وزیر امور خارجه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای روس خود در پایان مذاکرات با رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه روسیه، این مذاکرات را سازنده توصیف و تأکید کرد: تحولات پیش‌رو تأثیری در روابط تهران و مسکو نخواهد داشت.
عباس عراقچی خاطرنشان کرد: روابط دو کشور در مسیر درستی پیش می رود، در مسیر خوبی حرکت می کنیم و رایزنی‌های منظم دوجانبه داریم. وزیر امور خارجه با بیان اینکه در مذاکرات روز جمعه با همتای روس خود، سرگئی لاوروف، درباره طیف وسیعی از موضوعات صحبت کرده است، گفت: با امضای معاهده جامع راهبردی، روابط دو کشور اکنون در سطح راهبردی است و چشم انداز دراز مدت ترسیم کرده که ما در مسیر خوبی به سمت همکاری دراز مدت حرکت می کنیم و تحولات، تأثیری بر روابط ایران و روسیه نخواهد داشت.
دعوت از پوتین برای سفر به تهران
عراقچی با اشاره به ملاقات روز پنجشنبه خود با پوتین نیز گفت: دیدار خوبی با رئیس‌جمهور روسیه داشتم و پیام مقام معظم رهبری را به ایشان ابلاغ کردم.
وی افزود: این پیام ابعاد مختلف روابط دوجانبه را در برمی گیرد و به مسایل منطقه نیز اشاره دارد.
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: صحبت ها با رییس جمهور روسیه مفید بود و این نشان می دهد روابط در مسیر خوبی به پیش می رود. عراقچی با اشاره به دعوت رسمی مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور از رئیس جمهور روسیه برای سفر به ایران ابراز امیدواری کرد که ولادیمیر پوتین در سال جاری به تهران سفر کند.
تصویب معاهده جامع راهبردی در دستور کار ایران
وی در ادامه با ابراز خرسندی از تصویب معاهده جامع راهبردی ایران و روسیه در دومای دولتی و شورای فدراسیون روسیه گفت: این معاهده در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار دارد و به زودی تصویب و اجرا خواهد شد.
تردیدهای جدی نسبت به انگیزه‌های طرف آمریکایی داریم
وزیر امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا که قرار است امروز برگزار شود و طرح مواضع متناقض از سوی واشنگتن نیز گفت: مواضعی که پشت میز مذاکره بیان می شود، بررسی می گردد. منتظریم که مواضع طرف امریکایی را بشنویم. اگر جدیت و اراده واقعی وجود داشته باشد رسیدن به یک توافق محتمل است.
وی خاطرنشان کرد: تردیدهای جدی نسبت به انگیزه های طرف آمریکایی داریم ولی در مذاکرات با جدیت و با اراده کامل شرکت می کنیم.
وی ادامه داد: ما برای یک راه حل صلح آمیز برای برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران کاملا آمادگی داریم و اگر اراده مشابه در طرف مقابل وجود داشته باشد و درخواست های غیر منطقی و غیر واقعی نداشته باشند به نظر من رسیدن به یک توافق محتمل است.
استقبال از نظرات سازنده چین و روسیه
عراقچی با اشاره به مذاکرات خود با لاوروف در زمینه موضوع هسته‌ای نیز گفت: در موضوع هسته ای و مذاکرات با آمریکا صحبت های مفصلی داشتیم. ما از نقش روسیه در توافق برجام بسیار راضی هستیم و نقش بسیار مفید و مهمی را در گذشته ایفا کردند. امیدواریم در هر توافق جدیدی روسیه به نقش کمک کننده خود ادامه دهد.
وی تصریح کرد: دوستان خودمان در روسیه و البته چین را در جریان تحولات به طور مستمر قرار خواهیم داد و اطمینان دارم که نظرات سازنده به ادامه این مسیر کمک کند.
با مذاکرات غیرمستقیم هم می‌توان به توافق رسید
وزیر امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری نیز اظهار داشت: ما در حال حاضر به علت تهدیدات و سیاست تحمیلی فشار حداکثری آمریکا فقط مذاکره غیر مستقیم خواهیم داشت و نمی توانیم وارد مذاکرات مستقیم شویم.
وی افزود: راه دیپلماسی باز است مذاکرات غیر مستقیم چیز عجیبی نیست و می شود از این طریق نیز به توافق رسید.
اگر درخواست‌های غیرعملی مطرح نکنند، امکان توافق هست
عراقچی خاطرنشان کرد: اگر آمادگی آن ها برای ورود به مذاکره جدی فقط در موضوع هسته‌ای بدون ورود به موضوعات دیگر وجود داشته باشد ما را میتواند وارد یک مذاکرات سازنده ای کند.
وی ادامه داد: ما در دور اول میزانی از جدیت را در طرف مقابل مشاهده کردیم و همانطور که گفتم اگر درخواست هایی که عملی نباشند صورت نگیرد امکان توافق هست.
گفت‌وگوی ایران و روسیه درباره مسائل منطقه و فلسطین
وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ما با آقای لاوروف در خصوص مسائل منطقه صحبت کردیم. موضوع فلسطین و جنایاتی که در غزه انجام می شود، بسیار مهم است و متأسف هستیم که نسل کشی مردم فلسطین در سکوت کشورهای غربی انجام می شود.
وی تأکید کرد: هرگونه طرحی برای کوچ مردم غزه غیرقابل قبول است.
همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه بدون توجه به تحریم‌ها در حال شکوفایی است
عراقچی همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگار ایرنا گفت: ایران و روسیه همکاری‌های خود در عرصه اقتصادی را با توجه به تحریم‌ها تنظیم کرده‌اند.
