اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.

سیاست مزورانه انگلیس
صبح ساعت هشت کاردار انگلیس دیدنم آمد. سفیر در مرخصی است. گفت من آمده‌ام دو مطلب را به شما بگویم، یکی این است که اردشیر زاهدی وزیرخارجه شما گفته است چون آخر مارس فدراسیون عربی جنوب خلیج فارس تشکیل می‌شود، ما ناچاریم اقداماتی برای حفظ منافع خودمان در خلیج فارس بکنیم. در آخر مارس چنین اتفاقی نخواهد افتاد، آخر آوریل هم مشکوک است که چنین تصمیمی گرفته شود. دیگر این که به ما نسبت داده‌اید که سیاست مزورانه بازی کرده‌ایم و در تشکیل فدراسیون پشت پرده دست داشته‌ایم. چنین چیزی نیست و ما هیچ وقت ایران را رها نمی‌کنیم به یک ممالک کوچک بچسبیم. الا این که در مورد حفظ منافع‌مان اقدامی بکنیم (منظورش نفت بود)، کاری نکرده‌ایم و نمی‌کنیم. من گفتم شما دو عمل کرده‌اید که جای نگرانی برای ما دارد. یکی عضویت بحرین است در فدراسیون. این مطلب گرچه جای گله و نگرانی دارد، ولی به چه مناسبت شما دو جزیره تنب و ابوموسی را به فجیره داده‌اید؟ این دیگر چه معنی دارد؟ چنان که ارباب من می‌فرمایند، یک میراث غصب شده ایران را شاه‌بخشی کرده‌اید. این قابل تحمل نیست، نه تنها برای ارباب من برای هیچ ایرانی نیست. ولی صریحاً باید به شما بگویم این عمل شما با عکس‌العمل خیلی شدید ما روبه‌رو خواهد شد. خیلی دستپاچه شد. گفت این مطلب را از طرف شاهنشاه می‌گویی؟ گفتم خیر، من که نمی‌دانستم شما چه صحبت خواهید کرد و برای چه می‌خواهید من را ببینید، ولی این مطلب را به هر صورت می‌دانم و می‌گویم باید حساب کار خودتان را بکنید.46.12.26

ترس و درس از عاقبت منصور
موضوع گران شدن قیمت آب را عرض کردم. فرمودند: «آخر مملکت تاکی می‌تواند دائماً سرویس مفت و مجانی به مردم بدهد؟ آخر باید کار بکنیم تا کشور توسعه پیدا کند و برای توسعه پول لازم است.» عرض کردم به هر حال ۷۰درصد قیمت آب را بالا بردن صحیح نیست، مثل بالا بردن قیمت نفت در زمان مرحوم یا غیر مرحوم، منصور می‌شود که بالاخره به قیمت جان او تمام شد. شاهنشاه به عرایض من توجه نفرمودند و من ناراحت شدم. مجدداً فردا این مطلب را عنوان خواهم کرد. تا کی می‌شود به مردم بی‌اعتنا بود؟ این دولت احمق نمی‌داند چه می‌کند. خدا رحم کرده که یک نفر تلفات داد و مردم حسنعلی منصور را چهار سال پیش کشتند. باز هم درس نمی‌گیرند. خودشان به جهنم، به ارباب محبوب عزیز من به طور نهایی صدمه وارد می‌شود.47.12.27