود.
همان موقع که طرح در حال اجرا بود، مسئولان وزارت بهداشت از اهداف این برنامه می‌گفتند که عمده‌ترین آن کاهش میزان پرداخت از جیب مردم در هزینه‌های سلامت بود. این موضوع از اولویت‌های این طرح به شمار می‌رود؟
بله، با توجه به بالا بودن هزینه‌های خدمات سلامت، حفاظت مالی از شهروندان در برابر هزینه‌های سلامت ازجمله مهم‌ترین اهداف به شمار می‌رود، در کنار آن هم ساماندهی خدمات بیمارستانی و ارتقای کیفی خدمات و دسترسی عادلانه مردم به خدمات درمانی هم به‌عنوان اهداف اصلی دیگر این برنامه مطرح شد.
در این مدت که طرح تحول اجرا شده، فازهای مختلفی از این طرح اجرایی شده. این فازها از برنامه‌های اصلی این طرح متفاوت است؟
بله، از پانزدهم اردیبهشت‌ماه که این برنامه اجرا شد، 3 برنامه کلی برای آن در نظر گرفته شد، یکی از آنها کاهش پرداختی بیماران، دوم ترویج زایمان طبیعی و سوم هم ارتقای کیفیت هتلینگ در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت است. این طرح 3 فاز درمان، بهداشت و تعرفه‌گذاری خدمات سلامت دارد اما خود فاز درمان در 3 مرحله اجرا شد. سی‌ام اردیبهشت‌ماه، مرحله حضور پزشکان مقیم در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت، عملی شد. پس از آن هم برنامه حمایت از ماندگاری از پزشکان در بیمارستان‌های مناطق محروم و دولتی در دستور کار قرار گرفت. هفدهم خردادماه هم برنامه ارتقای کیفیت خدمات ویزیت اجرا شد. در کنار همه اینها از ابتدای اجرای این طرح، بسته نظارت بر حسن اجرای کار در نظر گرفته شد که تیم‌های نظارتی، چگونگی انجام کار را نظارت می‌کردند.
برآورد شما از اجرای بسته کاهش میزان پرداختی بیماران بستری در بیمارستان‌های دولتی چگونه است؟
هدف کلی این برنامه، حفاظت مالی شهروندان در برابر هزینه‌های سلامت است، محوریت آن هم پوشش اقشار آسیب‌پذیر از طریق ساماندهی خدمات بیمارستانی و حمایت مالی از بیماران در بیمارستان‌های دولتی است. هدف راهبردی آن هم کاهش پرداخت مستقیم از جیب بیماران بستری‌شده بیمه‌ای به 10درصد در بیمارستان‌های دولتی در نظر گرفته شد. براساس این برنامه، افراد با بیمه شهری، تنها 10درصد از هزینه‌ها و افراد با بیمه روستایی 5درصد از هزینه‌ها را در بیمارستان‌های دولتی باید پرداخت کنند. این میزان پرداخت البته از اول مهرماه، کاهش دوباره‌ای پیدا کرد و به 6درصد در شهرها و 3درصد در روستاها رسید. حالا متوسط پرداختی، 5/4درصد شده است. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که تا آخر بهمن‌ماه، 5میلیون نفر از خدمات کاهش هزینه‌های خدمات بستری استفاده کردند.
یعنی سهم مردم در هزینه‌های بستری چقدر شده؟
با این اقدامات، سهم مردم از هزینه‌های بستری، از 37درصد به 5/4درصد رسیده است، اینها را برآوردهای ما تا آخر بهمن‌ماه نشان می‌دهد. در کنار این موضوع هم از ابتدای اجرای طرح تا کنون برای 8میلیون نفر دفترچه بیمه سلامت ایرانیان صادر شده است.