وی ادامه داد: البته این بدان معنا نیست که دو کشور مشروعیتی برای تحریم‌ها قائل باشند اما همکاری‌های اقتصادی خود را به گونه‌ای طراحی کرده‌اند که حتی با وجود تحریم‌ها به نتیجه و شکوفایی برسند.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: علاوه بر این، ایران و روسیه فعالیت‌های مشترکی را در گروه دوستان منشور ملل متحد در راستای مقابله با تحریم‌های غیرقانونی آغاز کرده‌اند.
نعمت‌الله ایزدی، سفیر پیشین ایران در مسکو:
رایزنی با روسیه برای پیشبرد اصل مذاکرات احیای برجام لازم بود
نعمت‌الله ایزدی، سفیر پیشین ایران در مسکو و کارشناس مسائل روسیه در پاسخ به این سوال که نقش روسیه در روند مذاکرات تهران و واشنگتن و هرگونه توافق احتمالی چیست، گفت: مهم‌ترین نکته این است که ما با روسیه روابط پیشرفته، خوب و محکمی داریم.
اگر روس‌ها نسبت به مذاکراتی که در جریان است یا در گذشته برگزار شده، ذهنیت منفی پیدا می‌کردند، این موضوع به روابط ما با این کشور آسیب می‌رساند. بنابراین، منطقی بود که حتی اگر این سفر از قبل برنامه‌ریزی نشده بود، در سطح مناسبی با روس‌ها تبادل نظر کنیم و گزارشی از روند مذاکرات ارائه دهیم.
وی ادامه داد: به هر حال، روسیه یکی از اعضای گروه ۵+۱ است و باید در جریان گفت‌وگوهای هسته‌ای ما باشد. این امر ضروری است تا در صورت پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای و رسیدن به توافق، کشورهای دیگر، از جمله روسیه، در جریان قرار گرفته باشند و احساس نکنند که از این روند دور مانده‌اند. به نظر من، این اقدام مثبت و بجا بوده است.
این سفر و پیام‌های ردوبدل‌شده، نه‌تنها به مذاکرات کمک می‌کند، بلکه برای پیشبرد اصل مذاکرات نیز لازم بود که چنین مشورت‌هایی انجام شود. ارائه گزارش مختصر از روند مذاکرات باعث می‌شود که در آینده، اگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا شورای امنیت اقدامی انجام دهند، مشکلات جدیدی برای ما ایجاد نشود.
اگر آمریکا بخواهد مشکلی را حل کند، مسیر مشخصی پیش رو دارد
این دیپلمات بازنشسته در پاسخ به این سوال که ایالات متحده پیش از کلید زدن گفت‌وگو با ایران، مذاکرات با روسیه را آغاز کرد و به نظر میرسد ترامپ مصر است تا این روند را ادامه دهد، این روند تا چه میزان بر آینده تعاملات ایران و روسیه، همچنین حل و فصل موضوع هسته ای تاثیرگذار خواهد بود، گفت: همزمانی این دو موضوع به این دلیل است که دونالد ترامپ چند ماه پیش به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شده و از قبل اعلام کرده بود که قصد دارد در این مسائل دخالت کند. با این حال، مشخص نیست که آیا این دو موضوع به صورت موازی پیش خواهند رفت یا به یک اندازه پیشرفت خواهند داشت، زیرا ماهیت این دو مسئله کاملاً متفاوت است.
وی با اشاره به اینکه در مورد ایران، آمریکا از توافق برجام خارج شده و این موضوع روشن است، گفت: اگر آمریکا بخواهد مشکلی را حل کند، مسیر مشخصی پیش رو دارد، زیرا آنها از برجام خارج شده‌اند. اما در مورد روسیه و اوکراین، بیش از دو سال است که جنگ ادامه دارد و به نوعی تجاوز به خاک یک کشور رخ داده است. برای حل این مسئله و رسیدن به تفاهم، گام‌های متعددی باید برداشته شود. در مرحله اول، باید آتش‌بس موقت برقرار شود و سپس گفت‌وگوها آغاز گردد. بنابراین، شاید در شروع این دو موضوع شباهت‌هایی وجود داشته باشد، اما در ادامه و نتیجه‌گیری، نمی‌توان به راحتی این دو را مشابه دانست. به نظر من، موضوع ایران به دلیل آمادگی‌های موجود، شانس بیشتری برای رسیدن به نتیجه دارد. این در حالی است که مسئله جنگ روسیه و اوکراین بسیار پیچیده‌تر است. کشورهای اروپایی به شدت درگیر این موضوع هستند، روسیه خواسته‌هایی دارد که اوکراین به راحتی نمی‌تواند بپذیرد و اوکراین نیز خسارت‌های سنگینی متحمل شده و خواسته‌های خاص خود را دارد. در نتیجه، این دو موضوع تنها در شروع اقدامات شباهت‌هایی دارند، اما در ادامه، تفاوت‌های اساسی میان آنها وجود دارد.
ایزدی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا این همزمانی میتواند در همراهی روسیه با مذاکرات ایران و آمریکا تاثیرگذار باشد، گفت: امیدوارم چنین اتفاقی رخ ندهد، زیرا دلیلی برای آن نمی‌بینم. تنها احتمال این است که برخی بخواهند با کارشکنی یا عدم تمایل به حل‌وفصل مشکلات ایران، مانع ایجاد کنند، اما من این احتمال را بسیار بعید می‌دانم و امیدوارم چنین نشود. همانطور که در ابتدا اشاره کردم، رایزنی‌هایی که با روسیه انجام شده، میتواند حتی این احتمالات اندک را نیز خنثی کند.