شهروند| از «اتاق عمل» به «درحاشیه» تغییر نام داد، سناریویش، دستخوش تغییر شد، ماجرایش پس و پیش شد، این مسئول و آن کارشناس و پزشک در لوکیشن سریال طنز مهران مدیری حاضر شدند، نظر دادند، با رئیس شورای سیاستگذاری سلامت صداوسیما رایزنی کردند، رئیس سازمان نظام پزشکی نامه نوشت، صداوسیما پاسخ داد، باز وزیر بهداشت نامه نوشت، معاون صداوسیما باز پاسخ داد، نظام پزشکی نگران خدشه‌دار شدن اعتماد پزشک و بیمار بود، صداوسیما اطمینان خاطر داد که سریال«طعن و تحقیر ندارد» و ... همه اینها هم باعث نشد تا سازمان نظام پزشکی دست از انتقاد بردارد. درست پس از پخش چهارمین قسمت از سریال «درحاشیه»، نظام پزشکی دست به کار شد و این بار نامه تندتری به رئیس سازمان صداوسیما نوشت. این‌بار هم نگرانی از اعتماد بیمار و پزشک محور اصلی نامه بود. همه واکنش نظام پزشکی اما به سریالی است که اقبال عمومی‌اش کم نیست. از ششمین روز فروردین‌ماه، خیلی‌ها سرگرمی‌شان را ساعت 10:50 شب روی شبکه 3 تلویزیون تنظیم کردند. مردمی که بی‌صبرانه منتظر پخش سریال مهران مدیری بودند، کارگردانی که پس از «هزار چهره» غیبت‌اش از تلویزیون طولانی شده بود و با این سریال بازگشت موفقی به عرصه تلویزیون داشت.
اما همین مردم که سازمان نظام پزشکی نگران متضرر شدنشان است، نظر دیگری دارند. آنها در بخش نظردهی چند سایت خبری ازجمله تابناک، در ارتباط با نامه تند سازمان نظام پزشکی به صدا و سیما، در اعتراض به پخش سریال «در حاشیه»، از پزشکان خواستند تا «ظرفیت» و «انعطاف»شان را بالا ببرند. یکی از آنها که وکیل هم است، در واکنش به اعتراض نظام پزشکی، گفته: «اگه این‌طور باشد ما وکلا هم باید به خاطرنشان دادن چهره بد از وکلا در این فیلم اعتراض کنیم، اما دیگر نمی‌شود طنزی ساخت.» مخاطب دیگری هم معتقد است که «در تمام دنیا برای همه مشاغل طنز ساخته می‌شود و خیلی هم شدیدتر از سریال‌های ما است، اما تاکنون نشنیدیم که هر روز راهپیمایی راه بیندازند که به آنها توهین شده.» نفر دیگری هم نوشته: «ما فقط شادي مي‌خواهيم، همين و بس. وضعيت پزشكي را هم مي‌دانيم.» آن دیگری هم گفته: «ما که شادیم. هیچ چیز بدی هم توش نیست. هیچ توهینی هم نمی‌بینم. دیگه حالا چرا دوستان به خودشون می‌گیرن خود دانند.» مخاطب دیگری هم نظر نوشته: «مردم به خوبی پزشک خوب و دلسوز را تشخیص می‌دهند. پس زیاد نگران نباشید.» نفر دیگری هم معتقد است که «اگه پزشکای ما اینطوری نیستن که قطعا نیستن پس دیگه چه جای نگرانی و اعتراضه؟»
اول دی‌ماه سال گذشته بود که علیرضا زالی، رئیس سازمان نظام پزشکی اولین نامه را به رئیس سازمان صداوسیما نوشت و از نگرانی‌هایش درباره خدشه‌دار شدن چهره پزشکان گفت. در جریان همین اعتراض نظام پزشکی، قائم‌مقام وزیر بهداشت به لوکیشن ضبط قسمت‌هایی از این سریال رفت، جلسه‌ای هم با روسای انجمن‌های علمی تخصصی کشور برگزار و نتیجه آن به رئیس شورای سیاستگذاری سلامت سازمان صداوسیما اعلام شد. پس از آن گفته شد که تغییراتی در سناریوی این سریال طنز ساخته مهران مدیری، انجام می‌شود. اولین اقدام هم تغییر نام سریال بود. با همه اینها اما با گذشت، 4،3 قسمت از پخش «در حاشیه» صدای اعتراض پزشکان بلند و با نامه تند رئیس سازمان نظام پزشکی همراه شد.
