[ ملیحه محمودخواه] غرق شدگی یکی از خطرات عمده و حوادثی است که هر ساله جان بسیاری از افراد را در سراسر دنیا میگیرد. این حادثه به ویژه در کشورهایی که به دریا، دریاچهها، رودخانهها و استخرهای عمومی دسترسی دارند، یک تهدید جدی به شمار میرود. در ایران، با توجه به جاذبههای طبیعی و وجود سواحل و منابع آبی مختلف، این نوع حوادث نه تنها در فصول گرم سال بلکه در مناطق گردشگری نیز به صورت مداوم در حال وقوع است.آمارها نشان می دهد که تنها در تابستان سال گذشته 349 نفر بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست داده اند ،این در حالی است که این آمار نسبت به سال قبل تر 45 درصد کاهش داشته است .
آمارها در استان های مختلف که به دریا و رودخانه دسترسی دارند در مورد کاهش آمار تلفات غرق شدگی متفاوت است. هادی سلیمی ، مدیر عامل هلال احمر استان گیلان به «شهروند» از کاهش آمار تلفات 75 درصدی حوادث دریا ی خزر خبر داد .
او توضیح می دهد که کار ما بحث پشتیبانی است و غریق نجات کار اصلی ما نیست. اما برنامه های پیشگیرانه و آموزش های عمومی که در اختیار مردم قرار گرفته است، نقش حیاتی در نجات جان افراد گرفتار در آب ایفا میکنند.
او به« شهروند» می گوید : تعداد پایگاههای امداد دریایی را در سواحل افزایش دادیم و آموزش های عمومی را زیاد کردیم و این عاملی شد تا آمار حوادث دریایی تا حدود زیادی کاهش پیدا کند. سلیمی تأکید می کند که جمعیت هلال احمر یکی از بازوهای توانمند حوزه پدافند و مدیریت بحران در استان گیلان است که در در تمام اتفاقات طبیعی و غیرطبیعی، اولین گروهی که در صحنه عمل حضور دارند و بدون منت کمک میکنند، امدادگران هلال احمر هستند.او در ادامه به اهمیت آموزش در ارتقای عملکرد امدادگران اشاره کرده و می گوید: تا زمانی که نیروهای ما آموزش کافی نبینند و به علم روز دسترسی نداشته باشند، نمیتوان انتظار داشت که در برابر بحرانها عملکرد مطلوبی داشته باشند. بنابراین، برگزاری دورههای آموزشی و سمینارهای تخصصی برای تمام دستگاهها ضروری است.
دریا همیشه برای شنا
تهدید است
محمد کبادی، معاون عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر، در گفت و گو با «شهروند» توضیح می دهد که حوادث غرق شدگی یکی از خطرات عمدهای است که هر ساله جان بسیاری از افراد را در نقاط مختلف کشور تهدید میکند. این حوادث به ویژه در فصول گرم سال و در سواحل شمالی کشور و مناطق رودخانهای از جمله استانهای لرستان، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد، بسیار شایع است. در این میان، جمعیت هلال احمر به عنوان یک نهاد امدادی و پشتیبان در کنار سایر ارگانها و سازمانها، نقش حیاتی در کاهش خطرات غرق شدگی و نجات جان افراد ایفا میکند.
او ادامه می دهد: این سازمان با همکاری نجات غریقها، تیمهای اورژانس و دیگر نهادهای امدادی، در طرحهای پیشگیری و امداد رسانی در سواحل و رودخانهها فعال است.
اوبه اقدامات هلال احمر در زمینههای مختلف
از جمله آموزش، پیشگیری و نجات غریق در سواحل شمالی کشور و مناطق دیگر تاکید می کند. طبق گفته کبادی، هلال احمر به عنوان یک پشتیبان در طرحهای ساماندهی دریا، برای کاهش حوادث غرق شدگی، علاوه بر آموزشهای عمومی و تخصصی، با استقرار تیمهای امدادی در نقاط پرخطر، نقش مهمی در نجات جان انسانها دارد.
