شهروند| تلاطم در بازار ارز پدیده تازه‌ای نیست. اما با توجه‌به روند بهبود اقتصادی و میزان جذب سرمایه‌گذاری در دوران حاضر اهمیت خاصی برای سرمایه‌گذاران دارد. طی هفته‌های گذشته با بهبود اقتصاد آمریکا، دلار قدرت بیشتری گرفت و درمقابل ارزش یورو و پوند با روندی نزولی روبه‌رو شده است. به‌نظر می‌رسد دو ارزی که هرکدام یک وزنه مهم در بازار سرمایه‌گذاری ارزی به حساب می‌آمدند اکنون دچار مشکلاتی شده‌اند. براین اساس در هفته گذشته پوند بدترین عملکرد خود را نسبت به دلار در یک ماه داشته است. از سوی دیگر با بهبود وضعیت اقتصادی ژاپن و قدرت گرفتن ین، ارزش دلار نیز در بازار جهانی درحال کاهش است. این درحالی است که ارزش یورو و پوند در داخل ایران نیز کاسته شده و به ارزش دلار نزدیک‌تر شده است.
در هفته‌های اخیر با کاهش نرخ یورو در بازار ایران فاصله قیمتی دلار و یورو که در همین ماه‌های گذشته تا حدود 500 تومان رسیده بود، حالا به حدود 264‌تومان رسیده است.
با این حساب، حاشیه امن قیمتی یورو که در این سال‌ها برای سرمایه‌گذاری برخی از فعالان اقتصادی و مردم ایجاد شده بود از بین رفته و در عمل این ارز هم‌ردیف قیمتی دلار شده است. حال آن‌که فاصله زیادی از زمانی نداریم که قیمت یورو بیش از 4‌هزار تومان را هم تجربه کرده بود. درخصوص قیمت پوند هم نرخ‌های بیش از 5‌هزار تومانی که برای این ارز ثبت شده بود نیز به برخی از مردم این میل را داده بود که به سوی این ارز بروند. حالا با کاهش قیمت پوند به زیر 5‌هزار تومان این سوال برای پول ملی  انگلستان هم ایجاد شده است که آینده و سرنوشت اعتباری این ارز به کجا خواهد رسید؟
چرا که نسبت برابری این دو ارز مطرح در ایران و جهان نسبت به دلار درحال سقوط است و حتی پیش‌بینی‌ها از وضع بدتر نیز خبر می‌دهد. این نکته زمانی مهم‌تر جلوه می‌کند که بدانیم برخی از ارزهای انباری در ایران (در خانه‌ها و گاوصندوق‌های تجار) به پوند و یورو است و حالا یا باید تبدیل به دلار شوند یا این‌که ریال شوند. از همین‌رو در این گزارش به بررسی چرایی افت ارزش پوند و یورو و کاهش فاصله قیمتی این ارزها به ریال پرداخته‌ایم و از آینده این بازار جهانی دورنمایی به تصویر کشیده‌ایم.
فروش پوند در آستانه انتخابات
عملکرد بد ارزش پوند، فقط مربوط به یک هفته اخیر نیست. اکنون ماه‌هاست با قدرت گرفتن دوباره دلار، پوند انگلیس و همین‌طور یورو دچار لغزش شده‌اند. طی هفته گذشته ارزش «پوند استرلینگ» به پایین‌ترین میزان طی 5‌سال گذشته رسیده است. این روند نزولی نتیجه گمانه‌زنی درباره نتیجه انتخابات نخست‌وزیری هفتم می‌ سال‌جاری میلادی و البته انتشار آمار ضعیف بازده صنعتی این کشور است. همین عوامل دلیلی شد تا  ارزش پوند در مقابل دلار با 0.4‌درصد کاهش به1.4653دلار برسد اما ارزش آن در برابر یورو تغییری نکرده و در 72.52 پنس(واحد خرد پول انگلیس) مانده است.
به‌نوشته سایت خبری «سی‌ان‌ان» بازده صنعتی انگلیس در ماه فوریه کمتر از حد پیش‌بینی بود. با این وجود براساس پیش‌بینی شرکت NIESR هنوز هم نشانه‌هایی درباره بهبود اوضاع  اقتصاد این کشور وجود دارد که نشان می‌دهد، رشد اقتصادی با نرخ 0.6‌درصد در سه ماهه نخست 2015 ادامه دارد.
