[شهروند]       108 ‌سال پیش در چنین روزی، برابر ١6 مارس ١٩١٧ میلادی، نیکلای الکساندروویچ رومانوف، معروف به «تزار نیکلای دوم»، فرمانروای امپراتوری روسیه، به دنبال تشدید اعتراضات مردمی با صدور یک فرمان اختیارات خود را به دولت موقت واگذار کرد. نیکلای دوم اما مانند همه حُکامی که اسیر خشم ملت‌شان می‌شوند خیلی دیر به فکر تغییر افتاد و این حرکت به ظاهر اصلاحی سودی برای او به همراه نداشت، زیرا 7 ماه بعد با سقوط حکومت تزاری، دولت بلشویکی بر سر کار آمد. ورود روسیه به معرکه جنگ جهانی اول برای حمایت از متحد سنتی و اسلاو این کشور‌ یعنی صرب‌ها، شاید بزرگترین اشتباهی بود که نیکلای دوم در کل دوران حکمرانی خود مرتکب شد. اقتصاد شکننده روسیه طاقت یک جنگ در مقیاس جهانی را نداشت و با وجود پیروزی جبهه‌ای که روس‌ها متعلق به آن بودند، گرسنگی مردم را به خیابان‌ها کشاند و انقلاب اکتبر 1917 را رقم زد.

پایان تزاریسم با ورود روسیه به جنگ جهانی اول
مداخله روسیه در جنگ بین‌الملل اول اشتباهی بزرگ بود و کمتر کسی در این باره دچار شک و شبهه است، اما از طرفی محققان و متخصصان تاریخ روسیه معتقدند نیکلای دوم از قضا خیلی هم تمایلی برای ورود به جنگ جهانی اول نداشت، اما جو اسلاوگرایی (پان‌اسلاویسم) در قلمرو امپراتوری روسیه نهایتاً او را مجبور کرد برای دفاع از صرب‌ها وارد میدان شود. تاریخ‌نگاران در جواب منتقدان تزار همواره این گزینه را مطرح می‌کنند که اگر او وارد معرکه جنگ جهانی اول نمی‌شد احتمالاً باید بعدها به خاطر عدم حمایت‌ از صرب‌ها به مردم روسیه پاسخ می‌داد. به این ترتیب همانطور که ذکر شد، با وجود پیروزی‌های ارتش روسیه در جبهه‌های جنگ اروپا، فشار اقتصادی ناشی از وضعیت جنگی، اوضاع را در داخل کشور کاملاً به هم ریخت و زمینه را برای وقوع یک انقلاب مردمی آماده کرد.

اعدام نیکلای دوم برای ناامید کردن سلطنت‌طلبان
اما سرنوشت تزار و خانواده‌اش تراژیک‌تر از آن شد که انتظار می‌رفت. 15 آگوست ١٩١٧ میلادی، دولت موقت الکساندر کرنسکی دستور بازداشت نیکلای دوم و تمام اعضای خانواده‌اش را صادر کرد. در حقیقت با این عمل، دولت موقت با کنار گذاشتن حفظ ظاهری احترام خاندان سلطنتی، نیکلای دوم را به شکل رسمی از قدرت خلع کرد. پس از این اقدام، تزار به همراه همسر و 5 فرزندش به قلعه یکاترینبورگ فرستاده شدند. از این تاریخ نظام سلطنتی به شکل رسمی در قلمروی امپراتوری روسیه منقرض شد، اما شورش طرفداران حکومت تزاری در نقاط مختلف روسیه باعث شد بلشویک‌ها برای ناامیدکردن سلطنت‌طلبان که اصطلاحاً روس‌های سفید نامیده می‌شدند، تزار و خانواده‌اش را اعدام کنند. به این ترتیب ١٧ جولای ١٩١٨ میلادی، تزار نیکلای دوم به همراه همسر و ٥ فرزندش در زیرزمین قلعه یکاترینبورگ تیرباران شدند.