شهروند - چند روز پیش وزیر امور خارجه، در آیین تجدید میثاق کارکنان وزارت خارجه با آرمانهای امام خمینی (ره) و شهدا، با تأکید بر نقش کلیدی بنیانگذار انقلاب اسلامی در مبارزه با سلطه بیگانگان، گفت: «مخالفت امام (ره) با کاپیتولاسیون آغازگر نهضتی شد که اصل «نفی سلطه» را به عنوان مبنای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تبیین و تثبیت کرد و سیاست «نه شرقی، نه غربی» از همین اصل نشئت میگیرد.»وی همچنین گفت: «در بحث هستهای و غنیسازی بهعنوان یکی از ضرورتهای کشور گفتنی زیاد است، ولی در مذاکرات هستهای یک محور دیگر کار ما، به قضیه نفی سلطه برمیگردد، این در مذاکرات فعلی همیشه نصبالعین ما بوده است. اینکه گفته میشود؛ «نباید غنیسازی داشته باشید»، خودش سلطه است، چرا ما نباید غنیسازی داشته باشیم؟! این اصلاً از طرف ملت ایران پذیرفتنی نیست.»بررسی دیدگاههای امام خمینی در واقع تأییدی بر این واقعیت است که دیدگاه های ایشان در چارچوب نفی سلطه پذیریو سلطه جویی ترسیم شده است که در رفتار و عملشان هم کاملاً مشهود بوده است. قیام مردم ایران در اوایل دهه 40 شمسی و حتی موضع گیری ها و سخنرانی های ایشان در قبل از آن هم نشان می دهد که امام خمینی(س) اساساً با هر گونه سلطه خارجی و حتی استبداد داخلی مخالف بودند؛ نمونه آن را می شود در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به وضوح یافت.امام خمینی در طول مبارزات، یکی از دلایل مبارزه را رفع انواع سلطه بیگانگان بیان میکرد. امام خمینی از مجموع هیأت حاکمه پهلوی، اعم از شاه، درباریان و نخستوزیران، بهعنوان «ایادی بیگانگان» نام میبرد. سلطنت پهلوی از نظر امام خمینی از اساس، وابسته به بیگانه بود .ازاینرو، تداوم سلطنت پهلوی، تداوم سلطه بیگانگان نیز بود. از این جهت، ایشان فرار شاه از ایران را طلیعه خلع سلطه اجانب دانست . امام خمینی هدف اولیه مبارزات را استقلال کشور، قطع ایادی اجانب و سلطه خارجی و بیرونراندن استعمارگران از ایران بیان میکرد. بخش مهمی از مبارزات امام خمینی، مبارزه با سلطه فرهنگی غرب بود. سلطنت پهلوی از نظر ایشان، ایران را کاملاً به غرب وابسته ساخته بود. یکی از این وابستگیها، وابستگی فرهنگی بود .وی یکی از علل قیام مردم ایران علیه شاه را وابستگی فرهنگی میدانست. ایشان با بهائیت به مبارزه برخاست و در موقعیتهای گوناگون خطر بهائیت را یادآوری کرد. بهعنوان مثال، حذف شرط اسلام در مورد انتخابکنندگان و انتخابشوندگان را بهمنظور استیلای غیر مسلمانان، بهویژه بهائیان بر امور ایران ذکر میکرد .امام خمینی، بارها از غارت منابع ایران بهدست بیگانگانی چون آمریکا، انگلیس و شوروی یاد کرد . ایشان با توجه به استثمار اقتصادی ایران از طریق سرمایهداران آمریکایی، در پیامی بهمناسبت شهادت آیت الله سعیدی نوشت: «اینجانب اعلام میکنم هر قراردادی که با سرمایهداران آمریکا و دیگر مستعمرین بسته شود، مخالف خواست ملت و مخالف احکام اسلام است» .امام خمینی تفاوت ایرانِ بعد از انقلاب را با قبل از آن، در آزادی از سلطه اقتصادی بیگانگان و حرکتنکردن بر اساس برنامه شرکتهای بینالمللی بیان کرد .نخستین واکنش جدّی امام خمینی در برابر سلطه نظامی نیز بعد از تصویب کاپیتولاسیون بود. ایشان ضمن یک سخنرانی مهم، سکوت در برابر این لایحه را گناه کبیره خواند و همزمان پیامی صادر کرد. در آن پیام که با آیه معروف «... لَن یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً» آغاز شد، لایحه کاپیتولاسیون را اقدامی ننگین و سند استعمار نامید . ایشان از ارتش ایران با عنوان ارتش غیر ملی، استعماری، وابسته و امثال اینها یاد میکند. از نظر امام خمینی، فرمانده ارتش تحت تسلط مستشاران آمریکایی کارتر بود، نه شاه .