شهروند| 5 سال از جنجالیترین پرونده سال 89 میگذرد، پروندهای که برای سرقت معمایی تندیسها و سردیسهای پایتخت گشوده شد. 2 جلد پوشه که با ضمیمه هزاران برگه از تحقیقات پلیس این روزها در شعبه چهارم دادسرای ناحیه 34 تهران درحال رسیدگی است، ابعاد تازهای از ماجرا را فاش میکند.
تماس تلفنی مردی ناشناس با پلیس پایتخت در رابطه با سرقت مجسمههای تهران کافی بود تا یکی از هزاران قطعه گمشده این معمای مرموز پیش روی بازپرس پرونده قرار بگیرد. این مرد که ادعا میکرد مجسمهها با وانت نیسان آبی رنگی جابهجا شدهاند روند رسیدگی به پرونده را تسریع کرده و پلیس آگاهی کمیتهای از کارآگاهان را برای رازگشایی از این سرقت عجیب تشکیل داده است.
معمای سرقت آثار هنری
فروردین و اردیبهشتماه 89، ماجرایی معمایی در پایتخت رخ داد. مجسمههای سنگین و برنزی نصب شده در خیابانها و پارکهای شهر یکی یکی ناپدید شدند، هيچكس نميدانست چه بلايي سر تنديسها و سردیسهای مشهور آمده و تنها فرضیه پیش رو، سرقت این آثار هنری بود. سرقتی که هیچ دوربین مداربستهای در شهر تصاویر آن را ثبت نکرد. سارقان با برنامهریزی دقیق عملیاتشان را آغاز میکردند، شبهای بهاری سال 89 شهر که به خواب میرفت، مجسمههای نظامی گنجوی، دکتر شریعتی، استاد معین، ابن سینا، ستارخان و باقرخان، مادر و فرزند و گوساله، صنیع خاتم، شهریار، رفتگر و 3 مجسمه از پارک ایرانشهر تا بیدار شدن شهر غیب میشدند. تعداد این مجسمهها که تا اردیبهشت ۸۹ به ۱۲ مورد رسید هر یک بین ۷۰ تا ۷۰۰ کیلو وزن داشتند. با رسانهای شدن خبر هر کس چیزی میگفت. محمدباقر قالیباف شهردار تهران امکان سرقت با انگیزههای غیرمالی را اعلام کرد و پیگیری آن را از مسئولیتهای نیروی انتظامی دانست. گروه ویژهای هم در پلیس آگاهی مأمور رسیدگی به موضوع سرقتها شدند. همان زمان سرهنگ عباسعلی محمدیان، رئیس پلیس آگاهی تهران گفت: «آغاز ناپدید شدن مجسمهها در تهران به تعطیلات نوروزی بازمیگردد و پلیس تیم ویژهای را برای دستگیری سارقان و کسب علت سرقت سریالی مجسمههای تهران آغاز کرده است.» مسئولان اداره حجم سازمان زیباسازی شهرداری تهران هم معتقد بودند که این مجسمهها احتمالا به دلیل ارزش متریال آنها مورد توجه قرار گرفته است.
چالش در پرونده سرقت سمبلهای پایتخت
همان زمان به درخواست موسوی، مدیر اداره حجم سازمان زیباسازی شهرداری تهران، 4 کارگر برای انتقال یادمان «شهید جهان آرا» به انبار شهرداری برای جایگزینی مجسمه تمام قد به محل نصب مجسمه مراجعه کردند. درحالیکه این عملیات در زمان حساسیت و تمرکز نیروهای پلیس به سرقت تندیسها به اجرا درآمد خیلی زود ماموران نیروی انتظامی برای رازگشایی از موضوع وارد عمل شدند. در ابتدا این 4 کارگر که با جرثقیل مشغول انتقال مجسمه بودند، توسط ماموران دستگیر شدند. اما تحقیقات نشان میداد که به خاطر نزدیک شدن به هفته دفاع مقدس با دستور مدیر اداره حجم سازمان زیباسازی شهرداری تهران کارگران قصد جابهجایی آن را به انبار شهرداری داشتهاند. با مشخص شدن صحت این موضوع پرونده بار دیگر با بنبست مواجه شد.
سرنوشت مجسمهها در ابهام
آخرين مستندات، گزارشات و فيلمهاي موجود در جلسه كميته مقابله با سرقت تهران، مورد بررسي قرار گرفتند. كميتهای که متشكل از نيروهاي انتظامي، امنيتي و دادگستري استان تهران بود و علاوهبر آن حراست شهرداري تهران هم در اين جلسات حضور داشتند. این درحالی بود که صفرعلي براتلو، معاون سياسي - اجتماعي و سرپرست معاونت امنيتي - انتظامي استانداري تهران اعلام کرد نتايج بررسيها در كميته مقابله با سرقت از طريق رسانههاي گروهي به اطلاع شهروندان خواهد رسيد. با این حال با گذشت 5سال پرونده سرقتهای سریالی تندیسها همچنان درحال رسیدگی است و با این حال مسئولان شهرداری و شورای شهر هم از سرنوشت مشاهیر پایتخت اظهار بیاطلاعی میکنند.
ابعاد تازهای از این پرونده
در حالی که این سرقتهای سریالی در سال 89 به وقوع پیوست تحقیقات پلیس در رابطه با سرقت معمایی این مجسمهها ادامه دارد. تماس تلفنی مشکوک مردی از تلفن عمومی که پلیس را در جریان شماره پلاک خودرویی که مجسمههای سرقت شده با آن جابهجا شده بود آخرین برگ از این پرونده را به خود اختصاص داده است. با دستور قاضی عموزاد، بازپرس شعبه چهارم دادسرای ناحیه 34 تهران تحقیقات برای شناسایی حامل این خبر آغاز شد. با بررسیهای کارآگاهان مشخص شد که این پلاک خودرو متعلق به یک نیسان آبی رنگ است. با شناسایی صاحب پلاک نیسان وانت، او تحت بازجویی قرار گرفت و ضمن بیاطلاعی از این موضوع به بازپرس پرونده گفت: « این خودرو به نام من است اما آن را در اختیار برادرم قرار داده بودم تا با آن کار کند. نمیدانم که در چه سازمانی کار میکرد و در رابطه با تماس تلفنی فردی که شماره پلاک خودروی مرا در اختیار ماموران قرار داده است اطلاعی ندارم.» با ادعاهای این مرد تحقیقات پلیس برای رازگشایی از این پرونده در دادسرای ناحیه 34 تهران ادامه دارد.
پرونده ناتمام تندیسهای ربوده شده
فروردینماه 94 است، 5سال است که جای خالی مجسمههای اولیه در پارکها و خیابانهای پرتردد شهر احساس میشود. شهرداری همان سال اول مجسمههایی از جنس فایبرگلاس را جایگزین مجسمههای سرقت شده تهران کرد ولی با وجود پیدا نشدن سارقان در این چندسال 13 اثر ربوده شده از روی مدل گچی آن بازسازی و سر جای قبلی نصب شدهاند. اما جایگزینی مجسمههای سرقت شده صورت مسأله را پاک نمیکند.