نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صبح دیروز در وین کار خود را آغاز کرد. اعضای شورا در این نشست که تا روز جمعه ادامه خواهد داشت، موضوعاتی چون ایمنی هسته‌ای، اجرای توافقنامه‌های پادمان و فعالیت‌های علمی و پژوهشی آژانس را بررسی می‌کنند.
بررسی گزارش‌های مدیرکل درباره روند نظارت و راستی‌آزمایی برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران در چارچوب توافقنامه جامع پادمان و برجام نیز ازجمله موضوعات مورد توجه این نشست است. در این دوره، گزارش جامع مدیرکل که بر پایه قطعنامه آذرماه گذشته شورای حکام به آژانس تکلیف شده، در نشست شورا بررسی خواهد شد.
رسانه‌های غربی ازجمله آسوشیتدپرس گزارش داده‌اند که سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) با همراهی آمریکا، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را علیه ایران برای نشست کنونی شورای حکام تدوین کرده‌اند. براساس ادعای این رسانه‌ها، پیش‌نویس مذکور قصد دارد برای نخستین‌بار در ۲۰ سال گذشته، ایران را به «عدم‌پایبندی» به تعهدات پادمانی متهم کند.
آسوشیتدپرس گزارش داد که در این قطعنامه، ادعا شده است که ایران از سال ۲۰۱۹ در ارائه همکاری کامل و به‌موقع با آژانس درباره «مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در چندین محل» کوتاهی کرده است. همچنین در این متن ادعا شده که ناتوانی آژانس در ارائه تضمین درباره صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران، موضوعی است که می‌تواند در صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل قرار گیرد.
جمهوری اسلامی ایران درباره تبعات تصویب قطعنامه در شورای حکام هشدار داده و اعلام کرده که اگر طرف‌های غربی مسیر تقابل را در پیش بگیرند، ایران نیز گام‌های متناسب و متقابلی را برخواهد داشت.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان، با انتشار پیامی در شبکه ایکس نوشت: پس از سال‌ها همکاری خوب با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی - که به صدور قطعنامه‌ای منجر شد که ادعاهای مغرضانه دربارهٔ “ابعاد نظامی احتمالی” (PMD) برنامهٔ هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را مختومه کرد - کشور من بار دیگر به «عدم‌پایبندی» متهم شده است.
وی ادامه داد: اتهام‌زنی نادرست به ایران مبنی بر نقض پادمان‌ها - آن هم براساس گزارش‌هایی سست و سیاسی‌شده، آشکارا با هدف ایجاد بحران صورت می‌گیرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اینکه اروپا در آستانه یک اشتباه راهبردی بزرگ دیگر قرار دارد، افزود: «سخن من را به یاد داشته باشید: ایران در برابر هرگونه نقض حقوق خود، واکنشی قاطع نشان خواهد داد.» به‌گفته وزیر امور خارجه کشورمان، مسئولیت هرگونه تنش احتمالی در این زمینه بر عهده بازیگرانی خواهد بود که با اقدامات سیاسی در پی ایجاد بحران هستند.
گروسی: میزان اورانیوم در ایران معادل سلاح هسته‌ای نیست
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با تأکید بر اینکه غنی‌سازی اورانیوم به‌خودی خود فعالیتی ممنوع نیست، تصریح کرد که میزان اورانیوم غنی‌شده موجود در ایران معادل مواد لازم برای تولید سلاح هسته‌ای نیست.
رافائل گروسی دیروز در نشست خبری در وین گفت: «غنی‌سازی اورانیوم فی‌نفسه یک فعالیت ممنوع‌شده نیست؛ این نکته‌ای است که همواره همتایان ایرانی من یادآور می‌شوند و این موضوع حقیقت دارد.»
وی افزود: «اما وقتی شما اورانیوم را به میزان بالا و در سطحی بسیار نزدیک به آستانه مورد نیاز برای یک وسیله انفجاری هسته‌ای انباشته می‌کنید، نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت. به همین دلیل ما آن را با دقت و تمرکز ویژه زیرنظر داریم.»
مدیرکل آژانس در همین حال تصریح کرد: «این مواد به‌خودی خود معادل سلاح هسته‌ای نیستند. برای آنکه یک وسیله انفجاری واقعی ساخته شود، به سامانه‌ای بسیار پیچیده، شامل چاشنی‌ها و فناوری‌های پیشرفته دیگر، نیاز است.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به پرسشی درباره ارتباط میان قطعنامه احتمالی شورای حکام علیه ایران و مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا گفت: رابطه رسمی مستقیمی میان این دو وجود ندارد، اما به‌وضوح می‌توان گفت که میان این دو روند، ارتباط و تأثیر متقابل وجود دارد. وی افزود: اینکه این تأثیر متقابل مثبت یا منفی باشد، بستگی به نگاه ناظران دارد. برای برخی، تصویب قطعنامه می‌تواند انگیزه‌ای برای پیشبرد مذاکرات باشد و برای برخی دیگر ممکن است نتیجه عکس داشته باشد.