این میزان هزینه‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال قبل چقدر است؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد در پاییز سال قبل، میزان مواجهه خانوارهای روستایی با هزینه‌های کمرشکن سلامت، 5/10درصد بود که این عدد در پاییز امسال به 6درصد رسید، این آمار در خانواده‌های شهری هم حدود 7/2درصد بود. از طرف دیگر میزان مواجهه خانوارها با هزینه‌های فقرزای سلامت به نصف رسیده است.
یکی دیگر از بخش‌های طرح تحول نظام سلامت، جلوگیری از ارجاع بیماران برای خرید دارو و سایر لوازم مصرفی است، پیش از این بیماران باید تمام داروها و وسایل مورد نیاز را خودشان تهیه می‌کردند. در این زمینه طرح تحول چقدر توانست موفق عمل کند؟
بله، همان‌طور که اشاره شد، براساس این طرح، بیمار باید دارو، لوازم مصرفی و تمام خدمات تشخیصی را در همان بیمارستان و مرکز درمانی دولتی دریافت کند. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که در این مدت قیمت انواع لوازم و تجهیزات پرمصرف حدود 42درصد کاهش داشت، از طرف دیگر، میزان ارجاع مردم برای خرید دارو و تجهیزات هم به 2/3درصد رسید. یعنی همه خدمات در بیمارستان‌ها ارایه می‌شود، مگر این‌که مورد خاصی باشد.
موارد خاص چگونه است؟ در آن صورت بیمار باید خودش برای ادامه درمان اقدام کند؟
اگر بیمار به خدماتی احتیاج داشته باشد که در بیمارستانی که بستری است، آن خدمات ارایه نمی‌شود، همان بیمارستان موظف است تا بیمار را با یک پرستار و آمبولانس به بیمارستان مورد نظر بفرستد و پس از گرفتن خدمات درمانی، او را به بیمارستان قبلی برگرداند. تمام این هزینه‌های جابه‌جایی هم به عهده همان بیمارستان است.
دسترسی بیشتر به داروها هم جزو برنامه‌های طرح است، این موضوع چقدر محقق شده؟
دسترسی به اقلام دارویی در همین مدت 134درصد افزایش پیدا کرده. قبلا 329 قلم دارو در بیمارستان‌های دولتی پیدا می‌شد که الان به 770 قلم رسیده. همین باعث شده تا ارجاع‌ها به سایر مراکز درمانی کم شود و داروهای نایاب در دسترس باشد. البته با این‌که هزینه‌ها پایین رفته اما نتوانسته کیفیت را تحت‌تأثیر قرار دهد. از سوی دیگر دسترسی به ملزومات مصرفی در بیمارستان‌های دولتی مانند پلاتین یا لنزهای طبی چشم و... 43درصد افزایش یافته است، یعنی اگر قبلا 1480 قلم بود، حالا 2130 قلم شده. این اطلاعات مربوط به پاییز امسال است.
حالا با همه این اتفاقات، مردم چقدر از این ماجرا راضی هستند؟
بررسی‌های مرکز تحقیقات سلامت تا آخر پاییز امسال نشان می‌دهد که 85درصد مردم از هزینه‌های بستری رضایت داشتند. البته برای تمامی کسانی که در بیمارستان‌های دولتی و وابسته به وزارت بهداشت بستری می‌شوند، یک بسته بهداشتی در نظر گرفته شده که بیمار تنها 3هزار تومان یعنی 10درصد از هزینه‌اش را پرداخت می‌کند.
از این بحث که بگذریم به ماجرای ماندگاری پزشکان در بیمارستان‌های دولتی مناطق محروم می‌رسیم، این موضوع چقدر با استقبال مردم مواجه شده؟
ما در این برنامه سعی کردیم از تعدادی از پزشکان عمومی، متخصص و فوق متخصص در مناطق کم‌برخوردار استفاده کنیم تا ارجاع بیماران به پایتخت و مراکز استان‌ها کمتر شود، این موضوع سبب می‌شود تا بیماران خدمات بهتری را هم دریافت کنند و کمتر در پایتخت اطراف بیمارستان‌ها، چادر بزنند. البته هنوز کمبودهایی در این برنامه وجود دارد، امیدواریم سال آینده بتوانیم این نقص‌ها را برطرف کنیم.