در این نامه اعتراض سازمان نظام پزشکی نه‌تنها به سریال «درحاشیه» که به روند نامناسبی است که صداوسیما از 18 ماه گذشته علیه جامعه پزشکی در پیش گرفته. زالی در این نامه از ابوالفضل سرافراز بسیار گلایه کرده و گفته: «این سازمان در 18 ماه گذشته، به صورت‌های مختلف و با اتکا به آمار مجعول و تصاویر غیرقابل اعتماد و تولید برنامه‌های غیرآگاهانه و بعضا مغرضانه در تخریب رابطه بین پزشک و بیمار کوشیده.» او اینها را به نمایندگی از جامعه پزشکی کشور اعلام و در بخش دیگری از این نامه اشاره می‌کند: «قبلا نیز گفته‌ام که تصویر کلی حاصل از برنامه‌های صداوسیما متاسفانه نمایی غیرقابل اعتماد، ناامیدکننده و آکنده با انواع ناهنجاری‌ها و فسادها را در ذهن مخاطب از نظام سلامت به یادگار می‌گذارد، این درحالی است که بدون‌شک جامعه پزشکی ایران یکی از موفق‌ترین و سالم‌ترین نظام‌های سلامت در منطقه و حتی جهان است.»
در این نامه به نقل از رئیس سازمان نظام پزشکی، به عواقب هرگونه واکنش اجتماعی احتمالی از دستگاه‌های امنیتی و قضایی اشاره شد. «سازمان نظام پزشکی با پیگیری قاطع، با نظرخواهی از جامعه پزشکی کشور و تصمیم‌گیری در شورایعالی خود از تمامی راهکارها و ظرفیت‌های قانونی و مدنی استفاده می‌کند.» اشاره زالی تنها به همین سریال نبود، او گزارشی که در اسفندماه از تلویزیون پخش شد را یادآور شد، برنامه‌ای که منجر به «تلخکامی» جامعه پزشکان عمومی شده بود.
آنچه پیداست اما پخش این سریال، نه‌تنها انتظارات سازمان نظام پزشکی را برآورده نکرد که حتی واکنش‌های بیشتری از سوی آنها را برانگیخت. همه اینها در شرایطی است که سریال «در حاشیه» با وجود اقبال عمومی، مورد پسند، سازمان نظام پزشکی به‌عنوان یک سازمان صنفی قرار نگرفت. حالا این سازمان به دنبال برپایی تجمعی با حضور 7هزار پزشک است. پزشکانی که در یک نظرسنجی اینترنتی از سوی این سازمان، آمادگی خود را برای حضور در تجمعی اعتراضی اعلام کرده‌اند.
اینها را رضا لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام‌پزشکی به «شهروند» می‌گوید با این توضیح که «اعتراض ما تنها به سریال در حاشیه نیست، اعتراض ما به 18 ماه فعالیت صداوسیما علیه پزشکان است.» او اینها را به نظرسنجی گرفته شده از پزشکان، مستند می‌کند. او معتقد است که «رویه صداوسیما علیه ما است، ما هم قصد تجمع نداریم، اما به‌هرحال اگر همین 7هزار پزشک، اعلام آمادگی کنند، ما می‌توانیم مجوز بگیریم و تجمع کنیم، البته همه اینها به واکنش صداوسیما در پی نامه اخیر رئیس سازمان نظام پزشکی بستگی دارد.» با این‌که سخنگوی سازمان نظام پزشکی تأکید می‌کند که این تجمع به دلیل روند غیرمنصفانه صداوسیما به جامعه پزشکی است اما می‌گوید که پخش این سریال، منجر شد تا اعتراض‌ها اوج بگیرد. «قبلا در سریال ثریا هم آمارهای مجهولی در حوزه پزشکی داده شده بود، اخیرا هم یک رپورتاژ آگهی از سیما پخش شد که پزشکان عمومی را ناراحت کرد.»
