[ حانیه جهانیان] ربوکاپ يا جام جهانی ربات‌ها، يک پروژه بين المللی برای ارتقای هوش مصنوعی، رباتيک و ديگر زمينه های مرتبط است. فدراسيون جهانی ربوکاپ در تلاش است تا با طرح مسئله ای استاندارد که دامنه گستره آن تمامی فن‌آوری‌های موجود را به مشارکت و آزمون فرا می‌خواند به پرورش تحقيقات هوش مصنوعی و ربات‌های هوشمند بپردازد. ربوکاپ بازی فوتبال را با هدف ايجاد ابتکاراتی برای مسائل اساسی اجتماعی و صنعتی به عنوان محور اصلی تحقيقات خود انتخاب کرد. هدف نهايی ربوکاپ تشکيل يک تيم کاملا هوشمند از ربات های انسان‌نما است که در سال ۲۰۵۰ برابر تيم قهرمان جام جهانی فوتبال به پيروزی دست يابد. برای اين که يک تيم از ربات‌ها در واقع بتوانند فوتبال بازی کنند، فن‌آوری‌های گوناگونی بايد دخيل شوند. ربوکاپ محلی است برای آزمون يک تيم از ربات های هوشمند پرسرعت در محيطی پويا. ربوکاپ همچنين چارچوبی را برای تحقيق در جنبه های نرم افزاری خود فراهم کرده است. يکي از کاربردهای اصلی فن‌آوری‌های ربوکاپ جست‌وجو و نجات در زمان وقوع بلايای طبيعی از جمله زلزله در مقياس وسيع است. ربوکاپ، پروژه امداد ربوکاپ را به جهت ارتقای تحقيقات در زمينه مسائل اساسی اجتماعی شروع کرد و از اهداف اصلی آن استفاده مفيد از فن آوری برای کاهش خسارات جانی ناشی از وقوع بلايای طبيعی است. تیم های ایرانی از سال ۱۳۸۲ از جمله فعال ترین تیم های ربوکاپ بوده اند. تعداد تیم‌های ایرانی سال به سال رو به افزایش بوده است. همین عامل انگیزه بزرگی برای توسعه و گسترش این حرفه را فراهم کرد. در آخرین دوره این رقابت‌ها تیم نوجوانان پرتلاش کرمانی با سرپرست خود، فرانک ابراهیمی و سازمان جوانان جمعیت هلال احمر، موفق به کسب مقام‌های سوم و چهارم لیگ شبیه‌ساز فوتبالیست و دریافت عنوان بهترین ارائه در مسابقات ربوکاپ آزاد ایران شدند. به همین مناسبت با فرانک ابراهیمی سرپرست این تیم خلاق و کوشا به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
ضمن تبریک به مناسبت موفقیت تیم رباتیک جوان جمعیت هلال احمر کرمان در مسابقات ربوکاپ،لطفاً در ابتدا یک معرفی از این تیم بفرمایید.
ما یک تیم رباتیکی متشکل از ۱۱ دانش‌آموز مستعد از پایه‌های پنجم تا یازدهم ابتدایی هستیم که برای شرکت در مسابقات رباتیک آماده شده‌ایم. این دانش‌آموزان در قالب چهار تیم رباتیک جداگانه سازماندهی شده‌اند.
چه مدت زمانی است که این دانش‌آموزان برای این مسابقه آماده می‌شوند و چه آموزش‌هایی دیده‌اند؟
حدود یک سال است که این عزیزان به طور جدی برای این رقابت تلاش می‌کنند. برنامه آموزشی فشرده‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته شده که شامل برنامه‌نویسی ربات‌ها برای شرکت در لیگ شبیه‌ساز فوتبالیست بوده است.
لیگ شبیه‌ساز فوتبالیست دقیقاً به چه صورت است؟
در این لیگ، 6 ربات مجازی که توسط تیم‌های مختلف برنامه‌نویسی شده‌اند، در یک مسابقه فوتبال شبیه‌سازی شده به رقابت می‌پردازند.
سطح آموزش اعضای تیم چگونه بوده است؟ آیا همه آن‌ها تجربه مشابهی داشتند؟
سطح تجربه متفاوت بوده است. برخی از دانش‌آموزان حدود سه ماه به صورت فشرده آموزش دیده‌اند تا به این مسابقه برسند، در حالی که برخی دیگر حدود دو سال است که در این زمینه فعالیت دارند.