مشخص شده که میزان مراجعه مردم به مراکز استان‌ها برای درمان چقدر کم شده؟
هنوز نتایج بررسی‌ها کامل نشده. به همین خاطر اطلاعات دقیقی در این زمینه نداریم.
پزشکان خودشان چقدر برای رفتن به مناطق محروم تمایل دارند؟
براساس این برنامه، دیگر پزشکان عمومی در تهران دوره طرح را نمی‌گذرانند، نه فقط پزشکان عمومی که متخصصان و فوق‌متخصصان هم باید برای گذراندن دوره طرح به مناطق محروم بروند، مناطق هم براساس میزان نیازشان انتخاب می‌شوند. قبلا به خاطر نبود پزشکان متخصص، میزان گرفتن تعرفه‌های نامتعارف در شهرستان‌ها خیلی بیشتر از تهران بود، حالا ولی با فرستادن متخصصان، می‌توان گفت که پرداخت‌های نامتعارف نزدیک به صفر شده است.
اعزام پزشکان به مناطق محروم جهت گذراندن طرح، برای این گروه سخت نیست؟
به هر حال، شهر محل تولد پزشک در انتخاب شهرها موثر است، علاوه بر این برای این افراد کمک‌هزینه مسکن هم در نظر گرفته شده است. به‌طورکلی ما شهرها را براساس ضریب توسعه‌نیافتگی، ضریب محرومیت منطقه، ضریب محرومیت از تسهیلات زندگی یعنی بدی آب و هوا و مرزی و غیرمرزی بودن، جمعیت شهرستان و شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و ... تقسیم کرده‌ایم. براساس این معیارها، شهرها دسته‌بندی و پزشکان به آنجا فرستاده می‌شوند.
حالا چه تعداد پزشک متخصص در مناطق محروم حضور دارند؟
قبلا 1450 پزشک متخصص در مناطق محروم داشتیم که الان تعدادشان به 3900 نفر رسیده. در کنار این افراد هم 5450 پزشک عمومی متخصص و فوق‌متخصص در 331 بیمارستان و 291 شهر محروم مستقر شدند و مشغول ارایه خدمات هستند. در گذشته میزان پزشکان تمام‌وقت جغرافیایی ما که در مناطق محروم بودند، تنها 5درصد بود که الان به 100درصد رسیده، یعنی 100درصد پزشکان به صورت تمام‌وقت جغرافیایی در مناطق محروم فعالیت می‌کنند.
پزشکان تمایل به رفتن
به مناطق محروم را دارند؟
42درصد پزشکان اعلام کردند، در صورتی که طرح‌شان تمام شود و امکانات کافی داشته باشند، در آن مناطق می‌مانند که درصد قابل‌توجهی است.
حضور پزشکان متخصص در بیمارستان‌ها هم بخش دیگری از این طرح است که می‌تواند خیلی از مشکلات را در بیمارستان‌ها حل کند، چرا که گلایه اصلی مردم نبود پزشک متخصص در بیمارستان‌هاست. این برنامه چقدر وضع بیمارستان‌ها را بهتر کرده؟
خیلی از بیماران در گذشته این نارضایتی را داشتند که پزشک متخصص آنها را ویزیت نمی‌کند و فقط انترن و رزیدنت یا پزشک عمومی آنها را ویزیت می‌کنند. در این برنامه ما شرایطی را فراهم کردیم که خدمات درمانی به موقع و 24 ساعته به مردم داده شود. قبلا بیماران در اورژانس می‌ماندند چون در بخش‌های بیمارستانی تخت خالی نبود، پزشک متخصص پیدا نمی‌شد و ... حالا ولی بیماران در اورژانس می‌مانند به این دلیل است که زودتر تعیین تکلیف شوند. نتایج این برنامه نشان می‌دهد، در حال حاضر 7هزار و 242 پزشک متخصص در 17 تخصص در 400 بیمارستان به صورت مقیم حضور دارند، در صورتی که قبلا این بیمارستان‌ها 942 پزشک مقیم داشتند. هم‌اکنون شرایطی فراهم شده که هر شب 856 متخصص در بیمارستان‌ها مقیم هستند. یعنی در هر اورژانس دو و نصفی متخصص مقیم هستند.
