زنگ‌ها برای لغو تحریم‌ها علیه ایران به صدا درآمد. روز گذشته خبرگزاری رویترز گزارش داد که قدرت‌های بزرگ جهانی مذاکراتی را برای چگونگی لغو تحریم‌ها علیه ایران در چارچوب شورای امنیت سازمان ملل آغاز کرده‌اند. بنابراین گزارش، 5 قدرت عضو دایم شورای امنیت، یعنی آمریکا، روسیه، فرانسه، انگلیس و چین درخصوص چگونگی لغو تحریم‌های ایران در قالب مصوبه شورای امنیت سازمان ملل مذاکراتی را آغاز کرده‌اند. چنانچه این روند انجام شود کنگره آمریکا دیگر نخواهد توانست در مسیر رسیدن به توافق نهایی هسته‌ای اخلالی ایجاد کند.
درحال حاضر مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 5+1 در جریان است و قرار است دور تازه‌ای از مذاکرات در هفته جاری برگزار شود. شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکنون هشت قطعنامه علیه ایران تصویب کرده است که چهار قطعنامه آن تحمیلی است که در آن از ایران خواسته شده است تا غنی‌سازی اورانیوم و برخی فعالیت‌های حساس هسته‌ای خود را متوقف کند. همچنین براساس این قطعنامه‌ها ایران از خرید و فروش تکنولوژی‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای و همچنین هرگونه تکنولوژی مرتبط به موشک‌های بالستیک محروم شده است. شورای امنیت سازمان ملل همچنین قطعنامه‌ای درخصوص تحریم تسلیحاتی ایران تصویب کرده است.
جان کری، روز چهارشنبه هفته گذشته در کنگره آمریکا گفته بود که توافق هسته‌ای با ایران از لحاظ قانونی الزام‌آور نیست و رئیس‌بعدی می‌تواند آن را ملغی کند. جان کری البته تأکید کرد که بعید می‌داند که رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا دست به این کار بزند. اما مقامات غربی بر این عقیده‌اند که قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درخصوص برنامه هسته‌ای ایران از لحاظ حقوقی و قانونی الزم‌آور است. همین مسأله موجب می‌شود که چنانچه کنگره آمریکا در آینده به دنبال اخلال در توافق هسته‌ای باشد، نتواند کاری از پیش ببرد.
ایران و گروه 5+1 با هدف کامل کردن چارچوب توافق نهایی هسته‌ای تا پایان ماه مارس به مذاکره مشغولند. قرار بر این است تا پس از مشخص شدن چارچوب کلی توافق، این توافق تا تیرماه‌سال آینده عملی شود. تا بدین‌جای کار، در مذاکرات، درخصوص تحریم‌های جداگانه آمریکا و اتحادیه اروپا در بخش‌های انرژی و مالی ایران صحبت شده است. پیش‌بینی می‌شود که برداشته شدن تحریم‌های ایران یکی از دستورکارهای اصلی دور بعدی مذاکرات در لوزان سوییس باشد. برخی مقامات غربی حاضر در مذاکرات می‌گویند که مذاکراتی درخصوص پیش‌نویس قطعنامه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل درخصوص لغو تحریم‌های ایران در جریان است.
یکی از این مقامات غربی که نخواست نامش فاش شود در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز گفته است: «اگر توافق هسته‌ای داشته باشیم که البته درخصوص آن هنوز شک و تردید دارم بلافاصله به موضوع تحریم‌های سازمان ملل خواهیم پرداخت.» یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا نیز روز گذشته در گفت‌وگو با رویترز انجام مذاکرات درخصوص چگونگی لغو تحریم‌های ایران در شورای امنیت را تأیید کرد. این مقام آمریکایی گفت: «نقش اساسی در مذاکرات با ایران که تاکنون توسط 5 عضو دایم شورای امنیت انجام شده به این معنا است که در صورت به‌دست آمدن هرگونه درک مشترکی درخصوص تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، تمامی اعضای این شورای از این درک مشترک حمایت خواهند کرد.»
یک مقام غربی در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز گفت که اگر شورای امنیت سازمان ملل توافق هسته‌ای با ایران را تأیید کند، کنگره نخواهد توانست توافق را ملغی کند. برخی دیگر از مقامات غربی نیز بر این عقیده‌اند که اگر جامعه جهانی نشان دهد که خواهان توافق هسته‌ای با ایران است جمهوریخواهان کنگره نخواهند توانست اقدامی علیه توافق انجام دهند.
نگرانی‌ها درخصوص اخلال جمهوریخواهان کنگره در مذاکرات هسته‌ای زمانی بیشتر شد که 47 تن از آنان در نامه‌ای سرگشاده به ایران تهدید کردند که در صورت امضاي توافقنامه نهایی هسته‌ای رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا می‌تواند «با یک گردش قلم» آن را ملغی کند و این توافقنامه تنها تا پایان ریاست‌جمهوری باراک اوباما، اعتبار خواهد داشت.
نقش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
در لغو تحریم‌های ایران
کارشناسان بر این عقیده‌اند همان‌طور که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ارسال پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل موجبات تصویب قطعنامه‌های تحریم را علیه ایران فراهم کرد. امروز هم نظر آژانس می‌تواند مبنایی برای قطعنامه جدید شورای امنیت درخصوص لغو تحریم‌های ایران باشد. اینجاست که مذکرات ایران با آژانس و همکاری‌های طرفین درخصوص برخی موضوعات، از اهمیتی دو چندان برخوردار خواهد شد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که اخیرا کارشناسان خود را برای مذاکره با طرف ایران به تهران فرستاده بود پس از پایان این مذاکرات با صدور بیانیه‌ای همکاری‌های جدید ایران را تأیید کرد.
در بیانیه آژانس آمده است: «پس از دیدار ماه گذشته یوکیا آمانو مدیرکل و محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران و دیداری که پس از آن میان مدیرکل و (عباس) عراقچی معاون وزیر خارجه انجام شد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران روز 9 مارس (دوشنبه) دیداری در تهران داشتند و در آن ادامه اجرای چارچوب همکاری را مورد بحث قرار دادند.»
این بیانیه می‌افزاید: «در همین رابطه، آنها اطلاعات بیشتری را در مورد دو اقدام عملی باقی‌مانده، مبادله کردند. آژانس بر لزوم تسریع روند کنونی چارچوب همکاری، تأکید کرد. آژانس و ایران بار دیگر در اواسط آوریل 2015 (اواخر فروردین)، دیدار می‌کنند.»
در همین حال، «ترو واریورانتا» معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که این هفته برای دیدار با مقامات ایرانی به تهران سفر کرده بود، پس از بازگشت به وین، گفت انتظار دارد که ایران در دیدار آینده اقدامات عملی تازه‌ای ارایه دهد. واریورانتا، مذاکرات را «مفید» ارزیابی کرده و نوشته است که طرفین توافق کرده‌اند که روند همکاریها تسریع شود.
رضا نجفی سفیر و نماینده دایم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از پایان گفت‌وگوهای ایران و آژانس در جمع خبرنگاران با بیان این‌که پیرو ملاقات‌های یک ماه گذشته، توافق شد که این جلسه برگزار شود، گفت: «محور اصلی جلسه دو اقدام عملی باقی‌مانده بود که تبادل‌نظر بیشتری در این خصوص داشتیم و اطلاعات بیشتری بین دو طرف مورد بحث و بررسی قرار گرفت.»
وی افزود: «توافق شد تا به همکاریها ادامه دهیم و راههای شتاب این همکاریها نیز بررسی و قرار شد جلسه دیگری را اواخر فروردین ماه در تهران
برگزار کنیم.»