به گفته لاری‌پور، در ابتدا قرار بود تمام اتفاقات در اتاق عمل از سوی چند پزشک قلابی رخ دهد، این اما تصویری غیرمنصفانه از جامعه پزشکی را نشان می‌داد، به همین دلیل برنامه متوقف شد و پس از رایزنی‌ها، سناریو تا حدودی تغییر کرد، حتی اسمش هم تغییر کرد. «صداوسیما به ما وعده داد آن‌گونه که تصور می‌کنیم، نیست، ما هم منتظر ماندیم تا سریال پخش شود، متاسفانه این سریال، از هرگونه ارزش‌های هنری خالی است، حتی با کارهای قبلی مهران مدیری خیلی تفاوت داشت و برخلاف سریال‌های قبلی، نگاه اجتماعی هم در آن دیده نشد، کدام پزشک چوپانی یا رقاصی می‌کند، یا کارهای دیگری که چیزی بیش از لودگی نیست، می‌کند.» او معتقد است که « ساخت چنین برنامه‌هایی پیش از این‌که به پزشک ضرر بزند، مردم یا همان بیماران را متضرر می‌کند، این تخریب جامعه است.» سخنگوی سازمان نظام پزشکی، در پاسخ به این سوال که چرا تا این اندازه میزان نقدپذیری پزشکان پایین است، توضیح می‌دهد: «ما مشکلی با ساخت طنز نداریم، به شرط این‌که طنز سازنده باشد.» لاری‌پور، استقبال مردم از این سریال را انکار نمی‌کند اما می‌گوید: «به‌هرحال هر آنچه را که مهران مدیری می‌سازد، مردم دوست دارند و خوششان می‌آید، برنامه‌های قبلی این کارگردان، گیرا بوده، ما هم نمی‌گوییم که از سایر صنف‌ها مبرا هستیم، مشکلی هم نداریم، اما اگر قشر دیگری بود، شاید نیاز به این میزان واکنش نبود، همکاران من واکنش شدید و مناسبی نسبت به این برنامه نشان دادند، این‌گونه برنامه‌ها اعتماد میان پزشک و بیمار را در روند درمان از میان می‌برد و باعث افزایش بار مالی در حوزه سلامت می‌شود.» او می‌گوید: «ما این سوال را داریم که چرا نسبت به سایر حرفه‌ها و مشاغل سریال طنز ساخته نمی‌شود و آنان مورد انتقاد قرار نمی‌گیرند.»
اعظم راودراد، استاد علوم ارتباطات، اما موج اعتراضی سازمان نظام پزشکی را بی‌معنی می‌داند و به «شهروند» می‌گوید: «مردم، مسئولان و حرفه‌های مختلف باید سطح تحمل خود را نسبت به موضوع‌های طنز، بالا ببرند، اگر هر کسی بخواهد برنامه طنزی را تولید کند، به‌هرحال این طنز باید در ارتباط با یک گروهی از افراد با ویژگی‌های مختلفی باشد، نمی‌شود سریال و برنامه‌ای را در خلأ و بدون شخصیت ساخت، آن زمان دیگر نمی‌شود طنز ساخت.»
این استاد ارتباطات معتقد است که طنز اجتماعی از جامعه برمی‌خیزد. به همین خاطر تجمع و اعتراض به خاطر پخش یک سریال طنز، بی‌معنی است. «به‌طورکلی اعتراض به آنچه که جنبه سرگرمی و هنر دارد، قابل قبول نیست، حتی اگر آن برنامه، یک سریال نقادانه باشد، به‌هرحال یک نقد اجتماعی در پس آن وجود دارد، کسانی هم که در معرض این نقد قرار گرفته‌اند، باید نقدپذیر باشند. اگر فعالیتی که می‌کنند اشکال دارد، آن را برطرف کنند، اگر هم ندارد و نقدی به آن وارد نیست، به برنامه و سریال سرگرم‌کننده، بخندند.» او درباره اظهارات سازمان نظام پزشکی درباره مخدوش شدن اعتماد میان پزشک و بیمار با پخش چنین سریال‌هایی، توضیح می‌دهد: «شاید این مسائل به این خاطر ایجاد شود که ما برنامه‌های طنز به اندازه کافی نداشتیم، به همین خاطر مردم نمی‌توانند مرز میان واقعیت و نغز را تشخیص دهند، با این همه نمی‌شود اگر در ارتباط با یک صنفی سریالی ساخته شود، حتی اگر طنز هم نباشد، آن صنف، اعتراض و تجمع کنند. حالا هم در خیلی از سریال‌ها برای معماران طنز می‌سازند، اما آنها تا حالا اعتراضی نکرده‌اند، به همین خاطر باید گفت که جامعه پزشکی باید تحمل خودشان را بالا ببرند، این حرف‌ها معنی ندارد.»
سازمان نظام پزشکی، در ماه‌های گذشته، اما به خیلی چیزهای دیگر هم اعتراض‌های تند و شدید نشان داده، آن‌جا که درباره حقوق‌های چند صد‌میلیون تومانی جراحان صحبت شد یا وقتی زمزمه‌های حذف ویزیت دوم شنیده شد، حتی زمانی که ماجرای برخورد با پزشکان زیرمیزی بگیر به میان کشیده شد، در سالی که گذشت از بالاترین مقام این سازمان گرفته تا مشاوران و معاونان، همه در مقام دفاع از هر آنچه به پزشکان تعلق می‌گیرد، برآمدند، دفاعی که گاهی انتقادپذیری این سازمان و جامعه پزشکی که جزو قشر تحصیلکرده هستند، را زیر سوال می‌برد.