نقش هلال احمر در امداد رسانی در دریا
کبادی به این نکته اشاره می کند که هلال احمر به عنوان یک نهاد پشتیبان در کنار تیمهای نجات غریق، عوامل انتظامی و مراکز اورژانس در سواحل و رودخانهها حضور دارد. وی با تأکید بر اینکه در بسیاری از موارد،
غرق شدگیها در مناطق رودخانهای و آبهای غیرساحلی نیز رخ میدهد،می گوید: جمعیت هلال احمر همواره در تلاش است تا از بروز حوادث غرق شدگی پیشگیری کند و در صورت وقوع حادثه، به سرعت وارد عمل شود.
او اضافه می کند: در کنار آموزشهای عمومی که در قالب طرحهای پیشگیری انجام میدهیم، هلال احمر در مناطقی که تیمهای نجات غریق در فدراسیون نجات غریق حضور دارند، به عنوان پشتیبان وارد عمل شده و کمکهای امدادی را ارائه میدهد. این شامل تأمین تجهیزات اولیه، پشتیبانی از عملیات نجات و همچنین ارائه کمکهای اورژانسی به مصدومان است.
آموزش و بازآموزی نیروهای امدادی
کبادی به آموزشهای اختصاصی و بازآموزی نیروهای عملیاتی در جمعیت هلال احمر اشاره کرده و تصریح می کند: ما برای نیروهای عملیاتی خود در پستهای ساحلی، دورههای بازآموزی برگزار میکنیم تا آمادگی آنها برای مقابله با حوادث غرق شدگی در فصول تابستان و سایر فصول بحرانی افزایش یابد.
او همچنین بر لزوم استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند رباتهای نجات تأکید کرده و می گوید: در سالهای اخیر، جمعیت هلال احمر به تجهیز تیمهای امدادی به رباتهای نجات پرداخته است. این رباتها به دلیل ظرفیت بالا و توانایی در انجام عملیات نجات، نقش مؤثری در کاهش حوادث غرق شدگی و تسریع عملیات امداد دارند.
حضور هلال احمر در سواحل شمالی و جنوبی
کبادی اضافه می کند که جمعیت هلال احمر همچنین در سواحل جنوبی کشور نیز در فصولی که گردشگران به این مناطق سفر میکنند، حضور دارد و به امدادرسانی به افراد گرفتار در آبهای گرم و خطرناک میپردازد. او می گوید: در سواحل جنوبی کشور، گرمای شدید و مشکلاتی مانند عدم آگاهی شناگران از خطرات، میتواند به سرعت به حوادث غرق شدگی منجر شود. به همین دلیل، هلال احمر در این مناطق نیز برای پشتیبانی از تیمهای نجات و کمک به مصدومان حاضر است.
عملیاتهای جست و جو و نجات در مواقع سیلاب
کبادی همچنین به حوادث سیل اشاره کرده و
می گوید: جمعیت هلال احمر در مواقع وقوع سیل و سیلاب در کشور، نقش بسیار مهمی در جست وجو و نجات افراد گرفتار ایفا میکند. سیل یکی از بحرانهایی است که میتواند باعث غرق شدگی و گرفتار شدن افراد در مناطق مختلف شود. در این شرایط، هلال احمر با تیمهای تخصصی خود وارد عمل میشود و عملیات جستجو و نجات را در سریعترین زمان ممکن انجام میدهد. او تأکید می کند که جمعیت هلال احمر با استفاده از نیروهای امدادی ماهر، تجهیزات پیشرفته، و همکاری با سایر سازمانها، نقش اساسی در کاهش حوادث غرق شدگی در دریا، رودخانهها و مناطق سیلابی ایفا میکند. او به اهمیت آموزش عمومی و اطلاعرسانی به مردم برای پیشگیری از حوادث غرق شدگی اشاره کرده و می گویدکه هلال احمر به عنوان یک نهاد پشتیبان، همواره آماده است تا در مواقع بحرانی وارد عمل شود و جان انسانها را نجات دهد.
نقش جمعیت هلال احمر در مناطق گردشگری
کبادی در ادامه به فعالیتهای جمعیت هلال احمر در مناطق گردشگری و تفریحی اشاره کرده و می گوید: «جمعیت هلال احمر در سواحل و مناطقی که جمعیت زیادی به آنجا مراجعه میکنند، حضور فعال دارد و با استقرار ایستگاههای نجات غریق و تیمهای امداد و نجات، به سرعت در مواقع اضطراری وارد عمل میشود.
