شهروند| بخش بزرگی از بازارهای ایران در اختیار کالاهایی است که بدون رعایت استانداردهای مصوب کشور، وارد ایران می‌شوند. این رویه که عنوان قاچاق کالا روی آن نهاده‌اند سال‌هاست که ادامه دارد و در مرزهای ایران به یک شغل تبدیل شده است. ابتدا واردات ته‌لنجی بود؛ تخلفی نهان  اما حالا به وضعی رسید که به گفته رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌توان آن را واردات لنجی نامید! وارداتی که در ذات خود به تولید و اشتغال کشور زیان می‌زند و برای مرزنشینان به شغلی محبوب تبدیل شده است. حالا دیگر مرزنشینان و قاچاق‌های «کول‌بر» توسط برخی افراد مطرح نیست و واردات غیرقانونی در حجم‌های بالا مطرح است. وارداتی که با محموله‌های بزرگ و گاه از بندرهای غیرقانونی از مرزها می‌گذرند. حتی برخی محافل این حجم بزرگ واردات را به صورت موردی به مبادی رسمی نسبت می‌دهند و معتقدند فسادی در این حوزه سازمان‌یافته است. به عبارت دیگر سهم بزرگی از بازار پرمشتری ایران در اختیار کالاهای خارجی است، بدون آن‌که ریالی از درآمد حاصل به جیب گمرک و جیب عمومی برود. نتیجه این واردات غیرقانونی، بازی دو سر باخت برای اقتصاد ایران است چون از یک‌سو تولیدکننده داخلی مجالی برای عرض‌اندام پیدا نمی‌کند از سوی دیگر حتی سهم گمرک هم پرداخت نمی‌شود. به ‌هر حال حجم واردات آنچنان عظیم است که خرید این کالاها به دلیل قیمت تمام‌شده کمتر به فرهنگی میان مردم تبدیل شده، فرهنگی که دولت و متولی اقتصادی در تلاش است آن را تغییر دهد. حال آن‌که واقعیت این است که چنین تغییری در شرایط فعلی کار چندان آسانی نیست.
واردات انبوه قاچاق
گزارش‌ها حکایت از آن دارد که حتی واردات دستگاه‌های سنگین که تنها با کانتینر امکان جابه‌جایی دارند هم به سادگی به صورت غیرقانونی در حال انجام است، بنابراین ساده نیست از مردم بخواهیم آنها با کساد کردن بازار خرید انگیزه قاچاق را از بین ببرند.
البته تلاش‌ها برای تشدید نظارت‌ها برای جلوگیری از قاچاق هم ادامه دارد و گاهی مکاشفات این حوزه نشان می‌دهد که جای کار بیشتری لازم است. به صورت نمونه کشف انبوهی طلای قاچاق در یک‌سال، مشتی است نشانه خروار قاچاق!
به گزارش «شهروند»، حبیب‌الله حقیقی رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز فردی است که بر این گفته‌ها تأکید دارد. او دیروز در جمع خبرنگاران از این تلاش‌ها و کشف و ضبط 3 محموله میلیاردی قاچاق طلا با وزن حدود 257 کیلوگرم طی ‌سال‌جاری خبر داد و گفت: این محموله‌های قاچاق به ارزش 382‌میلیارد و 958‌میلیون و 234‌هزار ریال با تلاش کارگروه حقوقی و قضایی این ستاد تحت‌عنوان پرونده‌های ملی و مهم منجر به نتیجه رسیدن و صدور حکم 3پرونده مهم قاچاق طلا در استان‌های هرمزگان، آذربایجان‌غربی و بوشهر شد.
او با بیان این‌که مهمترین پرونده قاچاق طلا مربوط به کشف 214کیلو و 123گرم و 49 میلی‌گرم طلا در استان هرمزگان است، افزود: این میزان قاچاق شامل یک‌هزار و 911 قطعه سکه تمام بهار آزادی، 50قطعه نیم‌سکه بهار آزادی و 149 قطعه ربع‌بهار آزادی به ارزش 323‌میلیارد و 668‌میلیون و 234‌هزار و 270 ریال بوده است. حقیقی ادامه داد: متهم این پرونده قصد داشت این میزان طلای قاچاق را با استفاده از لنجی تحت پوشش بار سیب‌زمینی به امارات عربی متحده انتقال دهد که در آب‌های خلیج‌فارس کشف و ضبط شد.
