[شهروند]در تابستان 1859 میلادی، وقتی ارتش متحد ایتالیا و فرانسه در یک طرف و ارتش امپراتوری اتریش در طرف دیگر، دهکده سالفرینو را به آوردگاه نبردی بزرگ تبدیل کرده بودند، در گوشه‌‌ای از جبهه جنگ یک تاجر سوئیسی که از قضای روزگار گذرش به آنجا افتاده بود، با کمک مردم محلی مشغول پرستاری و تیمار مجروحان بود. این تاجر خیرخواه که مهابت جنگ و تعدد زخمی‌ها و کشته‌ها در آن دهکده سرسبز او را از ادامه سفر تجاری‌اش بازداشت کسی نبود جز ژان آنری دونان، بنیانگذار کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، که 197 سال پیش در چنین روزی، برابر 8 می 1828 میلادی، در شهر ژنو سوئیس به دنیا آمد. کار مهم دونان اما نه این فداکاری در میدان جنگ که ثبت خاطرات آن در کتابی با عنوان «یک خاطره از سالفرینو» پس از بازگشت به سوئیس بود. کتابی که شاید بتوان آن را جرقه تشکیل بزرگترین نهاد امدادرسانی جهانی یعنی صلیب سرخ و هلال احمر قلمداد کرد.
یک خاطره‌ای تلخ، بهانه راه‌اندازی موجی از امید
در «یک خاطره از سالفرینو» که سال 1862 منتشر شد، دونان پیشنهاد تشکیل نهادی بی‌طرف برای تیمار زخمی‌ها و آسیب‌دیدگان میدان جنگ را مطرح کرد. پیشنهاد دونان خیلی زود مورد استقبال دولت‌ها و تشکیلات مردم نهاد قرار گرفت و یک سال بعد یعنی در اکتبر ١٨٦٣ میلادی «کمیته بین‌المللی صلیب سرخ» بنیان گذاشته شد. به این ترتیب در جریان تصویب کنوانسیون اول ژنو و برای شروع، ١٢ کشور اصل تشکیل نهادی بی‌طرف برای امدادرسانی در جنگ‌ها را پذیرفتند. در ١٨٧٦ میلادی یعنی 13 سال پس از تأسیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، امپراتوری عثمانی به‌عنوان قدرتمندترین دولت در جهان اسلام از نشان هلال احمر رونمایی کرد. نشان و سمبلی که بعدها به شکل گسترده توسط دیگر کشورهای اسلامی عضو کنوانسیون ژنو مورد تأیید و استفاده قرار گرفت.
پیوستن ایران به کنوانسیون ژنو در زمان قاجارها
١٤ آذر ١٢٥٣ خورشیدی و مقارن سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار، درست ١١ سال پس از تشکیل کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، ایران مصوبات کنوانسیون ژنو را پذیرفت. البته راه‌اندازی تشکیلاتی که آمادگی امدادرسانی در شرایط خاص را داشته باشد تا دوران سلطنت احمدشاه قاجار به درازا انجامید. نهایتاً در سال ١٣٠١ خورشیدی دکتر امیرخان اعلم (بنیانگذار نخستین بیمارستان به سبک نوین در ایران)، با تأسیس «جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران»، قدمی مهم در جهت عملیاتی کردن مفاد کنوانسیون ژنو برداشت. نام جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی به جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر پیدا کرد. سال 1984 میلادی روز 8 می (18 اردیبهشت)، به افتخار زادروز آنری دونان روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر نام گرفته است.