نیره توکلی جامعهشناس
یکی از آرزوهای بشر، رسیدن به دنیایی بهتر است، جایی امن که بتوان در آن با آرامش خاطر زندگی کرد. جهان بهتر، جهانی است که در ابعاد مختلف، توسعهشهروندی، مشارکتمدنی، محیطزیست، حقوقشهروندی، حفظ منابع و منافع ملی در آن درنظر گرفته شود چون هرکدام از این موارد در عرصه خود مهم هستند. در حقوق شهروندی، شهروندان در مقابل قانون و قانون در مقابل شهروندان وظایفی دارند که باید تکتک آنها مورد توجه قرار گیرند؛ قانون باید برای همه شهروندان بهطور یکسان اجرا شود و شهروندان هم باید تمام قوانین را رعایت کنند.
در سطح حق شهر به شهروند؛ فضاهای شهری را باید بهگونهای طراحی کنند که حقوق شهروندان رعایت شود. در تهران، این کلانشهر پرهیاهو شهروندان از فضای بحق خود برای رفتوآمد محروم هستند. شوربختانه در این کلانشهر سالمندان و معلولان ما محکوم به خانهنشینی هستند چون بسترهای مناسب برای رفاه آنها درنظر گرفته نشده است. ما در این شهر برای کودکانمان فضایی درنظر نگرفتهایم. کودکان این شهر تنها میتوانند در گردشگاهها، مشغول بازی شوند و در سطح شهر فضایی برای این امر در اختیار ندارند، البته ما شاهد پایمالشدن قوانین توسط شهروندان هم هستیم و گاهی شاهدیم که برخی از شهروندان، حقوق دیگر شهروندان را نادیده میگیرند و متاسفانه نظارتیبر این موارد درنظر گرفته نمیشود. بهنظر من نبود احساس امنیت در فضای شهر، جهان بدتری را رقم زده است.
در جهان بهتر، افراد تیشه به ریشه محیطزیست خود نمیزنند و محیطزیست فضایی است آرامشبخش برای زندگی. در جهان بهتر خیالت راحت است که قانون بهطور یکسان برای همه اجرا میشود و تمام شهروندان مهارت زندگی اجتماعی را فراگرفتهاند. در جهان بهتر آگاهیبخشی به شهروندان جزو الزامات است. اگر جهان بهتر را صندلیای در نظر بگیریم که قرار است انسان با آرامش خیال روی آن بنشیند، این صندلی چهار پایه دارد که اگر هرکدام از آنها مناسب نباشند، مخل آن آرامش خیال خواهند شد؛ توسعهاقتصادی، توسعهاجتماعی و نیرویانسانی پایههای این صندلی هستند. جهان بهتر، جهان پیشرفتهای است که قرار است یا انسان میخواهد به آن برسد، البته این را باید در نظر گرفت که این پیشرفت همهجانبه باشد. انسانی که خواهان جهان بهتر است، علاوهبر جنبههای مختلف باید در زمینه اخلاق نیز پیشرفت کند.
جهان بهتر، جایی است که ساکنان آن احساس کنند بهطور خودکار نهادهای اجتماعی و مدنی حقوقشان را حفظ میکنند. در تهران پیوسته ما شاهد نقض حقوق هستیم و با نگاهی گذرا به شهر، شهر را شهری رها شده مییابیم. باید فضای شهر، فضایی امن باشد. ما در شهر شبکههایی مویرگی فساد را در جامعه میبینیم و تا زمانی که این مویرگها کور نشدهاند، ما شاهد جهان بهتر نخواهیم بود. متاسفانه هر کسی در هر موقعیتی که هست فقط منافع خود را در نظر میگیرد و این دیدگاه بسیار خطرناک است. برای ساختن زیرساختهای جهان بهتر باید ارزشها احیا شوند، ارزشهایی مانند محبت، حفظ محیطزیست، اجرای امنیتو...