گروه اقتصاد| یارانه نقدی که تا همین چند سال پیش نقطه درخشان عملکرد اقتصادی دولت به شمار میآمد، امروز به چشم اسفندیار اقتصاد ایران تبدیل شده است. حجم سنگینی از پول نقد که هر ماه به حساب مردم واریز میشود و برای تأمین آن دولت باید مبلغ قابل توجهی را هم بر عایدی حاصل از هدفمندی یارانهها اضافه کند. البته ماههاست که بنا شده با اجرای فاز دوم، پردرآمدها از لیست یارانهبگیرها حذف شوند، برای تعیین مشمولان هم بزرگترین کنکور اقتصادی با نامنویسی میلیونها ایرانی آغاز شده اما به نتیجه نرسیده، هر چند که دولت گفته قطع یارانه این گروه را بدون جنجال رسانهای آغاز کرده و این روند ادامه خواهد یافت. با این همه هنوز فشار تأمین مالی این تعهد بزرگ به قوت خود باقی است تا جایی که همین چند روز پیش وزیر نفت پرداخت سههزار و 500میلیارد تومان را برای این وزارتخانه لهکننده توصیف کرد. او با گلایه صریح از پرداخت یارانه گفت: شرکت نفت پولدار بوده اما اکنون جزو فقراست. اداره کل وزارت نفت یک طرف و تأمین یارانهها نیز طرف دیگر است. اگرچه در سال گذشته نسبت به سال 1392 فشار کمتر شد اما واقعا فشار لهکننده است. وزیر نفت گفت: شرکت نفت به همه عالم بدهکار است و برای اولین بار در سال گذشته بعدازظهر 28اسفندماه حقوق پرداخت کردیم. آن هم مجبور شدیم برای این کار با سختی از بانک مرکزی برای پرداخت حقوقها پول قرض کنیم!
در واکنش به این اظهارات، محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت با زنگنه ابراز همدردی کرد و افزود: احساس درد ما بیشتر از ایشان است؛ باید با همفکری و همکاری با یکدیگر راهحلی مناسب برای این حجم از یارانه پیدا کرد. وی افزود: در تبصره ٢٠ بودجه سال ٩٤، منابع و مصارف هدفمندی یارانهها مشخص شده است که باید در همین بخش هزینه شود و نمیتوان در جای دیگری از آن استفاده کرد.
یکی از راهکارهایی که احتمالا دولت برای کاهش فشار لهکننده یارانه نقدی در نظر دارد، همین کاهش تعداد مشمولان و حذف پردرآمدهاست که پیشتر اعلام کرده بیسروصدا در حال انجام است.
البته مسعود نیلی مشاور رئیسجمهوری در امور اقتصادی درباره زمان حذف یارانه پردرآمدها همه چیز را موکول به پایان مطالعات مقدماتی کرد و افزود: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هماکنون مطالعات مقدماتی برای حذف یارانه گروههای پردرآمد را آغاز کرده است. وی با بیان اینکه انجام این مطالعات حساسیت زیادی دارد و باید سنجیده عمل کرد تا شوکی به جامعه وارد نشود، اظهار کرد: خوشهبندی و تقسیمبندی دهکهای جامعه یک کار پردردسر و بسیار پیچیده با عواقب بسیار زیاد است اما میتوانیم دوباره گروههای هدف را تعریف کنیم. نیلی با تأکید بر اینکه انجام این مطالعات باید با دقت و بدون خطا صورت گیرد، افزود: این مطالعات باید به گونهای انجام شود که استمرار آن را تضمین کند.
با این تفاسیر باید منتظر ماند و دید در شرایطی که حتی صدای کابینه و وزرا هم از فشار سنگین یارانههای نقدی بلند شده، دولت دقیقا چه برنامهای برای کوتاهتر شدن لیست یارانهبگیرها دارد و آیا حاضر است تبعات این اقدام را بپذیرد یا نه؟