سعید اصغرزاده
خبری را خواندم در مورد تبدیل ایستگاه‌های اتوبـوس بـه ایسـتگاه‌های ســلامت در مکزیکوسیتی. یک‌جوری، یک فعالیت داوطلبانه ترویجی بود. حیفم آمد آن را برایتان نقل نکنم. اصولا روش‌هایی که در کشورهای دیگر برای ایجاد مشارکت اجتماعی در روند بهبود سلامت جامعه استفاده می‌شود، می‌تواند در ایران هم اجرا شود. هر چند باید اول یکی داوطلب شود و هل بدهد. هل بدهد. هل...
چاقی به معضلی بسیار جدی در مکزیک تبدیل شده است. مسئولان این کشور به دنبال تدابیر تازه برای تشویق ورزش و تغذیه سالم هستند. تبدیل ایستگاه‌های اتوبوس به ایستگاه‌های سلامت یکی از این ایده‌ها است. یکی از ایده‌های اولیه آن بود که این دستگاه‌ها در ایستگاه‌های مترو نصب شوند، اما این ایده به نتیجه نرسید. وقتی اضافه‌وزن شهروندان به معضلی جدی برای جامعه و مسئولان یک کشور تبدیل می‌شود، وقت آن است تا آستین‌ها را برای تشویق شهروندان به تحرک بدنی و ورزش بالا بزنند و چاره‌ای عملی برای رفع این معضل بیندیشید.
سزار مورالس، فروشنده ۳۲ ساله اهل مکزیکوسیتی یکی از همین شهروندانی است که با روی خوش از تدبیر مقامات شهرش استقبال کرده است. او هر روز صبح پیش از سوارشدن بر اتوبوسی که او را به محل کارش می‌رساند، مدتی را در ایستگاه اتوبوس به انجام حرکت اسکوات اختصاص می‌دهد: دست‌ها کشیده رو به جلو، بازکردن پاها به اندازه عرض باسن و سپس آغاز نشست و برخاست. مسافران دیگر همانند سزار مورالس می‌توانند در شمار زیادی از ایستگاه‌های اتوبوس پایتخت با دستگاه‌های مخصوص که از سوی شهرداری تعبیه شده، قبل از سوار شدن بر اتوبوس «تمرین» کنند. این ایستگاه‌های اتوبوس که از آنها به‌عنوان «ایستگاه‌های سلامت» نام برده می‌شود، بخشی از یک کارزار رسمی برای حل معضل اضافه‌وزن شهروندان است.
مورالس جزو تازه‌کارها به حساب می‌آید و با خنده اعتراف می‌کند که «کم‌کم قدرت و تحملش دارد بالا می‌رود.» دستگاهی که مورالس برای انجام اسکوات روی آن می‌ایستد، مجهز به یک دوربین مادون قرمز است که تک‌تک نشست و برخاست‌ها را ضبط می‌کند. هرکس که بتواند 10مرتبه این حرکت را پشت‌سر هم انجام دهد، به‌عنوان جایزه یک دستگاه «قدم‌شمار» دریافت می‌کند. این دستگاه را که به کوچکی یک آی‌پاد است، می‌توان به قلاب‌های کمربند شلوار وصل کرد.
هر بار که کسی یک حرکت نشست و برخاست را با موفقیت انجام دهد، یک توصیه سلامت روی نمایشگر دستگاه پدیدار می‌شود: «نظرت درباره یک پرس همبرگر، سیب‌زمینی سرخ کرده و نوشابه خنک چیه؟ با خوردن اینها ۹۲۰ کالری را می‌بلعی. پس بهتره درباره‌اش خوب فکر کنی و به جایش تحرکت رو بالا ببری!»
این کارزار البته وعده ورزشکار کردن شهروندان با چند نشست و برخاست را نمی‌دهد. یکی از دست‌اندرکاران این کارزار در همین رابطه می‌گوید: «هدف این پروژه و اهدای جایزه، فعال کردن مردم و جلب توجه آنان به این موضوع بود که چقدر برای سلامتی مهم است تا به جای پشت میز نشستن، اندکی تحرک داشت.»
شاید در وهله اول به نظر بیاید که 10 بار اسکوات کار چندان سختی نباشد، اما همین تمرین می‌تواند کسانی را که تحرک بدنی اندک یا اضافه‌وزن دارند، نقش بر زمین کند. یکی از مزیت‌های نقش بر زمین شدن شهروندان در ایستگاه‌های سلامت آن است که متوجه می‌شوند استقامت بدن‌شان تا چه اندازه پایین است؛ وضعیتی که گواه خوبی برای عدم تحرک و پشت‌میزنشینی است. یکی از ایده‌های اولیه آن بود که این دستگاه‌ها در ایستگاه‌های مترو نصب شوند و شهروندان به‌عنوان جایزه یک بلیت مجانی دریافت کنند. این ایده اما به دلایلی به نتیجه نرسید.
حالا می‌پرسید، چاقی را چه به ما؟ چه به داوطلبی؟ برایتان 3 نقل قول می‌آورم تا قدری مضطربتان کنم: 1- فریدون عزیزی، رئیس پژوهشکده غدد دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی اعلام کرده که حدود ۷۰درصد تهرانی‌های بالای 20سال دارای اضافه‌وزن یا چاقی هستند.2- زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، هشدار داده که طی سال‌های گذشته روند چاقی در کودکان ایرانی چندین برابر شده است.3- ضیا‌ءالدین مظهری، نایب‌رئیس انجمن تشخیص و درمان چاقی ایران گفته که از هر 4کودک ایرانی یکی چاق است.
خب! از همین امروز داوطلب انجام ورزش شوید. حتی اگر مسئولان داوطلب ترویج ورزش نشوند. حالا کو تا برسیم به مکزیکوسیتی! البته آمار آنها هم مانند تهرانی‌هاست. طبق آمار 4/75درصد زنان و 8/69درصد مردان بالای ۲۰سال در مکزیک دچار اضافه‌وزن شدید هستند. فرق آنها با ما در این است که آنها کارزار سلامت تشکیل می‌دهند و ما...