فرودگاه بین‌المللی پیام کرج که از آن به‌عنوان بزرگترین و تنها فرودگاه کارگو (پایانه بار هوایی) کشور یاد می‌شود با ناتوانی در تأمین هزینه گران سوخت هواپیماهایش تا مرز تعطیلی پیش رفته است.
به گزارش مهر، 3سال پیش با تصویب ستاد هدفمندی یارانه‌ها، سوبسید سوخت هواپیماهای باری (کارگو) حذف و تنها هواپیماهای مسافربری شانس برخورداری از امتیاز یارانه را به دست آوردند. همین تصمیم کافی بود تا فرودگاه پیام که تنها در بخش کارگو فعال است، به تدریج از چرخه حمل هوایی بار خارج و ظرفیتی بزرگ در بحث مهم صادرات غیرنفتی یعنی یکی از گلوگاه‌های صادرات و واردات کشور رو به خاموشی رود.
فرودگاه پیام کرج که تنها فرودگاه کارگو کشور است به علت ناتوانی در تأمین سوخت هواپیماهایش، چند سالی است در شرایطی قرار گرفته که به واقع هیچ جابه‌جایی کالایی از طریق حمل‌ونقل هوایی در این فرودگاه بین‌المللی انجام نشده است و صادرکنندگان، دیگر این فرودگاه را مبدأ مناسبی برای صادرات محصولاتشان به کشورهای منطقه نمی‌دانند.
تا جایی که امروز شاید به زحمت و آن هم برای خالی نبودن عریضه، سالانه کمتر از انگشتان یک دست در این فرودگاه بزرگ و بین‌المللی جابه‌جایی هوایی کالا انجام می‌شود.
به عبارت دیگر، تسهیل و توسعه صادرات غیرنفتی که محور توسعه و از بندهای اقتصاد مقاومتی شمرده می‌شود در «پیام» نه‌تنها رعایت نشده بلکه، اجرای برخی تصمیمات سبب شده تنها فرودگاه حمل بار کشور که دوره‌ای در زمینه صادرات غیرنفتی حرف نخست را در منطقه می‌زد، در وضعیتی بلاتکلیف، نمی‌داند تا چه زمانی یارای مقاومت دارد.
تصمیم ستاد هدفمندی یارانه‌ها تنها دامن پیام را نگرفت و سایر فرودگاه‌هایی هم که در بخش کارگو فعال هستند، بی‌نصیب نمانده‌اند؛ با این تفاوت که پیام کرج اکنون جز در بخش کارگو در حوزه دیگری فعال نیست و چاره‌ای جز خرید سوخت به نرخ آزاد ندارد، سایر فرودگاه‌ها اما، در هر دو بخش مسافر و بار امکان فعالیت دارند و می‌توانند هزینه‌هایشان را مدیریت کنند.
اگرچه بحث مسافربری شدن فرودگاه پیام مدت‌ها بر سرزبان‌ها چرخید و تا امروز هم از یاد نرفته و تلاش‌ها برای توسعه این فرودگاه در بخش حمل مسافر ادامه دارد؛ اما نمی‌توان تا آن زمان به انتظار نشست و دلخوش بود؛ زیرا شواهد حاکی از آن است که صادرکنندگان مسیر این فرودگاه بین‌المللی را به خاطره سپرده‌اند.
۲۷۰میلیون تومان هزینه سوخت برای پروازی ۵ ساعته
کاوه حدادپور، قائم مقام مدیرعامل شرکت خدمات هوایی پیام کرج با اشاره به تفاوت قیمت سوخت هواپیمای مسافربری و باری گفت: هم‌اکنون قیمت سوخت هواپیمای مسافربری لیتری ۵۰۰ تومان و برای هواپیمای‌های باری (کارگو) لیتری 2هزار و ۷۰۰ تومان محاسبه می‌شود که این تفاوت قیمت خسارت سنگینی به فرودگاه پیام که تنها در بخش کارگو فعالیت می‌کند، وارد کرده است.
به گفته حدادپور فرودگاه‌هایی که علاوه‌بر حمل بار در بخش مسافربری نیز فعال هستند با مدیریت هر دو بخش توانسته‌اند از سد زیان ناشی از تفاوت قیمت عبور کنند؛ این در حالیست که بزرگترین فرودگاه کارگو کشور به علت غیراقتصادی بودن خرید سوخت به قیمت آزاد ناکارآمد شده است.