یکی دیگر از برنامه‌های طرح تحول، ارتقای هتلینگ در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت است، این طرح به کجا رسید؟ چقدر توانست به اهداف تعیین شده نزدیک شود؟
به‌طور کلی، رضایت بیمار نشان‌دهنده انجام درست خدمات مطلوب در بیمارستان است، در ایران 83درصد از خدمات بستری از سوی بخش دولتی ارایه می‌شود، با این همه اما بیماران از کیفیت خدمات اقامتی در بیمارستان‌های دولتی راضی نبودند، به همین خاطر ارتقای کمی و کیفی خدمات اقامتی بیمار، گامی اساسی برای افزایش رضایت آنهاست. هم‌اکنون
570 بیمارستان وابسته به وزارت بهداشت با 78هزار تخت بیمارستانی در حال ارایه خدمات درمانی و بستری هستند. ارزیابی کارشناسان نظارت در آغاز برنامه تحول نظام سلامت نشان می‌داد که متوسط عمر بیمارستان‌ها، 35 سال است. این در حالی بود که در سال 83، 67درصد کل تخت‌ها فرسوده و تعداد 80هزار تخت تا پایان سال امسال برای تجهیز بیمارستان‌های موجود، مورد نیاز بود. براساس آمار و مستندات به ازای هر هزار نفر یک تخت در بیمارستان‌های دانشگاهی و یک‌و‌نیم تخت در تمامی بیمارستان‌ها (دولتی، خصوصی، خیریه، تأمین اجتماعی و...) وجود دارد.
حالا شرایط چگونه است، تعداد تخت‌های فرسوده چقدر شده؟
در حال حاضر تعداد کل تخت‌های فرسوده به 56درصد رسیده، در 10سال، 11درصد بهسازی صورت گرفته که به یقین می‌توان گفت، عمده این بهسازی، نوسازی و استانداردسازی در 9 ماه اخیر بوده است. برنامه ارتقای کیفیت هتلینگ در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت، از همان 15 اردیبهشت‌ماه 1393 در اولین فاز برنامه تحول نظام سلامت در حوزه درمان کلید خورد. در ابتدای کار با توجه به لزوم یکپارچه‌سازی کمی و کیفی خدمات هتلینگ و استانداردسازی آنها براساس نیازها و انتظارات خدمت‌گیرندگان، 20 تیم ارزیاب به بررسی وضع هتلینگ 560 بیمارستان پرداختند. هدف از اجرای این برنامه هم رتبه‌بندی کیفیت خدمات هتلینگ بیمارستان‌های تحت پوشش وزارت بهداشت، ارتقای کیفیت خدمات هتلینگ در همه بیمارستان‌های تحت پوشش وزارت بهداشت و به‌دست آوردن حداقل رتبه استاندارد، ایجاد تعریفی واحد از کیفیت خدمات هتلینگ بیمارستانی و پاسخگویی به انتظارات بیماران با خدمات هتلینگ بیمارستان‌هاست.
