[شهروند] 62 سال پیش در چنین روزی، برابر 13 خرداد 1342 خورشیدی، امام خمینی(ره) با انجام یک سخنرانی کوبنده و تاریخی، تابوی مخالفت با شخص شاه در ملاعام را شکست. مکان انجام این سخنرانی که در روز دهم محرم و عاشورای حسینی ایراد شد شهر قم بود، اما در اندک مدتی کل ایران را به جنبش درآورد و زمینه‌ساز قیام خونین 15 خرداد شد. اما این که ماجرا از کجا شروع شد، باید به چند ماه قبل یعنی همه‌پرسی انقلاب سفید برگردیم. در دی ماه ۱۳۴۱ طرحی توسط محمدرضا شاه با عنوان «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و مردم» با اصولی شش‌گانه اعلام شد. این منشور شش ماده‌ای شامل اصلاحات ارضی، ملی کردن جنگل‌ها و مراتع، فروش کارخانه‌های دولتی به بخش خصوصی، سهیم شدن کارگران در سود کارخانه‌ها، اعطای حق رای به زنان و ایجاد سپاه دانش بود. شاه از مردم خواست به پای صندوق‌ها آمده و به این اصول رأی موافق بدهند، اما هرگز تصور نمی‌کرد مخالفت جدی یک روحانی 60 ساله در قم شیرینی این به اصطلاح رفرم سیاسی اجتماعی را در کام او تلخ‌تر از زهر کند.

رفراندوم انقلاب سفید و انتقام‌ گیری شاه از مخالفان آن
در همه‌پرسی انقلاب سفید که ۶ بهمن 1341 برگزار شد، شش اصل کذایی به آرای ملت ایران گذاشته شد و بنابر اعلام رژیم، 5 میلیون و 600 هزار نفر به آن رای موافق دادند. امام خمینی(ره) که این اصلاحات را به سود رژیم شاه، سلطنت و زمینه‌ای برای بسط نفوذ آمریکا و اسرائیل در ایران می‌دانستند، قبل و پس از رفراندوم دست از مخالفت با آن برنداشتند و از هر فرصتی برای روشنگری و آشنا کردن اذهان مردم با نقشه‌هایی که پشت این به اصطلاح انقلاب سفید طرح شده‌، استفاده کردند. از اینجا به بعد شخص شاه وارد یک لجبازی با تحریم کنندگان و مخالفان اصلی رفراندوم یعنی روحانیون و در رأس آن‌ها امام خمینی(ره) شد. دستور لغو معافیت خدمت سربازی طلبه‌ها و همچنین حمله ددمنشانه عوامل رژیم به مدرسه فیضیه قم که به کشته و مجروح شدن بسیاری از طلاب انجامید، سلسله اقداماتی بودند که شاید بتوان از آن‌ها با عنوان انتقام‌گیری شاه از نهاد روحانیت یاد کرد.
دهم محرم سال 42، پیش درآمد قیام خونین 15 خرداد
این میان سخنرانی عاشورای سال 1342 را باید نقطه عطف کشمکش دربار پهلوی با روحانی نه چندان شناخته شده‌ای که علم رهبری مخالفت با انقلاب سفید را یک تنه بر دوش می‌کشید، برشمرد. آنجا که امام خمینی(ره) روی منبر به شخص شاه تاختند و کل جار و جنجال انقلاب سفید را دسیسه اسرائیل برای زدودن دین و تضعیف روحانیت قلمداد کردند. چنین شد که دو روز بعد، مقارن ساعت ۳ بامداد ۱۵ خرداد 1342، تعدادی از مأموران در تاریکی شب و پس از محاصره خانه امام خمینی(ره)، به درون آن هجوم بردند و پس از دستگیری، ایشان را ابتدا به بازداشتگاه باشگاه افسران و س‍پس به زندان قصر در تهران انتقال دادند. حرمت‌شکنی بزرگی که نتیجه آن قیام خونین 15 خرداد بود. قیامی که ارکان رژیم طاغوتی را لرزاند، پس از 25 مرداد 1332 یک بار دیگر محمدرضا شاه پهلوی را به صرافت فرار از کشور انداخت و از همه مهم‌تر نام خمینی را در سراسر ایران طنین‌انداز کرد.