[ شهروند ]  چند روز قبل مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران اعلام کرد که در ۹ ماهه اول سال فقط در تهران چیزی حدود هزار نفر به خاطر استاندارد نبودن خودرو‌ها یا تجهیزات ایمنی آن‌ها، دچار حریق شده ومصدوم یا فوت کرده‌اند. وی عدم رعایت مسائل ایمنی در خودرو‌ها را خیانت آشکار خودرؤسازان و سوجویان عنوان کرد و از مسئولان خواست تا این صنایع را وادار به رعایت استاندارد‌های لازم در زمینه آتش سوزی کنند. اما این که خودروهای ایرانی تا چه حد  مطابق استاندارهای موجود در مورد حریق هستند سوالی است که شهروند در این گزارش به دنبال یافتن پاسخی برای آن‌هاست.

قدرت‌اله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران در همایش گفت: در شهر تهران در ۹ ماه اخیر حدود ۱۰۰۰ نفر بر اثر آتش سوزی خودرو آسیب دیدند یا فوت شدند. ارتقا ایمنی خودرو‌ها و صیانت از جان شهروندان باید دغدغه ما باشد.
محمدی با بیان اینکه چندین هزار نفر از طریق خودرو خرج زندگی خود را درمی‌آورند، گفت: چرا خاموش‌کننده خودرو‌ها حذف شده است؟ این آپشن باید برگردد. با یک خاموش‌کننده مال و جان راننده نجات پیدا می‌کند. در دفترچه راهنما خودرو‌ها حتی یک صفحه به ایمنی اختصاص پیدا نکرده است. یا یک واحد درسی در این کشور برای ایمنی وجود ندارد.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران گفت: خودرو‌های وارداتی خاموش‌کننده دارند اما در هنگام ورود به کشور این خاموش‌کننده‌ها را برمی‌دارند و جداگانه می‌فروشند! این خیانت است.
وی با بیان اینکه نمایندگان بیمه شخص ثالث باید راهکاری بیابند که خودرو‌هایی که الان هم در بازار هستند هم ملزم به آپشن خاموش‌کننده بشوند، ادامه داد: همه این‌ها به کنار موضوع بعدی این است که مکان فیزیکی شرکت‌های داخلی ناایمن است. چند خودرؤساز تأییدیه ایمنی آتش نشانی دارند؟ هیچ کدام. یک کارگاه رنگ خودرؤساز آتش بگیرد به این راحتی جبران نمی‌شود. سال آینده به صورت جدی به این مسأله می‌پردازیم.

لزامات نصب کپسول آتش نشانی خودرو
اما شاید بد نباشد که بدانید براساس آیین‌نامه‌های اداره استاندارد، خودرو‌ها باید حتماً به کپسول‌های آتش نشانی مجهز باشند.
« الـزامات مربوط به این کپسول‌های آتش نشانی باید مطابق استاندارد ملی ایران شمـاره۸۶۹: سال ۱۳۶۹ و الزامات مذکور در بند ۴-۴ این استاندارد باشد»
در این آیین‌نامه حتی برای انواع خودرو‌ها نیز کپسول‌هایی که باید استفاده شود، مشخص شده است. به عنوان مثال خودرو‌های سواری معمولی باید به یک عدد کپسول آتش نشانی، به وزن حداقل ۱ کیلوگرم مجهز باشند. جالب اینجاست که این آیین‌نامه حتی دستورالعمل‌هایی برای محل نصب و جانمایی کپسول‌های آتش نشانی دارد.
براین اساس، کپسول آتش نشانی باید در داخل خودرو توسط پایه‌های مخصوص به‌طور محکم نصب شود.
پایه‌های نصب باید از جنسی ساخته شده باشند که باعث ایجاد خوردگی نشده و در مقابل این آسیب نیز مقاوم باشد.
همچنین نصب کپسول آتش نشانی باید بگونه‌ای باشد که:
الف- در زمان وقوع آتش سوزی، راننده یا هر سرنشین دیگری بتواند به آسانی به آن دسترسی پیدا کرده و در مدت حداکثر ۱۰ ثانیه آن را از پایه نگهدارنده جدا کند.
پ- کپسول آتش نشانی، بر عملکرد خودرو به لحاظ ایمنی، هیچ گونه تأثیر منفی ولو احتمالی نداشته باشد.
ت-در هیچ شرایطی کپسول آتش نشانی نصب شده خطری برای سرنشینان خودرو ازجمله برخورد سر آن‌ها با کپسول یا ملحقات آن ایجاد نکند.
ث- کپسول آتش نشانی در برابر شرایط آب و هوائی(باران، نور آفتاب، رطوبت و غیره) که بر مشخصات ایمنی و عملکردی آن مؤثر می‌باشد محافظت شده باشد.
ج- در صورتی‌که نیروی‌ایستایی معادل پنج برابر وزن ناخالص کپسول آتش نشانی به قسمت فوقانی آن اعمال شود، ملحقات نصب کپسول باید حداقل به مدت پنج دقیقه این نیرو را تحمل نمایند.

