[ فرشته کیانی] هوا هنوز تاریک بود که «شیرین ابو عاقله» از خواب بیدار شد. کمی پس از شروع روزش، ساعت ۶:۱۳ صبح در ۱۱ می ۲۰۲۲، پیامی برای همکارانش در خبرگزاری الجزیره فرستاد و آنها را از حمله نظامی اسرائیل به جِنین در کرانه باختری اشغالی مطلع کرد. چند دقیقه بعد، او کشته شد. در حالی که بسیاری از مردم زندگی روزانه خود را آغاز می‌کردند، ویدیوهایی از همکار رسانه‌ای شیرین که سعی می‌کرد او را نجات دهد، به صورت آنلاین منتشر می‌شد. جنین شهری در شمال کرانه باختری، نزدیک دیوار حائل اسرائیل در طول انتفاضه دوم در دهه 2000، صحنه درگیری‌های سنگین بین فلسطینی‌ها و ارتش اسرائیل بود. سال 2022، پس از آغاز عملیات «موج‌شکن» توسط اسرائیل، که مجموعه‌ای از حملات شبانه به شهرهای فلسطینی با هدف کنترل نیروهای مقاومت بود، این شهر دوباره به نقطه اشتعال تبدیل شد. یکی از این حملات بود که ابوعاقله را دوباره به اردوگاه آوارگان جِنین کشاند. حالا در آستانه سومین سالگرد شهادت ابوعاقله، فیلم مستند جدیدی که در آمریکا ساخته شده، شواهدی درباره هویت سرباز اسرائیلی که این روزنامه‌نگار فلسطینی-آمریکایی را 11 می سال ۲۰۲۲ به ضرب گلوله کشت، ارائه می‌دهد. این مستند با عنوان «چه کسی شیرین را کشت؟» نتیجه می‌گیرد که یکی از اعضای واحد نیروهای ویژه اسرائیل از نوع «دوودوان»، ابوعاقله را در حالی که برای الجزیره در جِنین، در کرانه باختری، گزارش تهیه می‌کرد، هدف گلوله قرار داد. این مستند که توسط سازمان رسانه‌ای «زتئو» (Zeteo) ساخته شده، نه فقط به دنبال شناسایی سرباز مسئول مرگ این روزنامه‌نگار است، بلکه شکست دولت آمریکا در پاسخگو کردن ارتش اسرائیل را نیز نشان می‌دهد. یک مقام دولت جو بایدن گفت که تیم آمریکایی که این حادثه را بررسی کرد به این نتیجه رسید که سرباز اسرائیلی عمدا به ابوعاقله شلیک کرد. این مقام رسمی که صدایش برای حفظ هویت تغییر داده شده بود، به فیلمسازان گفت: «شواهد موجود، بر اساس نزدیک بودن خبرنگاران و سربازان واحدهای دوودوان در خیابان، نشان می‌دهد که قتل شیرین ابوعاقله عمدی بوده است.» گاردین با انتشار مطلبی از «دیون نیسنباوم» (Dion Nissenbaum)، تهیه‌کننده اجرایی مستند «چه کسی شیرین را کشت؟» که سال‌ها نیز خبرنگار روزنامه «وال استریت ژورنال» و دو بار نامزد نهایی جایزه پولیتزر برای گزارش‌های بین‌المللی بوده است، به بررسی ابعاد قتل این روزنامه‌نگار آمریکایی- فلسطینی به دست نیروهای اسرائیلی پرداخته است که در ادامه می‌خوانید:
کشتن صدای فلسطین؛ هیچ کس پاسخگو نبود
برای بسیاری از مردم جهان، «شیرین ابوعاقله» صدای فلسطین بود، روزنامه‌نگار شجاع و باتجربه الجزیره که بارها جان خود را برای پوشش خبری اشغال کرانه باختری به دست اسرائیل به خطر انداخت. ۱۱ می ۲۰۲۲، شیرین کلاه ایمنی و جلیقه محافظتی آبی خود را که کلمه «press» (رسانه) روی سینه‌اش نقش بسته بود، به تن کرد و برای پوشش حمله نظامی اسرائیل در روز پرتنشی دیگر، عازم شهر جِنین در کرانه باختری شد؛ اما این آخرین روز او بود: شیرین هدف گلوله یک سرباز اسرائیلی قرار گرفت.
