| مریم میرزا نژاد | عضو موسسه خیریه مهر طه |
توجه رسانهها به «انجیاو»ها و فعالیتهایشان میتواند اتفاقهای خوبی را رقم بزند، بهدلیل اینکه سابقه فعالیتهایی از این دست به لحاظ تاریخی در ایران چندان نیست و هنوز اینگونه فعالیتها در جامعه ما جا نیفتادهاند. این معرفیها میتواند باعث شود که مردم با فعالیت آنها آشنا شوند و همین جرقهای باشد برای اینکه بهعنوان داوطلب به آن «انجیاو»ها مراجعه کنند و فعالیت داشته باشند. بهخصوص برای آنهایی که در حوزه خاصی فعالیت میکنند و شناختهشده نیستند اما خود رسانه هم مهم است که به چه شیوهای این کار را انجام میدهد و چطور میخواهد فعالیتهای مدنی آن موسسه را معرفی کند. بیشتر رسانهها فقط این امکان را میدهند که «انجیاو» آگهی بزند و حامی مالی جذب کند اما اینکه بتوانند به گروه هدف آن «انجیاو» اطلاعرسانی کنند و کار آگاهیبخش انجام دهند، تأثیر دیگری دارد و میتواند کار داوطلبانه را در جامعه درونیتر کند تا افراد در رشتههای مختلفی که علاقهمند بهکار هستند، فعال شوند. اگر رسانه این فرصت را بدهد که موسسات، مسائل و تجربههایی که در طول کار بهدست میآورند را با مردم درمیان بگذارند و بفهمند که کار در حوزه جامعه مدنی چه مسائلی دارد و چه کسانی میتوانند در این زمینه فعالیت کنند، باعث میشود آسیبهایی که وجود دارد کاهش یابند. برای ما هم پیش میآید که بعد از اینکه در رسانهای کارمان معرفی شود، مردم تماس بگیرند و از ما بخواهند که بیشتر درباره فعالیتمان توضیح دهیم و بعد کسانی هم سراغمان آمدهاند و داوطلب فعالیت شدهاند. به بیان بهتر، خودشان دغدغهمند شدهاند.
گاهی پیش میآید که بخشی از موسسات بهسمتی بروند که انگار یکجور تجارت راه انداختهاند و معرفیها هم طوری صورت میگیرد که فقط حمایت مالی جذب کنند. البته که برای یک «انجیاو» خیلی مهم است که حامی مالی داشته باشد تا بتواند سرپا بماند اما اینکه تمام فعالیتهایی که مردم در جریان آن قرار میگیرند به این سمت برود، خود کار داوطلبانه و اینکه افراد را نسبت به مسائل و آسیبها حساس کند، زیر سایه قرار میگیرد. وظیفه «انجیاو»ها این است که در ما بهعنوان یک شهروند، احساس مسئولیت اجتماعی ایجاد کرده و کاری کنند که مردم مسئولیت خودشان بدانند که وارد فعالیتهای داوطلبانه شوند. وظیفه «انجیاو»، اینهاست که متاسفانه این اتفاق کمتر میافتد. گاهی هم شوری در قشرهای مختلف ایجاد میشود که بروید فلان محله و دست کودککار را بگیرید، یا بعضا برخی فعالیتها مُد میشوند که همه انجام دهند. این مسأله بهخصوص با ترغیب فضای مجازی اتفاق میافتد و متاسفانه گاهی مداخلههایی از طرف افراد غیرمتخصص بهعنوان کمک صورت میگیرد که در عمل آسیب را پررنگ و مسأله را دوچندان میکند. این عمل شاید امکان حل شدن آن مسأله را هم غیرممکن کند و بین افرادی که گروه هدف هستند، بیاعتمادی ایجاد میکند. از اینرو معرفیهایی که غیرکارشناسانه در فضای مجازی یا رسانهها صورتبگیرد، میتواند آسیبزا باشد.
غیر از نقشی که رسانهها در معرفی کار داوطلبانه و «انجیاو»ها دارند، خود موسسه هم در ایجاد ارتباط با مردم عادی موثر است. «انجیاو»های ما در این زمینه ضعف دارند و ساختارشان آنقدر قوی نیست که به این مسأله بپردازند. شاید خیلی از داوطلبان بیایند و توان بالقوه داشته باشند اما اگر آن موسسه نتواند نیروهای داوطلب را درست مدیریت کند، این ارتباط از بین میرود یا نتیجه مورد انتظار را بهدست نمیدهد.