بیماران چقدر از این تغییرات راضی بودند؟
در حال حاضر و طی مطالعات انجام شده، 86درصد بیماران از محیط فیزیکی جدید بیمارستان‌ها و 76درصد از نظافت عمومی اظهار رضایت کرده‌اند. البته یکی از مواردی که با بیشترین انتقاد و شکایت در حوزه خدمات هتلینگ در گذشته مواجه بود، کیفیت غذای بیماران بود که با اجرای برنامه تحول نظام سلامت و توجه به این نکته که بیماران به علت شرایط جسمی خود باید تغذیه مناسب و ویژه‌ای داشته باشند، با اختصاص اعتبار و توجه ویژه، برنامه‌ریزی و فرآیند ارتقای کیفیت غذا، پیش‌غذا، دسر و نوشیدنی، تنوع غذایی در هر وعده و امکان انتخاب از فهرست غذایی، رژیم غذایی متناسب با بیماری، ظروف پذیرایی، امکان سفارش خدمات غذایی و پذیرایی در 24 ساعت و زمان انتظار برای دریافت خدمات و زمان‌بندی دقیق و نحوه سرو غذا اجرا شد، حالا شرایط به‌گونه‌ای شده که 66درصد از بیماران و کیفیت و کمیت غذای بیمارستانی اظهار رضایت کرده‌اند.
از این موضوع که بگذریم، یکی دیگر از برنامه‌های طرح تحول، ارتقای کیفیت ویزیت پزشکان است. در این زمینه چقدر کار پیشرفت کرد؟
برای ارتقای عدالت در دسترسی به خدمات سرپایی و کاهش پرداخت از جیب مردم، عملیاتی‌شدن بند (د) ماده 32 قانون برنامه پنجم توسعه کشور، ساماندهی مناسب‌تر نظام ارجاع، بهره‌برداری مناسب از امکانات درمانی دانشگاه، افزایش ضریب اشغال تخت مراکز درمانی، ایجاد دسترسی در ساعات غیراداری برای بيماران، حفظ تمام‌وقت اعضای هیأت علمی و درنهایت ارتقای کیفیت خدمات، دانشگاه‌های علوم پزشکی مکلف به مدیریت و توسعه کلینیک‌های ویژه تخصصی و فوق تخصصی شدند که در این راستا
585 کلینیک ویژه به صورت كلينيك‌هاي ويژه داخل و خارج (اقماری) بيمارستان‌هاي دانشگاهي، کلینیک ویژه دانشگاه و کلینیک‌های بيمارستان‌هاي تابعه وزارت بهداشت در نوبت‌های صبح و عصر ایجاد شد. بر این اساس پس از گذشت 8 ماه از اجرای این برنامه، دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور با 9500 پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص تحت پوشش این برنامه قرار گرفتند، به طوری که در این مدت بیش از 30میلیون ویزیت انجام شد، این در حالی است که مبلغ ویزیت بیمار توسط فوق تخصص 3600 و حق ویزیت متخصص 3000 تومان است.
