| نادر هوشمندیار | استاد دانشگاه |
دو‌سال گذشته، با وجود اتفاق‌های خوبی که در فضای توسعه کشور شکل گرفت اما هنوز گره‌هایی وجود دارند که نگرانی‌ها را دامن می‌زنند و باعث می‌شوند تا توسعه در پس ذهن هر انسانی در همان دوردست‌ها و یا رویاهای اقتصادی باقی بماند. به نظر من باید خیلی رو راست سخن گفت و به این نکته اشاره کرد که هنوز تکلیف ویژه‌خواری مشخص نشده است و این می‌تواند اصلی‌ترین نگرانی برای اوج گرفتن دوباره جریان توسعه باشد.
ویژه‌خواری بیش از هر پدیده‌ای تولید و اقتصاد مولد را در حاشیه قرار می‌دهد و از آن سو فضا را برای سوداگران و دلالان کوچک و بزرگ اقتصادی باز می‌کند. ویژه‌خواری بزرگترین پتانسیل اقتصادی را دارد تا یک جامعه را دچار افسارگسیختگی و زدوخوردهای اجتماعی کند که این فضا می‌تواند ارزش افزوده همه بخش‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. شکل گرفتن چنین فضایی هم طبیعی است چون وقتی در مدار یک توسعه، گروه‌های ویژه‌خوار امنیت داشته باشند و بتوانند به راحتی فعالیت کنند، نابرابری گسترش می‌یابد و این نابرابری درنهایت باعث می‌شود تا نارضایتی و سپس آشفتگی اجتماعی به وجود آید.
به نظر من دولت در شکستن فضایی که طی چند سال گذشته در بخش‌های مختلف اقتصادی به وجود آمده بود موفق عمل کرده است. بسیار سخت بود که از ویرانه‌های اقتصادی بتوان دوباره تورم زیر 17درصدی را بیرون کشید یا نرخ بیکاری را بعد از آن‌که 8سال صنایع بدترین روزها خود را تجربه کرده بودند به کمتر از 11درصد رساند. باید به مدیران دولتی گفت که خسته نباشید اما به‌رغم این فعالیت‌ها هنوز اثری از مقابله با جیره‌خواری وجود ندارد. مگر می‌شود در 8 سالی که اقتصاد ایران پر بود از زد و بند و ناکارآمدی، جیره‌خواری در حدی اندک باشد که برخورد با آنها صدایی نداشته باشد؟ اگر این‌گونه است چرا باید در این مدت نوکیسگی تا به این حد گسترده خود را
نشان دهد؟
من شک ندارم که عزم مدیران دولتی برای ساختن ویرانه‌های اقتصادی جزم است اما اگر نتوانیم تکلیف خود را با جیره‌خواری مشخص کنیم یک خطر بزرگ روی سر اقتصاد ایران چرخ می‌زند که هر لحظه امکان دارد به بحرانی ناخوشایند برای شاخص‌ها تبدیل شود.
از سوی دیگر پیروزی در مذاکرات هسته‌ای نیز اگر اتفاق افتد بیش از هر چیز دیگری ضرورت مبارزه با جیره‌خواری را مشخص می‌کند. چون بعد از این مذاکرات و رفع تحریم‌های هسته‌ای، حرکت
چرخ دنده‌های اقتصاد کشور تندتر می‌شود. وقتی ضربان بالا می‌رود گردش سرمایه‌ها نیز با شدت بیشتری شکل می‌گيرد.
در این فضا حتما جیره‌خوارها می‌خواهند حضور بیشتری در مدار توسعه داشته باشند و این هیچ معنایی ندارد جز این‌که باز هم باید تولید در حاشیه قرار بگیرد. محیط آینده اقتصاد ایران جایی است که باید به تولید پر و بال داد پس لطفا مولفه‌هایی که می‌توانند به زیان تولید قدم بزنند از همین حالا مسیرشان را مسدود کنید. جیره‌خواری یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های مسدود‌کننده تولید و
صنعت است.