اسماعیل  قدیمی اسماعیل  قدیمی

ریشه ظرفیت پایین نقدپذیری مردم، در ساختار استبدادی نظام سیاسی ما در گذشته است. ما تاریخ دو‌هزار و 500 ساله صد‌درصد استبدادی از نظر اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی داشتیم.
در این میان اما نهادهای اجتماعی که در یک دوره‌ هزار ساله شکل می‌گیرد، با تغییرات کلی، دستخوش تغییر نشدند. متاسفانه هنوز اندیشه‌های استبدادی باقی مانده، هنوز باور و اندیشه‌های ما هم منشاء استبدادی دارد. این موضوع هم در تمام اقشار نهادینه شده است.
بنابراین اگر بخواهیم جامعه را متحول کنیم، باید از نهادهای اجتماعی شروع کنیم. نقد به‌عنوان یک سازوکار و رویه باید در جامعه جا بیفتد. باید عرصه رقابت سیاسی شکل بگیرد. زمانی که سیاست‌مداران ادبیات سیاسی را ایجاد کنند و دچار تحول دموکراتیک شوند و از آن طرف هم مراکز علمی و پژوهش‌ها پشتوانه لازم برای حفظ چنین رویه‌ای را ایجاد کنند، می‌توان به این تحول عظیم دست یافت. آن زمان است که ظرفیت نقد هم در کشور ایجاد می‌شود. نقد یک مهارت و هنر است و تخصص لازم دارد. حالا شرایطی ایجاد شده که نقد به دستاورد بزرگ غرب تبدیل شده است. آنها این موضوع را به نام خود ثبت کرده‌اند. متاسفانه الگوی درستی در نقد نداریم. این موضوع در تمام صنف‌ها وجود دارد، اما زمانی که این صنف جزو صنف فرهیخته جامعه باشند، دیگر از آنها انتظار نمی‌رود واکنش‌های تند و هیجانی نشان دهند.
به همین خاطر باید تغییر ایجاد شود. سازوکار این موضوع هم باید آموزش داده شود. دانشگاه‌ها در این زمینه نقش اساسی دارند. در این میان وسایل ارتباط جمعی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. باید مجموعه اقدامات جامعی ایجاد شود.
صداوسیما هم باید همکاری کند. نباید بنا به سلیقه گروهی، سناریو تغییر کند، چرا که این به معنای فروش فکر است. اصناف نباید در برابر نقد به زبان تهدید متوسل شوند. باید واکنش‌ها عقلانی باشد. اگر صنفی با نقد مشکلی دارد، می‌تواند برنامه‌ای در حمایت از خودش بسازد نه این‌که تهدید و شکایت کند. باید گفتمان نقد در جامعه ایجاد شود.