اگرچه مطالعهای در ارتباط با بررسی میزان مصرف دخانیات در گروههای کمتر از ۱۳ سال انجام نشده اما سن شروع مصرف محصولات دخانی در کشور میتواند از ۱۳ سال نیز کمتر باشد. این درحالیست که کارشناسان ۱۴ درصد از مرگهای کشور را ناشی از مصرف دخانیات می دانند؛ به طوری که اعلام شده سالانه حدود ۵۰ هزار نفر در کشور به دلیل مصرف دخانیات جان خود را از دست میدهند.
همزمان با هفته ملی مبارزه با دخانیات، دکتر بهزاد ولیزاده-رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت درباره آمار و ارقام مصرف دخانیات در ایران توضیح داد: آخرین مطالعه در ارتباط با بررسی عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر در سال ۱۴۰۰ انجام شده و گروه سنی بالای ۱۸ سال در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. آمار و ارقام این مطالعه بیانگر این است ۱۴ درصد گروه سنی بالای ۱۸ سال از انواع محصولات دخانی استعمال میکنند. حدود ۲۶ درصد از مصرفکنندگان محصولات دخانی را مردان و ۴.۵ درصد را زنان تشکیل میدهند.
وی درباره افزایش مصرف محصولات دخانی در میان ایرانیها توضیح داد: مطالعه پیشین بررسی عوامل بیماریهای غیرواگیر در سال ۹۵ انجام شد. بررسی نتایج مطالعه سالهای ۱۴۰۰ و ۱۳۹۵ بیانگر این است که میزان مصرف محصولات دخانی در میان مردان به میزان ۳ درصد و در میان زنان بالای ۱۸ سال نیز به میزان ۱۱ درصد افزایش یافته است.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت با بیان اینکه افزایش مصرف دخانیات در میان جمعیت جوان بسیار مشهود است، تصریح کرد: هنگامی که میزان مصرف محصولات دخانی در میان جمعیت جوان افزایش مییابد، به این معنا است که ترفندهای صنایع دخانی برای جذب این گروه به مصرف محصولات دخانی تمرکز یافته است. متاسفانه، افزایش مصرف در میان گروههای سنی «۱۸ تا ۲۴» و «۲۵ تا ۳۴» سال ملموستر است. افزایش مصرف محصولات دخانی در میان جمعیت جوان، زنگ هشداری برای حوزه سلامت و اقتصاد کشور است.
ولیزاده ادامه داد: براساس اطلاعات منتشر شده، میزان مصرف محصولات دخانی در میان زنان و مردان ۱۸ تا ۲۴ ساله به ترتیب ۹۰ و ۳۴ درصد افزایش یافته است. بررسی آمار و ارقام مصرف محصولات دخانی نشان می دهد که جنسیت مصرف محصولات دخانی در حال تمایل به سمت زنان است؛ چرا که افزایش مصرف محصولات دخانی در میان زنان بیشتر است.
او با بیان اینکه شروع مصرف محصولات دخانی از سنین پایین بسیار نگران کننده است، گفت: وزارت بهداشت، آخرین اطلاعات و آمار مربوط به سن شروع مصرف محصولات دخانی را در سال ۱۳۹۵ منتشر کرد. براساس اطلاعات منتشر شده، میزان مصرف سیگار و قلیان در میان نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله به ترتیب ۳.۴ و ۵.۸ درصد است. اگرچه مطالعهای در ارتباط با بررسی میزان مصرف در گروههای کمتر از ۱۳ سال انجام نشده اما سن شروع مصرف محصولات دخانی میتواند از ۱۳ سال نیز کمتر باشد.
ولیزاده درباره هزینههای تحمیلی ناشی از مصرف دخانیات در کشور اظهار کرد: هزینههای ناشی از مصرف دخانیات در کشور حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده که ۱۴ هزار میلیارد تومان از این مبلغ فقط در حوزه سلامت هزینه میشود. سایر حوزههای توسعهای و بنیادی کشور به دلیل مرگ زودهنگام ناشی از مصرف دخانیات و غیبت از کار و ناتوانی های مرتبط نیز تحت تاثیر قرار میگیرند و هزینههای ناشی از این موضوع حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
وی درباره میزان مرگومیر ناشی از مصرف دخانیات در کشور توضیح داد: ۱۴ درصد از مرگهای کشور را ناشی از مصرف دخانیات در نظر گرفتهاند؛ به این ترتیب سالانه حدود ۵۰ هزار نفر در کشور به دلیل مصرف دخانیات جان خود را از دست میدهند. منظور از مرگ زودهنگام این است که افراد در سنین جوانی جان خود را از دست میدهند و این در حالی است که در سنین بهرهوری قرار دارند. دخانیات، تنها محصولی است که به صورت قانونی در کشور تولید میشود و نیمی از مصرفکنندگان خود را به کام مرگ میکشاند.
ولیزاده با بیان اینکه ۱۹ سال از تصویب قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات میگذرد، خاطرنشان کرد: قانون کنترل دخانیات به هنگام تصویب در آن بازه زمانی، یک قانون جامع محسوب میشد ولی این قانون با توجه به تغییر رویکرد و ترفندهای شرکتهای دخانیاتی مانند ایجاد تنوع، کاربرد عطر و طعمهای فریبنده و تولید محصولات دخانی نوپدید، ساختار و ماهیت تبلیغات محصولات دخانی، سیاستهای کنترل قیمت، حاشیه سود بالای تولید و توزیع و فروش محصولات دخانی، مداخله عوامل صنایع دخانی در سیاستگذاریهای مالیاتی، عدم بازدارندگی جرایم و افزایش دسترسی، اثر بازدارندگی خود را از دست داده است. قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات میبایست به روزرسانی شود و این موضوع در دستور کار دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات قرار گرفته و نسخه جدید آن آماده شده و در جلسه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات مطرح و در مسیر قانونگذاری قرار میگیرد.