شهروند| چند روزی است که قیمت ارز روی موج خوشبینی به مذاکرات هستهای در حال نزول است این افت ارزش هم در حالی رخ میدهد که بهطور سنتی قیمتها در روزهای آخر سال و بالا رفتن تقاضا، افزایش هم مییابد. به این ترتیب فعلا بازار گرفتار بلاتکلیفی و هیجان است و نمیتوان به سادگی پیشبینی کرد که در روزهای آینده چه اتفاقی برای قیمتها خواهد افتاد یعنی معلوم نیست روند نزول کماکان ادامه خواهد داشت یا اینکه تب خوشبینی بازار بهزودی فروکش میکند و قیمت ارز دوباره اوج خواهد گرفت. مهدی تقوی اقتصاددان امیدوار است این روند نزول ادامه داشته باشد تا اقتصاد و تولید کشور جان تازهای بگیرد، البته این خوشبینی منوط است به نتیجه گرفتن از مذاکرات هستهای و افزایش دوباره قیمت نفت.
او درخصوص دلایل نوسانهای قیمت ارز در سالهای گذشته به «شهروند» گفت: ارزش هر دلار در سال 57 حدود 7تومان بود اما این رقم در سختترین سالهای جنگ به 100تومان هم رسید با پایان گرفتن جنگ هم قیمتها شکست و ارزش دلار به 50تومان رسید اما بیشترین جهش قیمتی قطعا در زمان دولت نهم و دهم صورت گرفت. شاهکار احمدینژاد هم این بود که ارزش دلار را از 900 تومان به 4هزار تومان رساند آن هم در سالهایی که نفت بیش از 100دلار به فروش میرفت و بیشترین درآمد نفتی به حساب ایران واریز میشد. این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: ظرف 8سال سیاستهای دولت نهم و دهم ارزش پول ملی را به شدت کاهش داد به عبارت دیگر در دولت احمدینژاد منحنی هزینه تولید به سوی بالا حرکت کرد و به منحنی عرضه هم به سمت چپ و بالا کشیده شد در نتیجه تورم و نرخ بیکاری افزایش یافت. جالبتر از همه اینکه منحنی فیلیپس (رابطه تورم و نرخ بیکاری) که همیشه باید منفی باشد توسط دولت وقت نقض و مثبت شد این بدان معناست که هم تورم افزایش یافت هم بیکاری!
او ادامه داد: ضریب جینی هم در این مدت نهتنها کاهش نیافت بلکه فاصله فقیر و غنی به شدت افزایش یافت این همه نیز نتیجه سرهمبندی اجرای قانون هدفمندی یارانهها از سوی دولت احمدینژاد بود.
ارزانی ناشی از خوشبینی است
تقوی کاهش قیمت ارز در روزهای اخیر را هم ناشی از خوشبینی مردم به نتیجه مذاکرات هستهای ذکر کرد و افزود: مردم بهخاطر دارند که وقتی برای اولینبار نمایندگان فعلی ایران با غرب به توافق رسیدند و بخشی از اموال بلوکه ایران آزاد شد تزریق ارز بیشتر به بازار قیمتها را کاهش داد، بنابراین انتظار میرود که در ادامه هم اگر بازهم قدمی دیگر به جلو برداشته شود و تیم مذاکرهکننده موفق به لغو تحریمها یا آزاد شدن بخش دیگری از اموال ایران شود باز هم قیمت ارز با کاهش مواجه خواهد شد و روند نزول شدیدتر هم خواهد شد.
او گفت: سفتهبازها در بازار هم پیشبینی میکنند که در صورت حصول توافق، قیمت ارز باز هم کاهش یابد اما در این میان باید متغیری دیگر را هم در نظر گرفت و در معادلات لحاظ کرد؛ متغیری به نام قیمت نفت. واقعیت این است که قیمت نفت بهشدت کاهش یافته و این کاهش هم به معنای افت درآمدهای نفتی است.
همهچیز منوط به نفت و مذاکرات
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: بخش بزرگی از درآمد کشور از محل فروش نفت بهدست میآید به این ترتیب افت قیمت نفت یعنی کاهش ارزی که به اقتصاد ایران تزریق میشود با این تفاسیر امیدواریم که افت قیمت ارز که طی روزهای اخیر لتفاق افتاده است ادامه داشته باشد، البته این امر منوط به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای و توقف کاهش ارزش نفت خواهد بود. تقوی درخصوص شائبه تمایل دولت به حفظ حداقل قیمت 3هزار تومان برای دلار گفت: اگر دولت واقعا چنین نیتی داشته باشد قطعا باعث تاسف است چون هرچه ارزش پول ملی در برابر ارزهای خارجی افزایش یابد تولید و اقتصاد کشور رونق بیشتری خواهد گرفت.
او با اشاره به اظهارات رئیسکل بانک مرکزی در سال گذشته مبنی بر ضرورت حفظ حداقل قیمت 3هزار تومان برای دلار تأکید کرد: این موضوع از سوی وزیر اقتصاد تکذیب شد چون طیبنیا بهعنوان یک اقتصاددان خوب میداند که هر چه دلار ارزانتر شود تولید حال و روز بهتری خواهد داشت. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: البته دلیل بانک مرکزی برای این تصور هم روشن است. دلارهای نفتی بعد از ورود به کشور ابتدا در اختیار بانک مرکزی قرار میگیرد و بعد از تبدیل به ریال به دولت تحویل میشود یعنی دولت میتواند ریال بیشتری در اختیار دولت قرار دهد اما این درآمد بیشتری از محل مالیاتها باید تأمین شود یعنی درآمدهای مالیاتی باید جایگزین درآمدهای نفتی شود.