آیا تیم شما سابقه شرکت در این مسابقات را دارد؟
بله، ما در سال گذشته، یعنی سال ۱۴۰۲، و همچنین امسال در این مسابقات شرکت کرده بودیم.
تیم شما چند نفر عضو دارد و محدوده سنی آن‌ها چگونه است؟ چه عاملی باعث شد که این تیم به این سطح از آمادگی برسد؟
همانطور که گفتم، ما چهار تیم مجزا داشتیم که در مجموع ۱۱ دانش‌آموز بین ۱۲ تا ۱۷ سال را شامل می‌شدند. این عزیزان همگی در گروه سنی نوجوان قرار دارند و از کلاس پنجم تا یازدهم هستند. برنامه مسابقات روبوکاپ نیز ویژه همین گروه سنی نوجوانان برگزار می‌شود. این مسابقات به عنوان برترین رویداد رباتیک در ایران شناخته می‌شود و در دو بخش دانش‌آموزی و دانشجویی برگزار می‌گردد.
تیم شما چه مقامی را در این دوره از مسابقات کسب کرد؟
تیم ما موفق به کسب مقام سوم و همچنین عنوان برترین ارائه در بخش دانش‌آموزی شد.
انتخاب این دانش‌آموزان برای تشکیل تیم بر چه اساسی صورت گرفت؟
ما یک مجموعه رباتیک هستیم و این دانش‌آموزان از بین اعضای خودمان انتخاب شدند. کسانی که استعداد و توانایی بیشتری برای کار تخصصی روی این موضوع داشتند، برایشان برنامه‌نویسی فشرده در نظر گرفته شد تا بتوانند در این مسابقه با سطح بالا شرکت کنند. دوری مسافت محل برگزاری مسابقات در تهران و همچنین برگزاری آن در طی حدود چهار روز، کار را کمی دشوار می‌کرد. ما این موضوع را با همه دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان در میان گذاشتیم و جلسات آنلاین متعددی با خانواده‌های مشتاق برگزار کردیم تا آن‌ها را برای هدایت فرزندانشان به سمت این مسابقه آماده کنیم. سپس کلاس‌های فشرده و جلساتی برای تیم‌سازی و برنامه‌ریزی مسابقه برگزار کردیم.
ارتباط تیم شما با جمعیت هلال احمر به چه صورت شکل گرفت؟
تمامی اعضای تیم ما عضو سازمان جوانان هلال احمر هستند و حمایت اصلی ما برای شرکت در این مسابقات از طرف این سازمان و مرکز آن صورت گرفت. آقای فلاح، رئیس هلال احمر کرمان، و آقای فرشید، مدیر سازمان جوانان کرمان، حمایت‌های بی‌دریغی از ما داشتند و در حل مشکلاتی که با آن مواجه بودیم، کمک شایانی کردند. حضور تقریباً 6 یا 7 روزه ما در تهران هزینه‌های بالایی برای خانواده‌ها به همراه داشت که جمعیت هلال احمر در زمینه اسکان و تبلیغات به ما کمک کرد تا بخشی از این هزینه‌ها پوشش داده شود.
فعالیت این دانش‌آموزان پیش از عضویت در تیم رباتیک جمعیت جوانان هلال احمر به چه صورت بود؟
من خودم حدود یک سال است که با جمعیت هلال احمر همکاری می‌کنم و قرار است این همکاری ادامه داشته باشد. برنامه‌های خوبی برای بخش رباتیک هلال احمر در دست داریم که هنوز نهایی نشده است. ما به عنوان تیم رباتیک هلال احمر در دو مسابقه شرکت کرده‌ایم؛ یکی همین مسابقه اخیر و دیگری در اسفند ۱۴۰۳ که در آنجا نیز هلال احمر حامی ما بود. در حال حاضر نیز تقریباً تمامی دانش‌آموزانی که در مسابقات شرکت می‌کنند، عضو سازمان جوانان هلال احمر می‌شوند تا بتوانیم همکاری بیشتری با آن‌ها داشته باشیم.
