روز گذشته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که چنانچه توافقی میان ایران و گروه 1+5 بر سر برنامه هستهای صورت بگیرد، این توافق به شورای امنیت خواهد رفت. دولت اوباما اعلام کرد که انتظار دارد طبق روال معمول، شورای امنیت از هرگونه توافق هستهای بین ایران و 1+5 حمایت کند.
جنیفر ساکی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت درصورتی که تا 30 ژوئن توافق هستهای حاصل شود، توافق به شورای امنیت فرستاده میشود تا تصویب شود. وی افزود: ما انتظار داریم اگر قادر به انعقاد توافق فراگیر میان گروه 1+5 و ایران باشیم، تأیید آن در شورای امنیت سازمان ملل صورت گیرد.
ساکی اضافه کرد: رأی شورای امنیت به قطعنامهای برای تأیید توافق احتمالی جدا از رای این شورا برای کاهش یا لغو تحریمهای شورای امنیت علیه ایران خواهد بود. وی افزود: رای شورا به کاهش یا لغو تحریمها فقط زمانی صادر میشود که معلوم شود ایران به چنین توافقی پایبندی نشان داده است. هر پنج عضو دایم شورای امنیت شامل انگلیس، چین، فرانسه، روسیه و آمریکا همراه با آلمان به شدت تلاش میکنند که کلیات یک توافق نهایی با ایران را تا پایان این ماه آماده کنند. محمدجواد ظریف نیز در گفتوگویی با هفتهنامه «صدا» اعلام کرده بود که توافق نهایی برای تصویب به شورای امنیت خواهد رفت تا پس از تصویب برای همه کشورها و جامعه بینالملل الزامآور باشد. از سوی دیگر، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا که این روزها در شرمالشیخ مصر به سر میبرد در گفتوگویی با خبرنگاران نسبت به رسیدن به تفاهمی با ایران تا پایان ماه جاری ابراز تردید کرده و گفت: «هنوز مشخص نیست که آیا قادر خواهیم بود به تفاهمی با ایران دست یابیم یا خیر».
سخنان جان کری درحالی مطرح میشود که طی روزهای گذشته امیدها برای رسیدن به چارچوب کلی توافق تا پایان ماه مارس بسیار بیشتر شده است. مقامات گروه 1+5نیز در گفتوگوهای متعددی که با رسانهها داشتهاند از حصول پیشرفتهایی در رسیدن به تفاهم با ایران خبر دادهاند. شاید به همین دلیل بود که 47 سناتور آمریکایی در اقدامی بیسابقه با انتشار نامهای خطاب به ایران تلاش کردند تا ایران را از امضا کردن توافق با غرب منصرف کنند. نامهای که روز گذشته با واکنش صریح باراک اوباما رئیسجمهوری آمریکا روبهرو شد.
تبعات نامهای که 47 سناتور آمریکایی خطاب به ایران نوشتند همچنان ادامه دارد. هنوز هم واکنشهای برخی مقامات آمریکایی و اروپایی به این نامه ادامه دارد و باراک اوباما رئیسجمهوری آمریکا هم روز گذشته در سخنانی از این نامه ابراز شرمساری کرد. باراک اوباما که با شبکه خبری وایسنیوز گفتوگو میکرد با اشاره به این نامه گفت: «ارسال نامه توسط 47 سناتور جمهوریخواه به مقامات ایران و اینکه خواسته شده تا به من، رئیسجمهوری آمریکا، برای اجرای این توافق اعتماد نکنند باعث شرمندگی من است.
وی گفت: به دلیل اقدام این 47 سناتور آمریکایی، من احساس شرمندگی میکنم، برای ارسال نامه به مقامات ایران و اینکه موضوع اصلی مطرح شده در این نامه آن است که این سناتورها به مقامات ایران میگویند که به رئیسجمهوری آمریکا در مذاکرات اعتماد نکنید چرا که نمیتوانید به او برای اجرای کامل توافق هستهای احتمالی اعتماد کنید. این اتفاق تقریبا بیسابقه بوده است.
نامه 47 سناتور جمهوریخواه کنگره آمریکا از مقامات ایرانی خواسته بود که مذاکرات را متوقف کنند چرا که این توافق تنها در دوره اوباما معتبر خواهد بود و رئیسجمهوری میتواند با حرکت خودکار خود آن را لغو کند. این درحالی است که ارسال این نامه به مقامات ایرانی باعث بروز انتقادات گسترده در واشنگتن و دیگر کشورهای مذاکرهکننده شده است.
وزیر امور خارجه آلمان، یکی از کشورهای مذاکرهکننده در مسأله هستهای ایران نیز در واکنش به این نامه گفت: اینکه از این نامه و تأثیر منفی آن صحبتی نکنیم درواقع کتمان حقیقت است. اشتاینمایر، وزیر امور خارجه آلمان، یکی از کشورهای مذاکرهکننده هستهای با ایران در واکنش به این نامه اظهار کرد: هماکنون مقامات ایرانی میتوانند از ما بپرسند آیا هنوز هم با وجود اینکه نمایندگان کنگره بیتوجه به اینکه دولت اوباما چه تصمیمی میگیرد، در آینده خواستار لغو این توافق هستند، این مذاکرات قابل اعتماد خواهد بود؟ او گفت: این موضوع کوچکی نیست، این مسأله تنها محدود به سیاست داخلی آمریکا نیست بلکه برای کشورهای دیگر گروه 1+5 نیز دارای اهمیت بالایی است.