به گفته او، این پرونده در دادگاه انقلاب شهرستان بندرعباس رسیدگی و متهم به پرداخت 647‌میلیارد و 336‌میلیون ریال جزای نقدی محکوم و طلای
 کشف شده نیز به نفع دولت ضبط شد.
قاچاق پررونق طلا
رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ادامه داد: پرونده دیگر مربوط به قاچاق میلیاردی قاچاق طلا به ارزش حدود 29‌میلیارد و 35‌میلیون ریال است که در شعبه قوه‌قضائیه در استان بوشهر مطرح، رسیدگی و منتج به صدور حکم شد. این پرونده مربوط به فردی است که قصد داشت از طریق امارات عربی متحده اقدام به قاچاق 24کیلو و 208گرم طلا کند و با استفاده از شگرد چمدانی وارد کشور شود که توسط ماموران فرودگاه بوشهر شناسایی و کشف شد.
حقیقی افزود: این پرونده قاچاق در شعبه اول دادگاه شهرستان دشتستان رسیدگی شد و متهم به پرداخت بیش از 34‌میلیارد و 538‌میلیون ریال معادل دو برابر بهای کالای کشف شده و تحمل 2‌سال حبس محکوم و طلای کشف شده نیز به نفع دولت ضبط و تحویل بانک مرکزی شد.
وی با بیان این‌که در اقدام دیگری ماموران ایست و بازرسی در شهرستان ارومیه موفق به کشف 27ظرف پر از طلا که در کپسول سی.ان.جی یک خودروی سمند جاسازی شده بود، شدند، گفت: سهم متهم دستگیر شده در این ارتباط قصد داشتند که 27 ظرف پر از طلا به وزن 19 کیلوگرم را که ارزش آن حدود 29‌میلیارد ریال برآورد شده از طریق مرزهای شمال‌غربی وارد کشور کنند.
به گفته وی، پرونده متهم در دادگستری شهرستان ارومیه رسیدگی و متهمان به پرداخت 86‌میلیارد و 957‌میلیون ریال جزای نقدی معادل سه برابر ارزش کالای قاچاق شدند.
قاچاق سوخت کم شد
حقیقی همچنین در ادامه با اشاره به قاچاق سوخت گفت: در ‌سال‌جاری با وجود افزایش بیش از یک‌میلیون و 300‌هزار دستگاهی خودرو در کشور و اقداماتی نظیر بسترسازی سهمیه‌ها، برخورد با کارت‌های غیرمجاز و اقدامات در مناطق مرزی میزان قاچاق سوخت کاهش داشته است.
وی با بیان این‌که آمار قاچاق سوخت پس از بررسی‌های دقیق متعاقبا اعلام خواهد شد، گفت: مصرف سوخت در ‌سال 92 نسبت به ‌سال 91 بیش از 8‌درصد افزایش داشته اما در‌ سال‌جاری در مقایسه با مدت مشابه خود حدود 5‌درصد مصرف سوخت کاهش یافته است. به گفته او، مصرف روزانه سوخت پنج‌گانه طی ‌سال‌جاری حدود 248‌میلیون لیتر بوده است.
وی ادامه داد: حجم قاچاق در ‌سال 92 نزدیک به 20‌میلیارد دلار بود که این حجم قابل کنترل و مهار نیست که نیازمند برنامه‌ریزی برای توقف و سپس کاهش و کنترل است. حقیقی با بیان این‌که در ‌سال 94 این مسیر مبارزه با قاچاق ادامه خواهد یافت، گفت: هم‌اکنون برآورد دقیقی از حجم قاچاق در‌ سال‌جاری انجام نشده اما به نظر می‌رسد با توجه به اقدامات
صورت گرفته حجم قاچاق نسبت به ‌سال گذشته کاهش داشته باشد.