یکی از مهم‌ترین برنامه‌های طرح تحول که از همان ابتدا پافشاری زیادی هم برای اجرایش می‌شد، ترویج زايمان طبيعي بود؛ زایمانی که اعلام شد به صورت رایگان انجام می‌شود. مادران باردار چقدر از این برنامه استقبال کردند؟
به‌طور کلی بهبود وضع سلامت مادران و نوزادان از تعهدات بین‌المللی کشور در راستای اهداف توسعه هزاره است که با مضامینی مانند «بهبود سلامت مادران در چارچوب بهداشت باروری» و «كاهش ميزان مرگ‌ومير كودكان» در حال اجراست. دستیابی به این اهداف، مستلزم کاهش شاخص ميزان مرگ‌ومیر مادران و نوزادان در اثر عوارض بارداری و زایمان، کاهش، میزان سزارین‌هاي بدون انديكاسيون و ترویج زایمان طبیعی است. در کنار این موضوع در راستای سياست‌هاي جديد جمعيتي مبني بر افزايش جمعيت، ترويج زايمان طبيعي، افزايش كيفيت خدمات بستري، كاهش پرداخت از جيب مردم، افزايش انگيزه ارایه‌دهندگان خدمات در بخش‌هاي دولتي و تدوين منطقي تعرفه زايمان طبيعي در قالب طرح تحول نظام سلامت و برنامه راهبردی دولت تدبير و اميد، برنامه ترویج زایمان طبیعی با رایگان‌شدن آن در بیمارستان‌های دولتی از 15 اردیبهشت‌ماه در سراسر کشور اجرا شد که تاکنون بیش از 340هزار زایمان طبیعی رایگان در سراسر کشور انجام شده است. در این برنامه علاوه بر رایگان‌کردن زایمان طبیعی در مراكز دولتي برای تشویق مادران باردار به انجام زایمان طبیعی، تعرفه تشویقی مازاد بر تعرفه مصوب فعلی به دهندگان خدمت زایمان طبیعی اجرا شد که منجر به کاهش 6درصدی سزارین در بیمارستان‌ها شد. همچنین برنامه‌ریزی لازم به منظور بهينه‌سازي ساختار فیزیکی 366 بلوک زایمانی مشتمل بر
1000 اتاق تک‌نفره زایمان برای حفظ حریم خصوصي مادر باردار و افزايش رضايتمندي او صورت گرفت و اعتبار ويژه‌اي به مراکز دولتی اختصاص یافته است. همچنین در این بسته خدمتی، کلاس‌های آموزش بهداشت باروری و زایمان به صورت رایگان برای 60هزار مادر باردار در 8 جلسه برگزار شده است.
طرح تحول نظام سلامت باید مستقل از بودجه‌های دولتی باشد
محمدجواد نظری‌مهر عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی
ارزیابی ما از طرح تحول نظام سلامت در این 10 ماهی که از اجرایش می‌گذرد، نشان داده که این طرح، یک طرح خوب و قابل قبول است، مردم هم رضایت نسبی از آن دارند. یعنی هم در بخش بستری، هم دسترسی به داروها، هم وجود پزشک مقیم در مراکز درمانی دولتی و از همه مهم‌تر هزینه‌های خدمات درمانی، اتفاقات خوبی افتاده که منجر به افزایش رضایتمندی مردم شده است. این البته تنها به رضایت مردم محدود نمی‌شود، پزشکان هم رضایتمندی بیشتری نسبت به قبل پیدا کرده‌اند. هر چند که لازم است پزشکان ساماندهی بیشتری پیدا کنند و به جای مشغول بودن در چند مرکز درمانی، در یک بیمارستان و یک مرکز درمانی، فعالیت کنند. البته این موضوع مستلزم در نظر گرفتن درآمدهای قابل قبول برای آنهاست.
در گذشته ما در یک برهه زمانی واقعا از نظر لوازم و تجهیزات پزشکی مشکل داشتیم ولی حالا کمبودها در این بخش از بین رفته، حتی در بخش عمرانی و ساخت بیمارستان‌ها و تجهیزات بیمارستانی هم پیشرفت‌های خوبی با اجرای این طرح داشتیم. پیش از این روستاها بیش از همه با مشکل مواجه بودند که حالا مشکلات‌شان خیلی کمتر شده. وزیر بهداشت توانست در این مدت، هم در بحث درمان و هم بخش عمرانی گام‌های خوبی بردارد. آمبولانس‌ها تا جایی که ممکن بود تأمین شود و ...
به طور کلی طرح تحول نظام سلامت، طرح خوبی است با این همه لازم است تا در بخش مدیریت، ارتقای بیشتری پیدا کند، هر چند که امسال این طرح تقریبا به صورت آزمایشی اجرا شد و نیاز است تا با گذشت زمان، طرح هم پیشرفت بیشتری کند و نواقص آن برطرف شود. باید دستمزدها کارشناسی‌تر شده باشد، چرا که در این بخش انتقادهایی شده و حقوق پزشکان و سایر پرسنل مقایسه می‌شود. به همین خاطر باید در این زمینه وزارت بهداشت اقداماتی انجام دهد.
