شهروند | اقتصاد ایران در سالی که گذشت توانست از بار مشکلاتش کم کند، تورم مهار شد و رشد اقتصادی از مدار منفی به مثبت بازگشت اما در این میان برخی از محافل منتقد دولت اقدام‌های انجام شده را با واقعیت منطبق نمی‌دانند و تنها به برخی فاکتور‌های اقتصادی اشاره دارند. حال آن‌که گزارش‌های بانک مرکزی در این مدت حکایت از روند رو به بهبود حال اقتصاد ایران دارد. روند رو به رشدی که در اوج گرفتاری‌های انباشته اقتصاد ایران، حجم بدهی‌های خارجی ایران را کاهش می‌دهد و به کاهش تورم و خروج از رکود تورمی اقدام می‌کند. در این‌ سال میانگین رشد اقتصاد ایران هم بهبود داشته و با وجود این‌که در 3 ماهه سوم 93 روندی کاهشی یافته است، میانگین ‌سال را به رقمی خواهد رساند که در گذشته پیش‌بینی می‌شد. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد به تدریج از شدت نزول نرخ تورم و رشد اقتصاد کاسته شد اما روند مثبت و رو به بهبود، سایه خود را از سر اقتصاد ایران کم نکرد. براساس تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی، رشد اقتصادی سه ماهه سوم 93 هم با احتساب نفت ۲.۸‌درصد و بدون نفت ۲.۵‌درصد بوده است. براساس این گزارش عملکرد سه ماهه سوم 93 (به قیمت جاری) بیانگر آن است که تولید ناخالص داخلی 2632438‌میلیارد ریال، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص 804062‌میلیارد ریال، هزینه‌های مصرفی بخش خصوصی 1427211‌میلیارد ریال و هزینه‌های مصرفی بخش دولتی 266577‌میلیارد ریال ثبت شده است. این درحالی است که بانک مرکزی پیش‌تر اعلام کرده بود، براساس محاسبات مقدماتی و اولیه تولید ناخالص داخلی در 9‌ماهه ‌سال 1393 به 1518861‌میلیارد ریال می‌رسد که نسبت به رقم مشابه 9 ‌ماهه ‌سال 1392، 3.6‌درصد رشد خواهد داشت.
5.5‌میلیارد دلار بدهی خارجی
این گزارش درخصوص بدهی‌های خارجی ایران هم گزارش داده که رقم این بدهی‌ها در پایان دوره
 ۹ ماهه ‌سال گذشته ۵‌میلیارد و ۵۲۷‌میلیون دلار بوده است که نسبت به آمار 6 ماهه 93 که رقم 6‌میلیارد و 111‌میلیون دلار بوده است که حدود 584میلیون دلار کاهش نشان داده است. براساس مستندات بانک مرکزی کل بدهی‌های خارجی 5‌میلیارد و 527‌میلیون دلار برآورد شده است. ضمن آن‌که در این تاریخ، صادرات کالا 68‌میلیارد و 289‌میلیون دلار، واردات کالا 45‌میلیارد و 511‌میلیون دلار، تراز حساب جاری 19‌میلیارد و 938‌میلیون دلار و تراز بازرگانی 22‌میلیارد و 778‌میلیون دلار برآورد شده است. همچنین در گزارش بانک مرکزی نرخ رشد نقدینگی (آذرماه 93 نسبت به پایان‌ سال قبل از آن) 14.9 درصد، پول منفی 3.4درصد، شبه پول 19.5‌درصد و سپرده‌های بخش غیردولتی 16.6‌درصد اعلام شده است.
درآمد 9هزار ‌میلیارد پایین‌تر از هزینه‌ها
در پایان سه ماهه سوم ‌سال 1393 درآمدهای دولت حدود 9000‌میلیارد تومان کمتر از پرداخت‌های هزینه‌ای آن بود. بنا بر نماگرهای اقتصادی منتشره بانک مرکزی در پایان سه ماهه سوم ‌سال 1393 میزان درآمدهای دولت حدود 23‌هزار و 17‌میلیارد تومان بوده که در مقابل آن نزدیک به 32‌هزار و 465‌میلیارد تومان پرداخت‌های هزینه‌ای داشته است، ارقامی که نشان می‌دهد درآمد و هزینه دولت تراز نبوده است. همچنین واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای به گونه‌ای بوده که نزدیک به 15‌هزار و 108‌میلیارد تومان منابع از این طریق برای دولت کسب شده و در مقابل نزدیک به 12‌هزار و 387‌میلیارد تومان در بخش عمرانی هزینه شده است. بر این اساس کسری تراز عملیاتی و سرمایه‌ای بودجه دولت در سه ماهه سوم ‌سال گذشته به 6446‌میلیارد تومان رسید.
