محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه متن توافق نهایی را امری دشوار اما شدنی توصیف کرد و با یادآوری مواضع رهبر معظم انقلاب درباره مذاکرات اظهار داشت: با نسبت دادن حرفهای غلط به ایشان برخورد میکنم. محمدجواد ظریف روز چهارشنبه در گفت وگو با ایرنا در پاسخ به اینکه تا چه اندازه نسبت به توافق نهایی خوشبین هستید، گفت: پیشبینی بسیار دشوار است. من احساس میکنم در صورتی که غربیها بپذیرند که فشار و توافق با هم جمع نمیشود، فکر میکنم رسیدن به توافق دشوار نیست. وی افزود: غربیها از بین روش تحریم که طی حدود 9سال گذشته همین راه را انتخاب کردند و درنهایت نتایج آن را هم دیدند یا روش تعامل، موافقت و توافق با ایران، یکی را انتخاب و دنبال کنند و اگر انتخاب صحیح را انجام دهند، رسیدن به توافق دشوار نخواهد بود. ظریف اضافه کرد: با توجه به اینکه اختلاف دیدگاههایی در درون این 6 کشور وجود دارد، نگارش متن توافق نهایی کار بسیار دشواری است اما من اعتقاد دارم که با اراده سیاسی این کار شدنی است.
وی در ادامه این گفتوگو درباره حضور اخیرش در جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و نیز جلسهای غیرعلنی برای پاسخگویی به سوالات و ابهامات نمایندگان منتقد بیانیه سوییس گفت: من همواره از انتقاد و بحثهای سازنده استقبال میکنم. ظریف درباره حاشیههای به وجود آمده در این نشستها افزود: در جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نمایندگان گفتم که رهبر معظم انقلاب در فرمایشات خود تأکید کرده و به صراحت فرمودهاند کسانی که میگویند من مخالف مذاکراتم، خلاف میگویند. رئیس تیم مذاکرهکننده هستهای ایران تأکید کرد: دلیلی ندارد کسی که در جلسهای حضور ندارد، راجع به آن ادعایی کند، بهخصوص اینکه این ادعا درباره رهبرمعظم انقلاب باشد، زیرا نباید از ایشان هزینه کرد. ظریف گفت: حتی اگر حرف درست و راستی هم گفته شود، نباید از رهبر معظم انقلاب هزینه کرد چه برسد به اینکه بدون اطلاع حرفی را بزنند که واقعیت ندارد. من بهعنوان فردی که در آن جلسه بودم، وظیفه خودم دانستم که با نسبت دادن حرفهای غلط به ایشان مقابله کنم. وزیر امور خارجه تصریح کرد: حرفهای بسیار نادرستی از برخی دوستان نماینده در مجلس شنیدم و تحمل خوبی هم نسبت به آنها داشتم، اما آن بحث در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بخاطر اینکه نسبت ناروایی به رهبرمعظم انقلاب داده شده بود و در حدی بود که خود ایشان هم در سخنرانی علنی تکذیب کردند و گفتند کسانی که این حرفها را میزنند خلاف میگویند، من ضروری دانستم که با جدیت با آن برخورد کنم. وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه رئیس مجلس شورای اسلامی بهعنوان رئیس قوه مقننه در جریان روند مذاکرات هستهای قرار دارد، گفت: تیم مذاکرهکننده هستهای روابط بسیار خوبی با رئیس مجلس دارد. ظریف خاطرنشان کرد: با توجه به سابقه فعالیت لاریجانی در سمت نمایندگی رهبر معظم انقلاب، دبیری شورایعالی امنیت ملی و ریاست اسبق تیم مذاکرهکننده هستهای، وی یکی از افراد صاحب نظر در موضوع مذاکرات هستهای به شمار میرود. وی ادامه داد: رئیس مجلس شورای اسلامی از تمامی جزییات مذاکرات اطلاع دارد و تیم مذاکرهکننده نیز از همفکری و راهنماییهای وی استفاده میکند و قدردان حمایتهای وی از مذاکرهکنندگان است.