وی تصریح می کند: در این مناطق، تیمهای امدادی به طور دائمی مستقر هستند و در صورت بروز هرگونه حادثه، بلافاصله به محل حادثه اعزام میشوند. این تیمها مجهز به تجهیزات نجات بوده و قادرند به سرعت جان فرد غرق شده را نجات دهند.
خطر در رودخانه های کم عمق
غرق شدگی یک حادثه خطرناک است که میتواند در هر زمان و مکانی اتفاق بیفتد. اما یکی از مکانهایی که به طور خاص خطر غرق شدگی در آن بسیار زیاد است، رودخانهها و آبهای سطحی مانند دریاچهها، برکهها و کانالها هستند. محمد کبادی، معاون عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر، به این موضوع اشاره کرد که بسیاری از حوادث غرق شدگی در این نوع آبها اتفاق میافتد و نیاز به توجه ویژهای دارد.
کبادی توضیح داد که آبهای سطحی مانند رودخانهها، به دلیل ویژگیهای خاص خود میتوانند بسیار خطرناک باشند. این منابع آبی معمولاً جریانهای متفاوت و غیرقابل پیشبینی دارند که به راحتی میتوانند افراد را به داخل خود کشیده و باعث غرق شدگی شوند. وی می گوید: «در رودخانهها و دریاچهها، جریانهای آب ممکن است به طور ناگهانی تغییر کنند و حتی افراد ماهر در شنا نیز ممکن است به راحتی گرفتار شوند.
یکی از عوامل اصلی خطر در این نوع آبها، تغییرات ناگهانی در عمق و جریان آب است. در بسیاری از رودخانهها، عمق و سرعت جریان آب ممکن است از بخشهایی به بخشهای دیگر تغییر کند، و این میتواند برای افرادی که در حال شنا هستند یا در کنار آب بازی میکنند، تهدید جدی به حساب آید. به گفته کبادی: «این جریانهای غیرمنتظره به راحتی میتوانند فرد را از تعادل خارج کرده و شرایطی را ایجاد کنند که امکان نجات بسیار محدود میشود.
وی همچنین به این نکته اشاره کرد که آبهای راکد مانند دریاچهها یا برکهها هم میتوانند خطرات خاص خود را داشته باشند. کبادی در این خصوص
می گوید: آبهای راکد ممکن است از نظر ظاهری آرام به نظر برسند، اما دمای پایین و وجود خطرات زیرسطحی نظیر گیاهان آبزی یا حتی رسوبات کف میتواند باعث بروز حوادث ناگوار شود. این نوع آبها به خصوص در فصول سرد سال و در مناطقی که عمق آب غیرقابل تشخیص است، میتوانند بسیار خطرناک باشند.کبادی تأکید کرد که یکی از مهمترین نکات در پیشگیری از غرق شدگی در این آبها، آموزشهای عمومی و رعایت نکات ایمنی است. او می گوید: «شنا در رودخانهها و آبهای سطحی باید با دقت و توجه کامل به جریان آب و وضعیت محیطی انجام شود. بهترین راه برای جلوگیری از این حوادث، آموزش به مردم و استفاده از تجهیزات ایمنی مانند جلیقههای نجات است.
وی همچنین بر این موضوع تأکید کرد که پیشگیری از غرق شدگی در این آبها از طریق رعایت موارد ایمنی بسیار ضروری است. آموزش شنا، استفاده از تجهیزات نجات مناسب و توجه به شرایط محیطی از جمله عواملی هستند که میتوانند خطرات غرق شدگی در رودخانهها و آبهای سطحی را کاهش دهند.
او به استانهای لرستان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد اشاره کرد که در این مناطق رودخانهها و آبهای جاری به شدت خطرناک هستند و هلال احمر باید در مواقع بروز حادثه وارد عمل شود. کبادی می افزاید: «ما به طور مستمر در این مناطق، مردم را از خطرات شنا در رودخانهها آگاه میکنیم و تلاش داریم تا از وقوع چنین حوادثی جلوگیری کنیم. اما در مواردی که حوادث رخ میدهند، هلال احمر با تیمهای امدادی خود به سرعت وارد عمل میشود.
توانافزایی دریایی امدادگران از بندرعباس کلید خورد
بحث امداد در دریا به اندازه ای در اولویت
برنامه های هلال احمر قرار دارد که رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر از برگزاری اولین دوره تخصصی توانافزایی در حوزه «سکانداری، قایقرانی و پاروکشی» در استان هرمزگان خبر داد.رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر از برگزاری اولین دوره تخصصی توانافزایی در حوزه «سکانداری، قایقرانی و پاروکشی» در استان هرمزگان خبر داده و می گوید: این دوره در قالب طرح ساحلی و با هدف ارتقای سطح آمادگی نیروهای عملیاتی برگزار شده است.