نکته دیگری که در ارتباط با این طرح وجود دارد این است که اجرای آن باید همیشگی باشد، نباید با یک تغییر کوچک در سطح مدیریتی و حتی تغییر در سطح وزارت، طرح هم متوقف شود اما نکته مهمی که در ارتباط با این طرح باید مورد توجه قرار گیرد این است که نباید وابسته به بودجه‌های دولتی باشد، باید به گونه‌ای برای آن برنامه‌ریزی کرد تا خودش درآمد زا باشد، چرا که ممکن است در سال‌های آینده دولت نتواند بودجه زیادی برای این طرح اختصاص دهد یا یارانه‌ها قطع شود، به همین خاطر نباید طوری شود که این طرح به خاطر نبود بودجه، زمین بخورد. باید شرایطی فراهم شود که این طرح بتواند روی پای خودش بایستد.
بیماران با اجرای طرح تحول سلامت آرامش پیدا کردند
علی کائیدی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی
در گذشته به‌خاطر مشکلات بخش درمان، هزینه‌های درمان بسیار بالا بود و مردم نمی‌توانستند هزینه‌های درمانشان را تأمین کنند، در نتیجه باید طرح تحول نظام سلامت اجرا می‌شد.
در همین راستا هم مجلس شورای اسلامی با همکاری دولت مصوب کرد تا یک‌درصد از مالیات بر ارزش افزوده که معادل 3هزار و 500میلیارد تومان همراه با 10درصد از درآمد هدفمندی یارانه‌ها به طرح تحول نظام سلامت اختصاص داده شود، البته این برای بودجه‌سال 93 بود. با همین حمایت‌های مالی هم طرح تحول
نظام سلامت از پانزدهم اردیبهشت‌ماه اجرا شد. حالا در میان مردم یک نگاه رضایت‌مندانه از خدمات درمانی بیمارستان‌ها و بستری شدن بیماران ایجاد شده است. دلیل اصلی آن هم این است که مردم در گذشته در همین بخش هزینه‌های سرسام‌آوری را پرداخت می‌کردند، به‌ویژه بیماران صعب‌العلاج و مبتلا به سرطان که بیشترین فشار از نظر گرانی داروها و خدمات درمانی و دردسترس نبودن داروها به آنها وارد می‌شد. حالا ولی آرامشی ایجاد شده که بخش اصلی آن مربوط به آرام شدن بازار داروهاست. نکته قابل توجه اما این است که طرح تحول نظام سلامت نباید تنها به درمان محدود شود، بهداشت، درمان و آموزش باید در کنار هم دنبال شود، اگر فقط به درمان توجه شود و از بهداشت و آموزش غافل شد، نمی‌شود مشکلات اساسی نظام سلامت را برطرف کرد. به همین خاطر ما باید کاری کنیم تا از بیمار شدن افراد جلوگیری کنیم، سیستم سلامت را ارتقا دهیم، پیشگیری را گسترده کنیم، خانه‌های بهداشت را افزایش دهیم و سیستم سرپایی را تقویت کنیم. البته وزارت بهداشت با این طرح، اقدامات زیادی انجام داد و اول از همه هم به درمان پرداخت، چرا که نمی‌شود در مدت زمان کم، همه این بخش‌ها را تقویت کرد. اما می‌شود تا 10سال آینده کاری کرد که هزینه‌های درمانی کم شود و در کنار آن بتوان به بخش‌های دیگر سلامت یعنی، بهداشت، آموزش و ... توجه کرد. البته نمی‌شود زحمت‌های مجلس، دولت و وزارت بهداشت را به‌خاطر اجرای طرح تحول نظام سلامت، نادیده گرفت، اما نباید به همین بخش منتهی شود، این تازه شروع کار است و باید گسترده شود.