گروسی تأکید کرد: آنچه تلاش می‌کنم منتقل کنم این است که باید در هر دو مسیر پیشرفت حاصل شود. اگر همزمان در هر دو مسیر پیش برویم، نتیجه نهایی مثبت خواهد بود.
وی در پاسخ به پرسشی دیگر درباره دلیل به‌کاربردن عبارت «برنامه هسته‌ای ساختارمند اعلام‌نشده» در گزارش اخیر خود، ادعا کرد: ارزیابی آژانس این است که تا اوایل دهه ۲۰۰۰ چنین برنامه‌ای وجود داشته است. پس از آن نیز قطعات پراکنده‌ای از فعالیت‌هایی که می‌توانند مرتبط باشند، مشاهده شده، اما شواهد کافی برای اینکه بگوییم یک برنامه ساختارمند و سازمان‌یافته وجود دارد، در دست نیست.
گروسی در پاسخ به پرسش دیگری درباره احتمال ارجاع موضوع هسته‌ای ایران به شورای امنیت و به‌کارگیری مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) ادعا کرد: «فرایند ما در آژانس مستقل از روند مذاکرات دوجانبه حرکت می‌کند. البته آشکار است که نحوه رویکرد و رفتار ایران در قبال آژانس تا حد زیادی از روند مذاکرات دوجانبه تأثیر می‌پذیرد. اگر در آن روند پیشرفت حاصل شود، احتمالاً همکاری ایران با آژانس نیز بیشتر خواهد شد.
وی درباره حملات لفظی رژیم صهیونیستی و تهدید تاسیسات هسته‌ای ایران، بدون محکوم کردن این سخنان ادعا کرد: «تلاش ما این است که این مسئله را از منظر دیپلماتیک حل کنیم. یک راه‌حل دیپلماتیک همراه با نظارت و راستی‌آزمایی قوی از سوی آژانس می‌تواند اطمینان لازم را به اسرائیل و جامعه جهانی بدهد که جای نگرانی وجود ندارد.»
مدیرکل آژانس درباره گزارش‌ها پیرامون دستیابی ایران به اسناد محرمانه هسته‌ای رژیم صهیونیستی اظهار داشت: «ما صرفاً گزارش‌هایی در رسانه‌ها دیده‌ایم و هیچ اطلاع رسمی در این خصوص دریافت نکرده‌ایم. به هر حال این موضوع ظاهراً به تأسیسات تحقیقاتی سورک مربوط می‌شود؛ جایی که ما آن را بازرسی می‌کنیم. برخلاف تصور رایج، ما بخش تحقیقاتی برنامه هسته‌ای اسرائیل را بازرسی می‌کنیم.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا برنامه هسته‌ای ایران براساس گزارش اخیر وی، صلح‌آمیز نیست گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اتهام نمی‌زند. آژانس بررسی می‌کند و اطلاع می‌دهد. اگر دقیق به متن گزارش نگاه کنید، ما گفته‌ایم چون پاسخ‌هایی که نیاز داشتیم دریافت نکرده‌ایم، در موقعیتی نیستیم که تأیید کنیم همه فعالیت‌ها صرفاً برای مقاصد صلح‌آمیز انجام می‌شود.
وی افزود: ما نگفته‌ایم ایران سلاح هسته‌ای دارد یا برنامه‌ای با ماهیت نظامی دارد. این فاصله قضاوتی، موضوعی است که به‌عهده کشورهای عضو است. آنها می‌توانند نظرات متفاوتی داشته باشند؛ برخی خواهند گفت نه، برخی ممکن است بگویند بله.
گروسی افزود: ما در آژانس موظفیم یک خط کاملاً حرفه‌ای، بی‌طرفانه و دقیق را دنبال کنیم. مردم معمولاً این عبارت را با یک اتهام یا نتیجه‌گیری اشتباه می‌گیرند. اما ما هیچ اتهامی مطرح نکرده‌ایم. خیلی مهم است که هنگام گزارش‌دهی به این تفاوت دقت کنید. من و آژانس در این زمینه بسیار محتاط بوده‌ایم؛ هم در آنچه گزارش می‌کنیم و هم در نحوه گزارش‌دهی آن.
اولیانوف:قطعنامه ضدایرانی زیانبار است
همزمان با آغاز نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین هشدار داد که قطعنامه پیشنهادی کشورهای غربی علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران نه‌تنها بی‌فایده، بلکه زیانبار خواهد بود.میخائیل اولیانوف با انتشار پیامی در کانال تلگرامی خود نوشت: «نشست ماه ژوئن شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز شده و این‌بار برنامه هسته‌ای ایران در کانون توجه خواهد بود.»
وی با بیان اینکه «در سه سال اخیر، هیچ تحول اساسی جدیدی در این عرصه رخ نداده است» افزود: «با این حال، ایالات متحده و “تروئیکای اروپا” (انگلیس، آلمان و فرانسه) با نیت اعمال فشار بر تهران، قصد دارند پیش‌نویس قطعنامه‌ای در این زمینه ارائه کنند.»دیپلمات ارشد روسیه در وین هشدار داد: «از پیش روشن است که این اقدام هیچ فایده‌ای نخواهد داشت؛ پرسش این است که تا چه اندازه می‌تواند زیانبار باشد.»