بابک محمودی می افزاید : این دوره به عنوان یازدهمین دوره از مجموعه آموزشهای تخصصی جدید سازمان امداد و نجات به شمار میرود که از سال گذشته تاکنون با رویکرد تخصصی و مهارتمحور در کشور طراحی و اجرا شدهاند.وی تصریح کرد: تلاش داریم دانش و مهارت روز را به پیکره عملیاتی سازمان منتقل کنیم؛ البته تحقق این هدف در گرو بهروزرسانی تجهیزات است که خوشبختانه اقدامات موثری در این زمینه آغاز شده و امسال شاهد شکوفایی فناوریمحور در حوزه امداد و نجات خواهیم بود.
رئیس سازمان امداد و نجات توضیح می دهد که این استان توانست با بالاترین کیفیت میزبان اولین دوره تخصصی سکانداری، قایقرانی و پاروکشی باشد که گامی مهم در مسیر توانافزایی نیروهای امدادی کشور محسوب میشود
آگاهی از علائم غرق شدگی
غرق شدگی همیشه به طور واضح و در همان ابتدا قابل مشاهده نیست. بسیاری از افراد در ابتدا قادر به فریاد زدن یا درخواست کمک نیستند.
مهمترین علائم غرق شدگی عبارتند از:
دستها به طور غیرطبیعی در آب بالا و پایین میروند.
فرد به طور ناگهانی دچار مشکل در تنفس میشود.
بدن فرد به آرامی به سمت پایین آب میرود.
فرد ممکن است به طور ناخودآگاه در تلاش برای نفس کشیدن به طور منظم نفس نکشد و به شدت دچار اضطراب شود.
اقدامات اولیه در مواجهه با غرق شدگی
در صورتی که فردی به نظر میرسد که در حال غرق شدن است، باید بلافاصله به او کمک کنید. اما توجه به نکات زیر بسیار مهم است:
حفظ آرامش: در صورتی که شما خودتان در حال شنا هستید، نخستین قدم حفظ آرامش است. اگر فردی در حال غرق شدن است، باید سریعاً به او نزدیک شوید.
درخواست کمک: بلافاصله درخواست کمک کنید تا دیگران نیز به شما در نجات فرد کمک کنند.
نزدیک شدن به فرد غرق شده: اگر شما قادر به شنا هستید و در شرایط مناسبی قرار دارید، به آرامی به فرد غرق شده نزدیک شوید. اگر فرد نتواند شنا کند، او ممکن است به شما بچسبد و باعث شود که شما نیز در معرض خطر قرار بگیرید. در این صورت، باید از ابزارهای نجاتی مانند تیرچه یا شناور استفاده کنید.
اقدامات پس از نجات فرد غرق شده
پس از نجات فرد از آب، ممکن است نیاز به انجام اقداماتی برای بازگرداندن او به وضعیت عادی داشته باشید:
ابتدا از تنفس مصنوعی استفاده کنید: اگر فرد قادر به نفس کشیدن نیست، باید به او تنفس مصنوعی بدهید. در صورتی که فرد نبض ندارد یا بیهوش است، باید ماساژ قلبی را آغاز کنید.
حفظ وضعیت گرمایی: فردی که غرق شده و سپس نجات داده شده، ممکن است دچار سرمازدگی شود. بنابراین، باید او را با پتو یا پوشش گرمایی گرم نگه دارید.
احضار آمبولانس: حتی اگر فرد به نظر میرسد که از وضعیت خطرناک خارج شده است، باید فوراً درخواست کمک پزشکی کنید. غرق شدگی ممکن است به مشکلات تنفسی یا شوک منجر شود که نیاز به درمان فوری دارند.
معاون عملیات سازمان امداد و نجات
هلال احمر به عنوان یک پشتیبان در طرحهای ساماندهی دریا، برای کاهش حوادث غرق شدگی، علاوه بر آموزشهای عمومی و تخصصی، با استقرار تیمهای امدادی در نقاط پرخطر، نقش مهمی در نجات جان انسانها دارد.