وی برای ملموس شدن این نکته، با محاسبه هزینه پرواز 5ساعته یک هواپیمای کارگو با نیاز به دست‌کم ۱۰۰هزار لیتر سوخت گفت: در این شرایط هزینه سوخت این هواپیما برای پروازی 5 ساعته ۲۷۰میلیون تومان می‌شود؛ علاوه‌بر این اگر هواپیما خالی برگردد هزینه صادرات کالا برای صادرکنندگان بسیار گران تمام می‌شود و از پس هزینه‌ها برنمی‌آیند.
حدادپور ادامه داد: حمل بار از طریق هواپیماهای مسافربری امری رایج است و بسیاری از فرودگاه‌ها، همزمان با جابه‌جایی مسافر، بار هم حمل می‌کنند و اگر روزانه ۱۰ پرواز در آن فرودگاه انجام شود، مقادیر زیادی بار جابه‌جا می‌شود.
صادرکنندگان فرودگاه پیام را فراموش کرده‌اند
عضو هیأت‌مدیره این شرکت خدمات هوایی با بیان این‌که در 3سال اخیر یک پرواز باری هم در فرودگاه پیام که ماهیت آن حمل بار است، صورت نگرفته، اذعان داشت: هم‌اکنون جابه‌جایی بار نه از طریق پیام که توسط سایر فرودگاه‌های کشور انجام می‌شود.
ما هر چه برای بسترسازی و توسعه پیام تلاش می‌کنیم اما صادرکنندگان وقتی متوجه داستان هزینه سوخت می‌شوند از صادرات محصول خود از طریق فرودگاه پیام منصرف شده و کالای خود را از سایر فرودگاه‌های کشور و با پروازهای مسافربری صادر می‌کنند.
حدادپور کم شدن تعداد پروازهای کارگو را مسأله‌ای عمومی در کشور خواند و گفت: باتوجه به این‌که «پیام» تک‌محصولی و تنها در بخش کارگو فعال است این مسأله بر فعالیت‌های ما تأثیر مستقیم و البته منفی گذاشته است.
حدادپور در ادامه گفت: صادرات میوه و تره‌بار از راه زمینی شیوه مناسبی نیست و منجر به فساد و خراب شدن میوه و سبزیجات می‌شود زیرا در حمل‌ونقل زمینی میزان خسارات حاصل از جابه‌جایی بسیار بیشتر از حمل‌ونقل هوایی است.
حدادپور حفظ امنیت و سالم رسیدن کالا را از مزایای حمل‌ونقل هوایی در مقایسه با جابه‌جایی زمینی بار دانست و یادآور شد: درصد زیادی از مناقشات بازرگانان در سطح بین‌المللی ناشی از اتفاقات حول و حوش حمل‌ونقل زمینی است که کالا با تأخیر یا با آسیب به مقصد می‌رسد.
به گفته حدادپور شرایط پیش آمده سبب دور شدن ذهن صادرکنندگان از فرودگاه پیام به‌عنوان یک فرودگاه حمل‌ونقل هوایی بار شده و تصور نمی‌کنند که بتوان از این فرودگاه صادرات انجام داد. وی میزان زیان انباشته سال پیش این فرودگاه را بسیار بالا توصیف کرد و افزود: امسال تنها با مدیریت و انجام برخی فعالیت‌های عمرانی و برگزاری دوره‌های آموزشی پرواز توانستیم امور جاری فرودگاه را بگذرانیم.
قائم‌مقام شرکت خدمات هوایی پیام با بیان این‌که برخی تصمیمات در درازمدت اثرات خود را نشان می‌دهد، اظهارداشت: تصمیم ستاد هدفمندی یارانه‌ها مبنی‌بر افزایش 5 برابری قیمت سوخت، امروز لطمات خود را به فرودگاه پیام نشان می‌دهد. قطع سوبسید سوخت در بخشی که اقتصاد کشور را شکوفا می‌کند و ارزآور است به تعطیل شدن حمل‌ونقل هوایی بار از بزرگترین فرودگاه باری کشور منجرشده است.
وی در پاسخ به این‌که چه باید کرد و مسئولان فرودگاه برای کاهش اثرات زیانبار این تصمیم بر فعالیت‌های فرودگاه چه اقدامی انجام داده‌اند، از رایزنی با وزارت راه و شهرسازی، سازمان هواپیمایی کشوری، وزارت نفت و نمایندگان مجلس مبنی‌بر تنظیم لایحه‌ای در حمایت از صادرکنندگان خبر داد و افزود: درخواست داده‌ایم تا صادرکنندگان کالاهای دارای ارزش افزوده که جزو کالاهای صادراتی برجسته به شمار می‌آیند چنانچه پرواز کارگو را برای صادرات محصولات خود انتخاب کنند در قالب تشویق‌نامه‌های صادراتی، سوخت آنها با سوخت مسافربری یا به شیوه‌ای مناسب‌تر و با سوبسید محاسبه شود.
