[شهروند] اروپا و آمریکا یا همان جهان به اصطلاح اول، همواره به درگیری‌های مذهبی و قومی در جهان سوم با چشم تحقیر و نگاهی از بالا به پایین نگریسته و می‌نگرند، گویی هرگز در تاریخ خودشان با چنین مواردی مواجه نبوده‌اند. اما با سیری کوتاه در تاریخ این مدعیان فرهنگ و تمدن خصوصاً اروپایی‌ها و غور در فصل اختلافات مذهبی و منازعات فرقه‌ای، به این نتیجه مهلک می‌رسیم که اروپای مسیحی نیز چنین برهه‌هایی را در دوره‌ای طولانی تجربه کرده است، آن هم به هراس‌انگیزترین وجهی که بتوان تصور کرد. مناقشاتی که نقطه عزیمت آن را در تکوین و همه‌گیری مذهب پروتستان باید جست. مذهبی که در قرن ١٦ میلادی به زعامت مارتین لوتر کشیش آلمانی و در اعتراض به بدعت‌ها و عقاید رسوخ ‌کرده در مسیحیت کاتولیک، با هدف بازگشت به تعالیم واقعی حضرت مسیح(ع) شکل گرفت و در اندک مدتی توانست پیروان زیادی را به سمت خود جذب کند.

آغاز نبردهای مذهبی خسارت‌بار بین فرقه‌های مسیحی
463‌ سال پیش در چنین روزی، برابر 10 مارس ١٥٦٢ میلادی، درگیری‌های مذهبی بین کاتولیک‌ها و پروتستان‌های فرانسه در منطقه «واسی» شکلی خونین به خود گرفت و به دلیل استفاده از سلاح، ٢٣ نفر از پیروان مذهب پروتستان جان خود را از دست دادند. واقعه واسی را باید جرقه آغاز نبردهای مذهبی در فرانسه برشمرد، زیرا پس از آن منازعات پیروان این دو مذهب از حالت مسالمت‌جویانه خارج شد و شکلی نظامی به خود گرفت. در حقیقت پس از واسی، خرد جمعی کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها بر این مبنا قرار گرفت که زین پس به جای بحث مذهبی، شمشیر بین‌شان حکم کند! اگر می‌اندیشید پس از چند ماه زد و خورد صلح بین دو طرف در فرانسه برقرار شد کاملاً در اشتباه هستید، زیرا شعله‌های این جنگ مذهبی به مدت ٦٧‌ سال یعنی تا ١٦٢٩ میلادی رنگ خاموشی به خود ندید. در این ‌سال «پیمان آلس» به امضا رسید که به موجب آن پروتستان‌ها نیز همچون کاتولیک‌ها صاحب حقوق اجتماعی یکسان شدند.
دست داشتن کلیسای کاتولیک در خونریزی‌های مذهبی
پیمان آلس اما در ‌سال ١٦٨٥ میلادی توسط لویی چهاردهم ملغی شد تا بار دیگر آزار و اذیت پروتستان‌های فرانسوی از نو آغاز شود. دلیل لغو این فرمان در تاریخ چنین عنوان شده است: تحریکات کلیسای کاتولیک روم و رشوه پاپ وقت به لویی چهاردهم! در بین تازه پروتستان‌های اروپایی هیچ یک به خوش‌شانسی انگلیسی‌ها نبودند، زیرا در سایه اختلاف هنری هشتم پادشاه این کشور با پاپ، او انگلستان را خارج از سیطره مذهبی کلیسای کاتولیک اعلام و مذهب پروتستان را در کشورش رسمی کرد. به این ترتیب ایمان ‌آوردن انگلیسی‌ها به مذهب پروتستان شکل تشویقی به خود گرفت و این جزیره به پناهگاه ایمان آوردندگان به مذهب جدید تبدیل شد. اما همانطور که ذکر شد، باقی پروتستان‌های اروپایی به خوش‌شانسی انگلیسی‌ها نبودند و در دیگر ممالک زیر سیطره کلیسای کاتولیک روم، انواع سختی‌ها را در صورت تمایل به تغییر مذهب باید متحمل می‌شدند. باورش سخت است اما در حقیقت خونین‌ترین فصل‌های تاریخ اروپا با تحریک و مداخله مستقیم کلیسای کاتولیک رقم خورد.