استاندارهایی که رعایت نمی‌شود
کامران عبدولی، معاون پیشگیری و حفاظت از حریق سازمان آتش نشانی، اما معتقد است که وضعیت استاندارد‌های خودرو‌های ایرانی بسیار بغرنج‌تر از اینهاست. وی در گفت و گو با «شهروند» از خودرو‌های ایرانی به عنوان بمب‌هایی متحرک در برابر حریق یاد می‌کند و می‌گوید: از چند وقت قبل آتش نشانی بررسی‌های ویژه‌ای را در مورد وضعیت خودرو‌های داخل کشور در برابر حریق آغاز کرده   که در نوع خودش نتایج قابل تاملی را به دنبال داشته است.
وی تصریح می‌کند: براساس این بررسی‌ها، خودرو‌های ساخت داخل ما، به هیچ عنوان در برابر حریق ایمن نیستند. یعنی گروهی از آن‌ها از لحاظ سیم کشی مشکل دارند و برخی دیگر در بخش سوخت‌رسانی ایراد‌هایی دارند که هر کدام می‌تواند باعث ایجاد حریق در خودرو شود. عبدولی با ذکر اینکه ما فقط می‌توانیم در این زمینه هشدار دهیم می‌گوید: در چنین شرایطی نصب یک کپسول آتش نشانی ۲ کیلویی در خودرو‌هایی که تحویل مشتری می‌شود، حداقل کاری است که خودرو سازان می‌توانند انجام دهند. البته گروهی می‌گویند که با یک کپسول ۲ کیلویی چطور می‌توان یک خودرو آتش گرفته را خاموش کرد. ولی آن‌ها به این نکته توجه ندارند که اگر همه ماشین‌ها مجهز به کپسول باشند، در صورت بروز حریق برای یک خودرو، به یکباره چندین کپسول از ماشین‌های دیگر به کمک می‌آیند و می‌توانند آتش را اطفا کنند.
معاون سازمان آتش نشانی، با ذکر اینکه در دنیا و بخصوص کشور‌های توسعه یافته، استاندارد‌های سختگیرانه‌ای برای ایمنی خودرو‌ها در برابر حریق وجود دارد می‌گوید: مثلاً در آمریکا از سال ۲۰۰۵، تدابیر جدیدی برای جلوگیری از بروز حریق در خودرو‌ها به کارگرفته شده است. مثلاً از مواد «کند سوز» در تهیه صندلی و مواد قابل اشتعال خودرو استفاده می‌شود تا در صورت بروز حریق، آتش به کندی توسعه پیدا کند و فرصت مهار آن وجود داشته باشد. این مواد به گونه‌ای هستند که مثلاً اگر سیگار شما روی کفی ماشین بیفتد، فقط همان یک نقطه را سوراخ می‌کند و تمام خودرو آتش نمی‌گیرد. همین مسأله باعث شد تا آمار آتش سوزی خودرو‌ها به شکل چشمگیری کاهش پیدا کرده و بعد هم تقریباً ثابت شود.
وی با ذکر اینکه از ۴ هزار حادثه‌ای که برای خودرو‌ها در ۹ ماهه سال جاری رخ داده بیش از هزار مورد آن آتش‌سوزی ماشین‌ها بوده است می‌گوید: حتی اتوبوس‌ها و مینی بوس‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و ممکن است به خاطر نقص فنی دچار حریق شوند. البته الان اکثر اتوبوس‌های وارداتی و حتی داخلی مجهز به سیستم اطفای حریق اتوماتیک هستند که در صورت وقوع آتش سوزی به صورت خودکار فعال می‌شوند تا آتش را خاموش کنند اما نکته اینجاست که به خاطر آنکه به این خودرو‌ها رسیدگی نمی‌شود، سیستم‌های اطفای حریق بسیاری از آن‌ها عملاً خراب است و در زمان وقوع حریق فعال نمی‌شود  که این می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

نا ایمن‌ترین خودروها
عبدولی همچنین در پاسخ به این سؤال که کدام خودرو‌ها از بابت حریق نا ایمن‌تر هستند نیز می‌گوید: براساس بررسی‌های ما، در بین محصولات ایران خودرو؛ پژو ۲۰۷ و بعد از آن پژو ۲۰۶، و در خودرو‌های ساپپا نیز پراید، از منظر آمار آتش سوزی رکورددار بوده و می‌توان گفت که نا ایمن‌ترین خودرو‌های ایران در مورد آتش سوزی هستند.
معاون پیشگیری و حفاظت از حریق سازمان آتش نشانی همچنین با اشاره به ورود دادستانی به ماجرای غیراستاندارد بودن خودرو‌ها از منظر آتش سوزی نیز می‌گوید: با توجه به آمار بالای آتش سوزی‌های خودرو‌ها، دادستان دستوری را صادر کردند که براساس آن مقرر شده تا کمیته‌ای متشکل از نهاد‌های مرتبط مانند؛ آتش نشانی، هلال احمر، اورژانس، وزارت صمت و.... تشکیل شود تا ابعاد مختلف موضوع را بررسی کرده و گزارشی در این زمینه آماده شود تا بتوان با استناد به آن خودروسازان را به سمت ساخت خودرو‌هایی استاندارد در برابر حریق سوق داد.