پرونده پروازهای کارگو روی میز کارگروه زیربنایی دولت
این مسئول تأکید کرد: اجرای این تمهید به رونق و شکوفایی اقتصاد کارگو کمک کرده و در توسعه استان البرز تأثیر بسزایی خواهد داشت.
به گفته حدادپور بررسی این پیشنهاد سال گذشته (۱۳۹۳) در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مطرح شد اما چون زمان برای بررسی آن کافی نبود به سرانجام نرسید. در صورت عملیاتی شدن این پیشنهاد، این مانع توسعه، در تمام فرودگاه‌های کشور حل خواهد شد.
همچنین به گفته حدادپور، فرودگاه پیام با دارا بودن ۲۰۰ نیروی سپاه، ۱۸ نفر در برج مراقبت، ۳۰۰ نفر نیروی انتظامی، ۲۷ نفر در بخش هواشناسی، هتل و لابی مجهز، علاوه‌بر تأمین امنیت برای صادرات، مکان مناسبی برای اقامت تاجران و صادرکنندگان نیز هست.
اما جواد کولیوند، نماینده مردم کرج، اشتهارد، فردیس و آسارا در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به مهر درباره روند رسیدگی به وضع این فرودگاه گفت: هم‌اکنون موضوع اختصاص سوبسید به پروازهای کارگو در کارگروه زیربنایی دولت درحال بررسی است.
وی افزود: البته یکی از گزینه‌های مطرح شده درباره قیمت سوخت هواپیماها، یکپارچه‌سازی و آزادسازی حامل‌های انرژی در این بخش است اما هنوز هیچ چیز قطعی نیست.
کولیوند اظهار داشت: نظر شخصی بنده، یارانه‌ای‌شدن پروازهای کارگو است اما به هرحال باید دید درنهایت چه تصمیمی گرفته می‌شود.
فرودگاه پیام به صورت نیمه تعطیل درآمد
استاندار البرز نیز چندی پیش در آیین تجلیل از صادرکنندگان برتر البرز از فرودگاه پیام به‌عنوان سرمایه کلان ملی نام برد و گفت که این فرودگاه به علت نداشتن سوخت لازم به صورت نیمه‌تعطیل درآمده است.
سیدحمید طهایی با بیان این‌که فرودگاه پیام یکی از گلوگاه‌های صادرات و واردات کشور است که باید یارانه سوخت این بخش به‌عنوان کمک به صادرات، تأمین شود، تأکید کرد: درجه توسعه‌یافتگی کشور رابطه مستقیمی با حجم روابط تجاری و بین‌المللی دارد. تولید، صادرات را تحریک می‌کند و صادرات سبب ارزآوری، ایجاد اشتغال و درنهایت بهبود رفاه‌اجتماعی می‌شود.
به سادگی چشم‌پوشی نکنیم
اکنون حکایت فرودگاه پیام همچون گنج کشف‌شده‌ای است که قدر و قیمت آن دانسته نشده و بی‌استفاده مانده است؛ حال آن‌که کیست که نداند رونق این فرودگاه بین‌المللی چه ثمراتی در شکوفایی اقتصاد استان البرز و استان‌های همجوار ازجمله تهران، زنجان، قزوین، همدان و ... دارد.
نجات کارخانه‌های نیمه فعال و اشتغالزایی، میوه شیرین حمایت از این مرکز حمل‌ونقل هوایی است که امروز به گفته مدیرانش با اتخاذ شیوه‌هایی، دیگر زیانی به دولت تحمیل نمی‌کند، اما قابلیت‌های بی‌شمار آن نهفته مانده است.
اگرچه سالانه شاید چند پرواز باری از مبدأ «پیام» انجام شود اما برای فرودگاهی که عنوان کارگو را یدک می‌کشد، این رقم بیشتر به لطیفه‌گویی می‌ماند؛ همانند این است که صاحب رستورانی بگوید سالانه 4 نفر مشتری دارد.
در دنیای رقابتی امروز که سرعت یکی از مولفه‌های بازار رقابت است، حمل‌ونقل هوایی امتیاز قابل توجهی به شمار می‌آید که نباید به سادگی از آن چشم‌پوشی کرد.