ارتش اسرائیل پس از آنکه به دروغ شبه‌نظامیان فلسطینی را مسئول قتل شیرین دانست، چهار ماه بعد با اکراه اعتراف کرد که تقریبا به‌طور قطع یکی از سربازان خودش به این روزنامه‌نگار ۵۱ساله شلیک کرده است. هیچ‌کس هرگز برای قتل شیرین پاسخگو نبود و بازخواست نشد. اسرائیل به تحقیقات «اف‌بی‌آی» درباره مرگ او اعتراض کرد و درخواست‌های آمریکا از ارتش اسرائیل برای تجدیدنظر در قوانین درگیری برای جلوگیری از کشته‌شدن افراد بی‌گناه بیشتر را رد کرد.
اسرائیل اجازه نداد آمریکا با سربازی که گلوله‌های مرگبار را شلیک کرد، گفت‌وگو کند؛ همچنین از ارائه اظهارات سرباز درباره آنچه هنگام شلیک به شیرین در ذهن داشته، به آمریکایی‌ها خودداری کرد. اسرائیل حتی نام سرباز را به آمریکایی‌ها نگفت. مقامات آمریکایی هم گفتند که بدون این اطلاعات، نمی‌توانند تشخیص دهند که آیا ارتش اسرائیل به دلیل کشتن شیرین مرتکب نقض حقوق بشر شده است یا خیر! بنابراین من و تیمی از روزنامه‌نگاران تصمیم گرفتیم بفهمیم چه کسی شیرین را کشته است و چرا؟
قتل عمد؛ تحقیقاتی که پرده از حقایق برداشت
تحقیقات چندماهه ما، پرده از حقایق دردناکی برداشت. اول، مشخص شد که اسرائیل از همان ابتدا می‌دانست که احتمالا یکی از سربازانش شیرین را کشته است، اگرچه مقامات اسرائیل به دروغ شبه‌نظامیان فلسطینی را مسئول مرگ او می‌دانستند. مقامات فعلی و سابق دولت آمریکا به من گفتند که ساعاتی پس از کشته‌شدن شیرین، ژنرال ارشد اسرائیلی مسئول کرانه باختری به مقامات آمریکایی گفت که به احتمال زیاد یکی از سربازانش شیرین را کشته است. از همان ابتدا، مقامات اسرائیلی و آمریکایی از حقیقت مطلع بودند. اما اسرائیل ماه‌ها به دنبال محکوم کردن مجموعه‌ای از تحقیقات مستقل روزنامه‌نگاران بود که نتیجه گرفتند یک سرباز اسرائیلی به شیرین شلیک کرده است.
گزارش ما همچنین آشکار کرد که ارزیابی و یافته‌های اولیه آمریکایی‌ها نشان داده که سرباز اسرائیلی عمدا به شیرین شلیک کرد و او می‌توانسته تشخیص دهد که شیرین روزنامه‌نگار است، زیرا جلیقه ضدمحافظتی آبی رنگی که روی آن نوشته شده بود «رسانه» به تن داشت. یک مقام کلیدی دولت بایدن که از این تحقیقات مطلع بود، به ما گفت سربازی که شیرین را کشته بود، می‌توانست در یک دادگاه آمریکایی به جرم قتل محکوم شود، اما یافته‌های اولیه دولت آمریکا رد شد. در عوض، دولت بایدن حکمی ۱۸۰ درجه متفاوت صادر کرد. آمریکا به این نتیجه رسید که هیچ دلیلی برای باور به عمدی بودن قتل شیرین پیدا نکرده و آن را به «شرایط غم‌انگیز» نسبت داد.