نمیتوان برای مبارزه چشم به غربیها دوخت
از ظریف درباره سفر قریبالوقوع حجتالاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری به اندونزی برای شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها سوال شد که وی گفت: این جنبش از زمان اجلاس کشورهای آسیایی و آفریقایی در باندوگ پایهگذاری شد و اکنون ریاست آن به عهده ایران است. وزیر امور خارجه با یادآوری اینکه اجلاس جنبش غیرمتعهدها یکی از بزرگترین تجمعهای سیاسی جهان محسوب میشود، تأکید کرد: من بارها به اعضای گروه 1+5 گفتهام که خود را نماینده جامعه بینالمللی ندانید زیرا ایران ریاست جلسهای را برعهده دارد که 120 کشور جهان در آن عضو هستند؛ لذا اگر درباره جامعه بینالملل صحبت میکنید، راجع به جای دیگر حرف بزنید، یعنی ما درباره دو جامعه بینالمللی متفاوت صحبت میکنیم. وی تصریح کرد: جنبش عدم تعهد مجموعهای بسیار گسترده از کشورهایی است که امکان حضور و بروز قوی در صحنه بینالمللی را دارد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان درعین حال با برشمردن موانعی که در مسیر جنبش غیرمتعهدها قرار دارد، خاطرنشان کرد: منافع کوتاه مدت، متعدد و متکثر و بعضا متضاد مانع از این میشود که کشورهای عضو این جنبش بتوانند روی موضوعات اصولی که در آن اشتراک نظر دارند، همکاری کنند که این موضوع باعث نگرانی است.
وی ادامه داد: این دلیل سبب شده تا جنبش غیرمتعهدها حتی نتواند در موضوعات مربوط به جهان سوم و کشورهای درحال توسعه، نقشی در حد چند کشور محدود پیشرفته صنعتی یا اعضای دائم شورای امنیت ایفا کند.
ظریف افزود: هرچه تماسها گستردهتر باشد و همفکریها بیشتر شود، میتوان موضوعاتی را که کشورهای درحال توسعه و غیرمتعهدها بیش از دیگران از آن رنج میبرند، حل کرد. وی با اشاره به تداوم افراط گرایی در جهان و لزوم مقابله با آن ادامه داد: درست است که موضوع افراط گرایی جهانی شده و در اروپا نیز دامن آنها را آلوده کرده اما واقعیت این است که بیشترین قربانی خود را از کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها گرفته است.
ظریف، تشکیل گروههای افراطی بوکوحرام در نیجریه، الشباب در سومالی، داعش در عراق و سوریه و الجزایر و القاعده در یمن و افغانستان را نمونهای از خشونتگرایی ارزیابی کرد که عملکرد آنها کشورهای درحال توسعه آسیایی و آفریقایی را رنج میدهد. وزیر امور خارجه تأکید کرد: ما نیاز داریم بیش از اینکه چشممان به کشورهای غربی برای از بین بردن گروههای تروریستی باشد، راهکاری برای مبارزه با آنها پیدا کنیم زیرا غربیها منافع خود را پیگیری میکنند و نگرانیهای ما را مدنظر ندارند. وی تصریح کرد: حضور رئیسجمهوری در یک مجمع عمومی با توجه به اینکه ایران امروز سردمدار مبارزه با خشونت و افراط است و ایده رئیسجمهوری برای مبارزه با افراط و خشونت در جهان که در مجمع عمومی سازمان ملل نیز مورد تأیید قرار گرفته است، میتواند زمینههای مختلفی را برای هماهنگی و همکاری بین کشورهای عدم تعهد به وجود آورد. ظریف نشست اندونزی را فرصت بسیار مناسبی برای رفع این دغدغهها عنوان کرد و گفت: در این برهه از زمان که ما در یمن شاهد جنگ، در عراق و سوریه نگران و در افغانستان و سایر نقاط دغدغه داریم، دکتر روحانی با شرکت در این جلسه با سران سایر کشورهای آسیایی و آفریقایی گفت وگو میکند.