[شهروند] «شبی از شب‌های سال ۱۹۲۹ بود. کوچکترین خواهرم ایوون تازه به دنیا آمده بود. ما همه خواب بودیم. ناگهان چیزی من را به بالا پرتاب کرد. چشم که باز کردم، خودم را دنیایی از آتش و دود دیدم. صدای تپانچه‌ها با فریاد آدم‌ها در هم آمیخته بود. هرج و مرج عجیبی بود، شعله‌های آتش همه جا زبانه می‌کشید. سفیدها خانه ما را به آتش کشیده بودند. پدرم، دشنام‌گویان، با تپانچه خود آن‌ها را هدف قرار داد. برای فرار از آن جهنم یکدیگر را به زمین می‌انداختیم و از روی هم می‌گذشتیم. مادرم در حالی‌ که نوزاد خود را در آغوش داشت، با آن‌که شعله‌ها همه جا زبانه می‌کشید و جرقه‌های آتش به هر سو پراکنده می‌شد، از میان شعله‌ها گذشت تا قبل از فرود آمدن سقف فرزندش را نجات دهد...» متنی که خواندید بخشی از خاطرات مالکوم ایکس، سیاهپوست مسلمان، مبارز حقوق بشر و مدافع حقوق آفریقایی آمریکایی‌هاست که 60 پیش، برابر 21 فوریه 1965 میلادی در 39 سالگی ترور شد و به شهادت رسید.

تجلیل مقام معظم رهبری از شهید مالکوم ایکس

این که واژه «شهید» را برای مالکوم ایکس استفاده کردیم دلیلی واضح و مهمی دارد. مقام معظم رهبری اسفند سال 1395 و در ابتدای سخنان خود در کنفرانس بین‌المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، ضمن اشاره به سالروز ترور مالکوم ایکس، با به کار بردن واژه «شهادت» جایگاه او را یادآور شدند و از حاضران در کنفرانس تهران خواستند برای شادی روح او فاتحه‌ای قرائت کنند. اما مالکوم ایکس به واقع که بود؟ مالکوم لیتل که داغ تبعیض نژادی را از کودکی با همه وجود خود چشیده بود، پس از آغاز مبارزه‌اش با نژادپرستان سفیدپوست نام‌خانوادگی خود را به ایکس تغییر داد. اما شاید مهم‌ترین تغییر در زندگی او آشنایی با اسلام بود. مالکوم پس از آشنایی با تعالیم آگاهی‌بخش این دین، به راحتی اسلام آورد و به عنوان یک مسلمان، دفاع از حقوق آفریقایی - آمریکایی‌هایی را که سال‌ها تحت ظلم برنامه‌ریزی شده حکومت و جامعه بودند، آغاز کرد.

طرفدار و مبلغ ایده خشونت در جواب خشونت

مالکوم که پس از حضور در مناسک روحانی حج نام اسلامی «الحاج مالک الشباز» را برای خود برگزیده بود، با انجام سخنرانی‏های بسیار در گردهمایی‌ها و همچنین مساجد، موفق شد تشكیلات تقریباً منسجمی از سیاه‏پوستان مقیم آمریكا را سازماندهی کند. مالکوم برخلاف مارتین لوترکینگ (رهبر جنبش حقوق مدنی آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار) مبارزه بدون خشونت را تبلیغ نمی‌کرد و به آن باور نداشت. او معتقد بود اگر دولت آمریکا مایل یا قادر به تأمین امنیت برای سیاه‌پوستان نیست، آن‌ها حق دارند با دست زدن به خشونت متقابل از خود محافظت کنند. مالکوم در مسیر مبارزه خود هم از سفیدپوستان نژادپرست آسیب دید و هم از سیاهپوستانی که هدف را گم کرده و در ورطه افراطی‌گری و مرید و مرادبازی افتاده بودند. مالکوم ایکس درنهایت پس از تهدیدات بسیار و پشت سر گذاشتن چند سوءقصد، ٢١ فوریه ١٩٦٥ در شهر نیویورك توسط سه سیاهپوست هدف قرار گرفت و به قتل رسید