احمدرضا دالوند گرافیست

نفوذ و تاثير زبان و فرهنگ اروپايي در كشور ما به  150 ‌سال اخير بازمي‌گردد. از زماني كه روابط سياسي، فرهنگي و علمي ايران با كشورهاي غربي افزايش يافته، نفوذ زبان و ادبيات آنان در زبان فارسي رو به فزوني گذاشته است. در ميان اين زبان‌ها، نخست فرانسه و پس از آن انگليسي، نفوذ بيشتري در فارسي داشته‌‌اند. این واقعیت دارد که آشنایی با یک زبان اروپایی، از ضروریات کار با دنیای جدید محسوب می‌شود. هرچند که این ضرورت غیرقابل انکار با ماجراهای دیگری مثل تغییر در رفتار و زبان و سبک زندگی آمیخته شد و مبحث روشنفکری و اقتباس از شیوه‌های اروپایی برای رفع مشکلات، که دقت در آن، خارج از این مبحث است. باری، تا پیش از پیدایش پدیده روشنفکری در ایران، آشنایی با زبان عربی، نشانه فهم و کمالات بود. نخستين زباني كه در ايران فرهنگ جديدي را به ارمغان آورد، زبان عربي است. با وارد شدن زبان عربي در زبان فارسي، زبان دري ( فارسي كنوني)،‌ زبان رسمي كشور ايران شد. انديشمندان ايراني با احاطه‌ كاملي كه به هردو زبان داشتند، به ترجمه كتاب‌هاي گوناگون پرداختند. تا ظهور پادشاهان قاجار (يعني به مدت 8 تا 9 قرن) ترجمه كتاب‌هاي عربي به فارسي و بر عکس، رواج زيادي داشت. تحت تاثير اين ترجمه‌ها، صنايع
 شعري تغيير كرد و واژه‌هاي بسياري از عربي به فارسي راه يافت. کافی است نگاهی به یک فرهنگ لغات فارسی بیندازید تا بی‌شمار واژگانی که در مقابل‌شان علامت (ع) به معنای ریشه عربی لغت را مشاهده بفرمایید. اما از 100سال پیش به این سو لغات تازه‌ای که عمدتا لغت فرانسه هستند به زبان فارسی رسوخ کرده، که در فرهنگ فارسی درمقابل این واژگان علامت ( ف ) که نشان‌دهنده ریشه فرانسوی کلمه هستند، درج شده است. بسیاری از این لغات فرانسوی حالا دیگر آنچنان در فکر و بیان ما ریشه دوانده‌اند که خیلی‌ها حتی شاید ندانند که اصل و ریشه آنها فارسی نیست، مانند:  
مانتو / مایو / بورس / بودجه / مرسی / ماساژ/ مبل / مینیاتور/ مانکن / متر / متراژ / مترو /‌میلیون / میلیونر/‌میلیارد / میلیاردر / مدل / موزه / ملودی / مکانیک / میکروفون / موزاییک / ماکارونی / ماکت / ماسک / موتوسیکلت / موزیک / مازوت / میتینگ / مدرن / مانور/ تلفن/ تلگراف/ راديو/ تلويزيون/ سينما/ اتومبيل/ آسانسور/ آسفالت/ بمب/ كامپيوتر/ پنيسيلين / ميكروب/ ويروس/ باكتري/ سلول/ اكسيژن/ ازت/ اتم/ پروتئين/ هيدروژن/ بانك/ پارلمان/ كابينه/ رستوران/ بوفه/ هتل/ كريسمس/ تئاتر/ كميسيون/ كميت/ فوتبال/ بسكتبال / ...  واژه‌هاي بيگانه به ضرورت وارد زبان مي‌شوند و پذيرش برخي از آنها ناگزير است. اصطلاحات و تعبيراتي كه از زبان‌هاي فرانسوي و انگليسي وارد زبان فارسي شده‌اند، قلمرو وسيعي دارند و در همه   شئون علمي و فرهنگي و اجتماعي و آداب و رسوم ايرانيان نفوذ كرده‌اند. متخصصان و پژوهشگران، ده‌ها‌ هزار نوع از اين واژه‌ها و اصطلاحات را شناسايي و مورد بررسي قرار داده‌اند. در این نوشتارکوتاه تنها به اشاراتی گذرا اکتفا شد.