نرخ بیکاری 10.5‌درصد شد
به جز این نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی در سه ماهه سوم ۹۳ نشان می‌دهد که نرخ بیکاری به 10.5‌درصد رسیده است. این اتفاق درحالی رخ داده است که در پایان فصل تابستان این رقم حدود 9.5‌درصد گزارش شده بود که در این حوزه افزایش باعث نگرانی‌هایی شده است. حال آن‌که جمعیت فعال کشور در سه‌ماهه سوم 93 طبق این گزارش 23.9‌میلیون نفر بوده است. نرخ بیکاری البته در مناطق شهری 11.7‌درصد و روستایی 7.4‌درصد گزارش شده است.نرخ بیکاری زنان 20.3‌درصد و مردان 8.7‌درصد اعلام شده ضمن آن‌که نرخ بیکاری در جوانان 29-15ساله 21.8‌درصد و جوانان
 24-15ساله 25.7‌درصد برآورد شده است. در این گزارش که با استفاده از مستندات مرکز آمار ایران تهیه شده همچنین آمده است که در این تاریخ جمعیت ایران 77.8‌میلیون نفر بوده که 56.4‌میلیون نفر در شهر و 21.4‌میلیون نفر در روستا بوده‌اند. این آمار بیانگر رشد 1.2‌درصدی است.
جمعیت ایران 77.8‌میلیون نفر
در گزارش 9 ماهه بانک مرکزی همچنین آمده که در پایان سه ماهه سوم‌ سال 1393 مجموع جمعیت کشور به 77‌میلیون و800‌هزار نفر رسیده است. براساس شاخص‌های عمده اقتصادی منتشره از سوی بانک مرکزی در پایان سه ماهه سوم‌ سال گذشته جمعیت شهری کشور 56.4‌میلیون نفر و جمعیت روستایی حدود 21.4‌میلیون نفر بوده است. این در حالی است که با توجه به رشد حدود 1.2‌درصدی جمعیت میزان تراکم جمعیت در کشور به 47.2 نفر در هر کیلومترمربع رسید. بر این اساس جمعیت فعال نزدیک به 23.9‌میلیون نفر بوده که منتهی به نرخ بیکاری 10.5‌درصدی در سه ماهه سوم ‌سال گذشته شده است. این درحالی است که نرخ بیکاری در سطح در شهر 11.7 و در روستاها 7.4‌درصد گزارش شد که در این بین نرخ بیکاری زنان 20.3‌درصد و مردان 8.7‌درصد است. همچنین در پاییز ‌سال گذشته نرخ بیکاری در بین جوانان 15 تا 29ساله 21.8‌درصد و جوانان 15 تا 24ساله 25.7‌درصد بوده است.
رشد 20.2‌درصدی شاخص دستمزد کارگران
بانک مرکزی همچنین شاخص دستمزد کارگران ساختمانی در مناطق شهری ایران را برای ۱۱ ماهه ‌سال ۹۳ اعلام کرد. این بانک اعلام کرد که متوسط شاخص دستمزد کارگران ساختمانی در 11ماه اول سال 1393 به عدد 218.1 رسید که این رقم در مقایسه با دوره مشابه ‌سال قبل 20.2‌درصد افزایش نشان می‌دهد. در 11 ماه اول‌ سال 1393 متوسط شاخص‌های دستمزد بنا و کارگر ساده ساختمانی به ترتیب به اعداد 204.1 و 224 بالغ شد که نسبت به دوره مشابه ‌سال 1392 به ترتیب 18.6 و 18.2‌درصد افزایش داشته است.
همچنین براساس اعلام بانک مرکزی، شاخص دستمزد کارگران ساختمانی در بهمن‌ماه 1393 به عدد 230.3 رسید که در مقایسه با ماه قبل و ماه مشابه‌ سال قبل به ترتیب 0.8 و 18‌درصد افزایش داشته است. در این ماه شاخص‌های دستمزد بنا و کارگر ساده ساختمانی به ترتیب به اعداد 212.2 و 230.6 رسید که این رقم نسبت به ماه قبل به ترتیب 0.3 و 0.1‌درصد و در مقایسه با ماه مشابه‌ سال 1392 به ترتیب 14.4 و 14.6‌درصد افزایش داشته است.