همچنین براساس یکی از آخرین نظرسنجی‌ها، ناسیونالیست‌های اسکاتلندی تقریبا تمام صندلی‌های پارلمان را در انتخابات هفتم می‌ به دست خواهند آورد و بدین ترتیب احتمال جدایی اسکاتلند از انگلیس در دولت بعدی افزایش می‌یابد. علاوه‌بر آن نظرسنجی‌های دیگر نشان می‌دهد دولت چپگرای کارگری در داخل انگلیس طرفداران بیشتری دارد. این امر به اضطراب  سرمایه‌گذاران این کشور که اغلب طرفدار حزب راستگرا هستند، می‌افزاید. بنابراین بازار تلاطم بیشتری خواهد داشت. «ساندرا کراول» یکی از اعضای کمیته سرمایه‌گذاری موسسه مدیریت دارایی«Carmignac Gestion» در این‌باره می‌گوید:   درواقع تعجب می‌کنم چرا بازار پوند نوسان بیشتری نداشته است.  بنابراین او درباره ریسک‌های موجود برای ویرانی یکی از اقتصادهای درحال بهبود جهان نگران است. به عقیده کراول دلیل این همه نوسان برنامه‌های مالی انقباضی احزاب کارگری و محافظه‌کار است. او اعتقاد دارد: در هر حال پس از انتخابات بدون توجه به این‌که چه حزبی برنده می‌شود، بودجه کشور انقباضی خواهد بود.  اوضاع کنونی ارزها و شیوه عکس‌العمل سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد پس از انتخابات احتمال نوسان ارزش پوند بیشتر خواهد بود. از سوی دیگر کاهش تقاضا به ضعف بیشتر پوند در برابر دلار در ماه‌های آتی دامن خواهد زد. «استیو بارو» یکی از استراتژیست‌های ارزی در «استاندارد بانک» می‌گوید: در صورت بروز بحران پس از انتخابات، دستیابی به نسبت 1.40 دلار به ازای هر پوند غیرممکن خواهد بود.
درهرحال به عقیده بسیاری از تحلیلگران، دولت آتی از ثبات کمتری برخوردار است. «مایکل اسنید» استراتژیست ارزی بانک مرکزی انگلستان در این خصوص می‌گوید: یکی از ضعف‌های ما این است که درحالی‌که به انتخابات نزدیک می‌شویم بازارها قیمت‌گذاری نامطمئنی انجام داده‌اند. این‌طور به‌نظر می‌رسد که شانس زیادی برای سرمایه‌گذاران وجود دارد تا پوند را در آستانه انتخابات بفروشند.
کاهش ادامه‌دار یورو
اما در بازار ارز، پوند تنها بازنده نیست. روز جمعه گذشته ارزش یورو نیز برای پنجمین مرحله متوالی در مقابل دلار کاهش یافت زیرا نرخ سود بانکی در اروپا سبب شد سرمایه‌گذاران به دلار و ین هجوم ببرند. روز شنبه گذشته یورو با 0.60‌درصد کاهش به قیمت 1.060 دلار مبادله شد که حتی از پایین‌ترین ارزش یورو در مقابل دلار در ماه مارس نیز پایین‌تر است. بنابراین به نظر می‌رسد یورو بدترین هفته خود پس از سپتامبر 2011 را گذرانده است.
سرآغاز این امر را می‌توان در ماه‌های گذشته و زمانی یافت که سوییس تصمیم گرفت  نرخ ارز خود در برابر یورو را واقعی کند. از آن زمان تاکنون روند نزولی ارزش یورو در مقابل دلار و ارزهای دیگر همچنان ادامه دارد. اکنون یورو از روزهای اوج خود یعنی زمانی که ارزش‌اش حدود 2 برابر دلار بود فاصله گرفته و به نظر می‌رسد ارزش آن در ادامه این مسیر نزولی با دلار برابر خواهد شد.   «یانز نوردویگ» رئیس بخش جهانی مرکز استراتژی ارزی در نیویورک به خبرگزاری «سی‌ان‌ان»می‌گوید: اکنون نسبت یورو و «ین» درحال نزول است. چشم‌انداز جهانی درباره سود بانکی منطقه یورو منفی است چراکه میزان آن حتی از سود بانکی ژاپن پایین‌تر است. این امر درنهایت به خروج بلندمدت اموال و دارایی‌ها از منطقه یورو منجر می‌شود.   شاید یکی از دلایل این امر آن باشد که اقدامات بانک مرکزی اتحادیه اروپا برای سیاست‌های پولی انبساطی از طریق برنامه خرید سهام با برنامه سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو (که به رشد اقتصادی منجر شد) در تضاد است. اکنون تجار ارز در بازارهای بین‌المللی به دقت آمار اقتصادی آمریکا را دنبال می‌کنند زیرا با انتشار اخبار مثبت اقتصادی، ارزش یورو بیش از پیش کاسته می‌شود. به نوشته نشریه خبری«سی‌ان‌بی‌سی» در هفته جاری عامل تعیین‌کننده در بازار، انتشار آمار خرده‌فروشی آمریکاست. اگر این آمار نشان دهد مصرف‌کنندگان آمریکایی بالاخره پول بیشتری هزینه می‌کنند، ارزش دلار به‌طور خارق‌العاده افزوده خواهد شد و نسبت ارزی یورو و دلار مرز 1.0500 را پشت‌سر خواهد گذاشت. آمار اقتصادی مثبت، تجار را متقاعد می‌کند  فدرال رزرو زودتر از تاریخ پیش‌بینی شده نرخ سود بانکی را افزایش خواهد داد بنابراین بازهم از ارزش یورو کاسته می‌شود.