این رشته‌ای که دانش‌آموزان در آن فعالیت دارند، چقدر می‌تواند در فعالیت‌های امداد و نجات کمک‌کننده باشد؟
هوشمندسازی ربات‌ها و برنامه‌ریزی آن‌ها از جمله مواردی است که در حال حاضر در حوزه امداد و نجات کاربرد فراوانی دارد و در رشته‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. حتی در همین مسابقات برنامه‌نویسی نیز، دانش‌آموزان باید یک سری وظایف شبیه به امداد و نجات را برای ربات‌های خود تعریف می‌کردند. برنامه‌نویسی در حال حاضر جزء اصلی این موضوع است. اگر دانش‌آموزان بخواهند رباتی بسازند که در امداد و نجات کاربرد داشته باشد، برنامه‌نویسی هسته اصلی آن خواهد بود. ما در حال حاضر روی برنامه‌نویسی کار می‌کنیم و امیدواریم در سال آینده بتوانیم برنامه‌نویسی و رباتیک را با هم ترکیب کرده و در بخش امداد و نجات مسابقات شرکت کنیم که این موضوع کاملاً با اهداف و فعالیت‌های هلال احمر مرتبط خواهد بود.
در مورد ارتباط صمیمانه بین اعضای تیم که منجر به تشکیل یک گروه منسجم شده است، بفرمایید این اتفاق چگونه رخ داد؟
ما قبل از مسابقات چندین جلسه داشتیم. جلسه اول به معرفی مسابقات و لیگ مورد نظر برای شرکت اختصاص داشت. پس از آن، افرادی را که برای شرکت انتخاب شدند بر اساس ویژگی‌های اخلاقی و توانایی‌هایشان در تیم‌های مختلف سازماندهی کردیم. به عنوان مثال، در هر تیم یک نفر مسئول استراتژی، یک نفر مسئول برنامه‌ریزی و یک نفر در برنامه‌نویسی قوی‌تر بود. ما این توانایی‌ها را با هم ترکیب کردیم. در تیم‌های سه نفره، یک نفر علاوه بر این وظایف، مسئول ارائه عملی ربات در مسابقات فنی و مصاحبه فنی نیز بود. به این ترتیب و بر اساس روحیات و توانایی‌هایشان، تیم‌ها شکل گرفتند.
آیا دانش‌آموزان پیش از این تجربه شرکت در مسابقات در این سطح را داشتند؟
نه، همه اعضای تیم تجربه مشابهی نداشتند. برخی از آن‌ها، حدود سه نفر، چندین بار در مسابقات مختلف استانی، کشوری و همین روبوکاپ در سال‌های گذشته شرکت کرده بودند، اما برای دو یا سه نفر دیگر، این اولین تجربه شرکت در چنین مسابقات بزرگی بود.
به عنوان کلام آخر، اگر نکته‌ای هست که به آن اشاره نشده ما طالب دانستن آن هستیم، همچنین یک معرفی از دانش‌آموزان عزیز تیم با ذکر سن، اسم و مدت عضویتشان در تیم بفرمایید.
بسیار سپاسگزارم از سازمان جوانان هلال احمر و هلال احمر استان کرمان که در این راه از ما حمایت کردند. اعضای تیم ما آقایان، امیر هابیل داوری (پایه دهم)، امیر علی ترکزارده (پایه هشتم)، آرین اسکندری (پایه پنجم)، هیربد هاشمی‌پور (پایه هشتم)، علی اکبر بیگی مقدم (یازدهم)، دانيال نکوئی (پایه دهم)، بهراد برومندفر (پایه دهم)، علی امیری نسب (پایه دهم)، میرحافظ ترکزاده (هفتم) و طاها حیدری (پایه هفتم)بودند. تلاش این بچه‌ها واقعاً برای من جالب بود. با اینکه آن‌ها چهار تیم مجزا بودند، اما زمانی که به کمک یکدیگر نیاز داشتند، گویی یک تیم واحد بودند و همگی برای رسیدن به هدف مشترک به هم کمک می‌کردند.
قطعاً اگر تلاش‌های شما و سازمان مربوطه نبود، این موفقیت حاصل نمی‌شد. این دانش‌آموزان بسیار پرتلاش هستند و امیدواریم که این درخشش ادامه پیدا کند.
ممنون از لطف شما.