یافتن گزارشی درباره مرگ شیرین که به وضوح اتفاقات آن روز را شرح دهد، دشوار است، اما حقایقی وجود دارد: سربازی اسرائیلی درون خودرویی زرهی، شیرین را در حالی که در خیابان ۲۰۰ متر دورتر قدم می‌زد، دید و عمدا به او شلیک کرد. تحقیقات خود ارتش اسرائیل به این نتیجه رسید که این سرباز به اشتباه شیرین را به عنوان یک شبه‌نظامی شناسایی کرد و کشت. این تحقیقات هیچ مدرکی برای تأیید ادعاهای اولیه مبنی بر اینکه شیرین ممکن است در تبادل آتش کشته شده باشد، نیافت و هیچ شبه‌نظامی فلسطینی را در نزدیکی شیرین در زمان کشته شدن او ثبت نکرد. و در آخر، تحقیقات خود اسرائیل به این نتیجه رسید که تقریبا قطعی است که سرباز آنها عمدا شیرین را کشته است. تنها سوال بی‌پاسخ این است: چرا؟ از آنجایی که دولت آمریکا نتوانست تیرانداز را پیدا کند، ما تصمیم گرفتیم خودمان او را ردیابی کنیم.
شلیک به دوربین
یک سرباز اسرائیلی که تیرانداز را می‌شناخت با گفتن این جمله از رفیقش دفاع کرد که «اگر کسی را دیدید که دوربین یا چیزی شبیه به آن را به سمت شما نشانه گرفته، برای شلیک گلوله به چیزی بیش از آن نیاز ندارید.»
این دیدگاه مدت‌هاست که در ارتش اسرائیل وجود دارد. سال ۲۰۰۲، یک تک‌تیرانداز اسرائیلی، «آنتونی شدید»، خبرنگار آمریکایی- لبنانی‌تبار روزنامه «بوستون گلوب» را در حالی که جلیقه آبی پوشیده بود، در رام‌الله، پایتخت کرانه باختری، از ناحیه شانه هدف قرار داد. سال ۲۰۰۸، یک تانک اسرائیلی در نوار غزه، از فاصله ۷۰۰ متری به سمت «فاضل شانا»، روزنامه‌نگار ۲۴ ساله رویترز، که جلیقه آبی پوشیده بود و با دوربینی که روی سه‌پایه قرار داشت فیلمبرداری می‌کرد، شلیک کرد. اسرائیل اعلام کرد که واحد تانک، دوربین را سلاح تشخیص داد و سربازان را از هرگونه خطایی مبرا دانست. اکتبر ۲۰۲۳، یک تانک اسرائیلی به گروهی از روزنامه‌نگاران در دامنه تپه‌ای دوردست در آن سوی مرز در جنوب لبنان شلیک کرد و «عصام عبدالله»، روزنامه‌نگار رویترز را کشت. اسرائیل هرگز هیچ تقصیری را نپذیرفته است.
هدف آن گلوله مستندسازی و افشای جنایات اشغالگران بود
اسرائیل به سرکوب رسانه‌های فلسطینی ادامه داده است. علی صمودی، تهیه‌کننده‌ای که همراه شیرین در کرانه باختری بود، هدف گلوله همان سرباز اسرائیلی که شیرین را کشت، قرار گرفت و زخمی شد. یک تیم مستندساز در حالی که صمودی در حال پوشش عملیات نظامی جاری اسرائیل بود، با او در جِنین ملاقات کردند. صمودی در این مستند گفت: «ما مغلوب ترس شده‌ایم. از همان لحظه‌ای که شیرین کشته شد، من گفتم، می‌گویم و همچنان خواهم گفت که این گلوله برای جلوگیری از مستندسازی و افشای جنایات اشغالگران توسط رسانه‌های فلسطینی بود.»
اواخر ماه آوریل 2025، نیروهای اسرائیلی صمودی را دستگیر و بدون ارائه مدرکی، او را به همراهی با گروه شبه‌نظامی جهاد اسلامی متهم کردند. خانواده او گفتند که سربازان اسرائیلی او را ضرب و شتم کردند و با دستبند به تخت بیمارستان بستند. صمودی همچنان در بازداشت است.
