اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.

کار، کارِ انگلیس‌هاست!
دو خبر کوچک جهانی نگرانم کرده، یکی این که ابوظبی در قیمت نفت خود به علت آن که نفت غیرمطلوب سنگین است، تنزل قائل شده و علت دیگری که ذکر کرده این است که خریدار پیدا نمی‌کند. چون شیخ ابوظبی آدم پدر سوخته‌ای‌ است، فکر می‌کنم تحت تأثیر زدوبند با آمریکایی‌ها باشد. دیگر این که نیجریه در قیمت نفتی که به دولت‌های آفریقایی می‌دهد به علت هم‌کیشی، تخفیف در قیمت داده است. فکر می‌کنم این هم کار انگلیس‌ها باشد و به هر صورت هر دو عمل بر علیه ماست که پرچمدار قیمت امروزی نفت هستیم.53.12.9

تمناهای تمام‌نشدنی مادرزن
صبح عرض کردم سرکار فریده خانم باز همان تیتر والاحضرت یا نشان خورشید را می‌خواهند، آقای محمدعلی قطبی برادرشان هم سمت سفیرکبیر. به نظرم باید مرحمت فرمایید، بالاخره ایشان مادربزرگ ولیعهد هستند و چاره نیست. فرمودند: «خب درویش خانم دیگر چه می‌خواهند؟ چیزی که به من زجر می‌دهد این است که به ظاهر می‌گویند نمی‌خواهم و درویش هستم و در باطن این همه اصرار.» عرض کردم فکر می‌کنم به علیاحضرت هم عرض می‌کنند، منتها ایشان به شاهنشاه چیزی نمی‌گویند. فرمودند: «آخر من همیشه دست بالا را گرفته و در این زمینه و این حرکات مسخره‌شان کرده‌ام، دیگر چیزی نمی‌گویند.»54.12.10

اسرائیل اینجا، اسرائیل آنجا
گزارشات سیروس پرتوی مدیرکل دربار که بسیار جوان تحصیل کرده و فهمیده‌ای است تقدیم کردم، ملاحظه فرمودند. از طرف اسرائیل او را دعوت کرده بودند برای یک هفته آن جا برود تا مسائل ارتباطات جمعی آن‌ها را مطالعه کند (پرتوی به طور محرمانه با اسرائیلی‌ها هم کار می‌کند و آن دفتر من را اداره می‌کند). خیلی عالی بود، پسندیدند. مسائلی که وزیر خارجه اسرائیل، ایگال آلون با او در میان گذاشته بود خیلی باز و روشن بود. معلوم بود حسن نیت دارند که یک وزیر خارجه به مدیرکل ما این طور حرف می‌زند. عرایض لوبرانی (آوری لوبرانی، سفیر اسرائیل در ایران از ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۸) را هم عرض کردم. او هم عرض کرده که نمی‌خواهد وابسته نظامی آن‌ها در جلسه توجیهی ستاد حضور داشته باشد. می‌خواهد قبلاً به افسران ما بگوید که آمریکایی‌ها چه چیز می‌خواهند و چه می‌پرسند. فرمودند: «نه لازم نیست. خوب نیست این‌ها این قدر ارتباط پیدا کنند. خود لوبرانی که طوفانیان را کاملاً توجیه می‌کند کافی است.»54.12.12