علی حیدری| بازار سهام تهران ‌سال تلخی را پشت سر گذاشت و درحالی این‌ سال تمام می‌شود که کمتر سهامداری می‌توان یافت که لبخند رضایت بر لب داشته باشد و از خرید و فروش‌هایش در این بازار سودی مناسب برده باشد. این رویه تا آخرین ماه ‌سال هم ادامه داشت و حتی هفته آخر هم با نزولی خاص به پایان رسید. در شرایطی است که مولفه‌های اقتصادی هنوز بهبود محسوسی نداشته است به نظر می‌رسد مذاکرات هسته‌ای به نتیجه نزدیک باشد و همین عوامل اندکی خوش‌بینی در این بازار ایجاد کرده بود. حال در این شرایط، برای کسانی که این ایام بازار سرمایه را از دور نظاره کرده‌اند و تلاش می‌کردند سرمایه خود را به دور از این بازار نگه دارند، بسیار مهم است که بدانند در این ‌سال سخت اقتصادی، کدام شرکت‌ها سودآور بوده‌اند و کدام شرکت‌ها با سهام رو به نزول خود، به سهامداران زیان وارد کرده‌اند. از همین رو، در این گزارش با استناد با آمار و ارقام رسمی، تلاش شده است تا به ارایه آمار کلی از وضع بازار در‌سال 93 پرداخته شود. بازه زمانی مورد بررسی در این گزارش ابتدای فروردین 93 تا 23 اسفند جاری در نظر گرفته شده است. بر این اساس در هر معیار مورد بررسی، 10 شرکت برتر معرفی شده است تا ملاک و قیاس کاملی از بازار سرمایه و خوب‌ها و بدهای سهامداری و شرکت‌های بورسی در این ‌سال به تصویر کشیده شود.
بررسی عملکرد  شاخص کل
بررسی نتیجه بازدهی شاخص کل بازار سرمایه، از ابتدای‌ سال 93 تاکنون نشان می‌دهد که 18‌درصد زیان نصیب سهامداران شده است. این درحالی است که ارزش بازار از 476هزار میلیارد تومان به 381هزار میلیارد تومان، معادل 20‌درصد کاهش داشته است.
بیشترین   بازدهی
بررسی میان شرکت‌ها هم نشان می‌دهد که در بازار نزولی ‌سال 93، بیشترین بازدهی‌ها مربوط به سهم‌هایی بوده است که در بازار پایه قرار دارند. به‌طوری‌که 8 شرکت از 10 شرکت برتر از لحاظ بازدهی، مربوط به بازار پایه بوده است، شرکتهایی مانند مخابرات ایران، نمادهای شرکت بورس و بورس انرژی، تهران دارو، پمپ پارس، بسته‌بندی مشهد، مهندسی فیروزا و خاک نسوز آباده. اما به دلیل محدودیت‌های معاملاتی بازار پایه و نقدشوندگی پایین آنها در لیست 10 شرکت برتر بازدهی، از ذکر نام شرکتهای بازار پایه‌ای خودداری کرده‌ایم. همچنین جهت اطلاعات بیشتر ضریب قیمت به درآمد 10 شرکت برتر در جدول نشان داده شده است. همچنین بازدهی‌ها با در نظر گرفتن پرداخت سودها و افزایش سرمایه بدست آمده است. از کل 517 شرکت بازار سرمایه، 117 شرکت بازدهی بالای 20 درصد، 89 شرکت بازده بین صفر تا 20‌درصد و 311 شرکت بازدهی صفر تا منفی 73‌درصد کسب کرده‌اند.
10 شرکت بزرگ
در این طبقه‌بندی با توجه به تعداد سهام و قیمت هرسهم شرکت، ارزش روز آن محاسبه و 10 شرکت بزرگ بازارسرمایه و همچنین ‌درصد ارزش آنها به ارزش کل بازارسرمایه و بازدهی این شرکتها در دوره مورد بررسی نشان داده شده است.
بیشترین    سرمایه
در این معیار بیشترین سرمایه اسمی موردبررسی قرار گرفته است.
سود  انباشته
در جدول زیر 10 شرکت برتر از لحاظ سودانباشته نشان داده شده‌اند، اما نگاهی به دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه اسمی آنها نیز جالب خواهد بود:  در رتبه‌بندی از لحاظ بیشترین دارایی و همچنین بیشترین بدهی در بین کل بازار سرمایه، 10 بانک در جایگاه برتر قرار گرفته‌اند، اما به لحاظ نوع فعالیت آنها این دارایی عظیم را دارا هستند و باید دانست که میزان کل دارایی و بدهی آنها تقریبا برابر است.
بیشترین  EPS
EPS مقدار سود پیش‌بینی شده برای هر سهم است که شرکت پیش‌بینی می‌کند در پایان‌سال مالی برای هر سهم محقق کند و یکی از اصلی‌ترین معیار بنیادی یک سهم است.
بیشترین و کمترین   P/E
P/E ضریب قیمت به درآمد یک سهم است که از تقسیم قیمت یک سهم بر سود پیش‌بینی شده به‌دست می‌آید. هرچه P/Eیک سهم کمتر باشد در شرایط نرمال آن سهم برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر است.