قتل روزنامه‌نگاران به دست اسرائیل ادامه خواهد داشت
اوایل امسال، ما کاری را که آمریکا در انجام آن شکست خورده بود، انجام دادیم و قاتل شیرین را پیدا کردیم. معلوم شد سرباز اسرائیلی که شیرین را در جنین به ضرب گلوله کشت، خودش سال گذشته در همان شهر کرانه باختری کشته شد. این سرباز با نام «آلون اسکاجیو»، پس از تحقیقات اسرائیل درباره مرگ شیرین، بی‌سروصدا به واحد دیگری منتقل شده و ارتقا گرفته بود. او به‌عنوان قهرمان به خاطر نجات سایر سربازان اسرائیلی که در حمله شبه‌نظامیان فلسطینی زخمی شده بودند، دفن شد. سرباز اسرائیلی که او را می‌شناخت به من گفت که رفقایش آنقدر از اینکه اعتبار اسکاجیو با کشتن شیرین لکه‌دار شده بود، خشمگین بودند که شروع به استفاده از عکس شیرین برای تمرین تیراندازی کردند!
گزارش ما یک چیز را روشن کرد: دولت بایدن در مورد شیرین ابوعاقله کوتاهی کرد. منبع ما در دولت بایدن گفت که آمریکا به اسرائیل اجازه داد تا از مجازات قتل فرار کند. کنگره می‌تواند شاهدان کلیدی را برای بررسی دلایل تغییر یافته‌های تحقیقات آمریکا به واشنگتن بیاورد. ارتش اسرائیل باید از کشتن افراد بی‌گناه به دست سربازانش جلوگیری کند، مسیر خود را تغییر دهد و روشن کند که روزنامه‌نگاران را دشمن نمی‌داند. تا زمانی که این اتفاقات نیفتد، روزنامه‌نگاران بیشتر، آمریکایی‌های بیشتر و غیرنظامیان بی‌گناه بیشتری به دست ارتش اسرائیل کشته خواهند شد.
اسرائیل؛ خطرناک‌ترین کشور برای روزنامه‌نگاران
اسرائیل مدت‌هاست اتهامات مبنی بر هدف قرار دادن عمدی روزنامه‌نگاران را رد می‌کند. اما حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در جنوب اسرائیل به نظر می‌رسد محاسبات آن را تغییر داده است. از آن زمان، ارتش اسرائیل لحن خود را تغییر داده است. اسرائیل عمدا روزنامه‌نگارانی را در غزه کشته و آنها را به تبلیغات جنگی و کار برای رسانه‌های وابسته به گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی متهم کرده است. پیام سخنگوی ارشد بین‌المللی ارتش اسرائیل واضح بود مبنی بر اینکه پوشیدن جلیقه ضدگلوله آبی با کلمه «رسانه» روی آن هیچ سطحی از محافظت برای روزنامه‌نگاران فراهم نمی‌کند!
سرهنگ اسرائیلی، ناداو شوشانی، سال گذشته در توییتی نوشت: «پوشیدن جلیقه‌ای که روی آن نوشته شده «رسانه» یک تروریست را به روزنامه‌نگار تبدیل نمی‌کند»! بنابراین جای تعجب نیست که اسرائیل اکنون به خطرناک‌ترین کشور برای روزنامه‌نگاران تبدیل شده است. طبق گزارش کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران، اسرائیل از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بیش از ۱۷۵ روزنامه‌نگار را کشته است. از زمانی که این کمیته، بیش از سه دهه پیش، شروع به ثبت چنین مرگ‌هایی کرده، سال ۲۰۲۴ روزنامه‌نگاران بیشتری نسبت به هر سال دیگری کشته شدند. اسرائیل تقریبا دوسوم از ۱۲۴ روزنامه‌نگاری را که سال ۲۰۲۴ در سراسر جهان جان باختند، به قتل رسانده است.
سربازان و شهرک‌نشینان اسرائیلی از زمان قتل شیرین، حداقل 6 آمریکایی دیگر را نیز کشته‌اند. اسرائیل هیچ‌کس را مسئول هیچ یک از این قتل‌ها ندانسته است. سناتور «کریس ون هولن»، که بارها از دولت آمریکا خواسته در مورد این مرگ‌ها تحقیق کند و اسرائیل را برای تغییر قوانین جنگ خود تحت فشار قرار دهد، به من گفت که بنیامین نتانیاهو بارها در مورد این قتل‌ها با رفتاری توهین‌آمیز به آمریکا بی احترامی و بی‌اعتنایی کرده است.